Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi İxtisasın adı: Heyvandarlıq mütəxəssisi

soldan
sağdan
1. aorta 2. çiyin-baş stvolu 3. ağ ciyər stvolu 4. arterial bağlar 5. ağ ciyər venaları 6.	7. sol tək vena 8. sağ qulaqcıq 9. sol qulaqcıq 10. sağ mədəcik 11. sol mədəcik 12. subkardial piy		13.mədəciklərarası iz 14. ürəyin qan damarları 15. ürək kisəsinin birləşmə xətti 16. boş venalar 17. ürəyin baş hissəsi (yuxarı)

2.4.1 Ürəyin quruluşu

Əzələ - əzələ toxumasından, sıx birləşdirici toxumadan, qan damarı və sinir sistemindən ibarət yığılma funksiyasını yerinə yetirən orqandır.

vətər başlıq qarıncıq quyruq vətər

Ürək klapanları ürəyin daxili qişası (endokard) qatlarından əmələ gəlmiş və qanın birtərəfli axınını tənzimləyir.

Klapanlar dörd şəkildə olur: sağ antrioventrikulyar (üç laylı), sol antrioventrikulyar (iki laylı), ağ ciyər klapanı və aorta klapanı. Sağ qulaqcığı mədəciklə birləşdirən deşik üç laylı klapanla qapanır. Bu klapanın vətər telləri mədəciyin divarındakı əmcəkşəkilli əzələlərə birləşir. Tellər klapanın qulaqcığa doğru açılmağına imkan verməməklə qanın mədəcikdən qulaqcığa (geriyə) axmasının qarşısını alır.

Ağciyər stvoluna girişi üç aypara laydan ibarət olan ağ ciyər stvolu klapanı qapayır. Bu klapan qanın mədəciyə qayıtmasının qarşısını alır. Ürəyin sol hissəsindəki antrioventrikulyar deşik iki laylı klapan vasitəsilə qapanır. Qan sol qulaqcıqdan antrioventrikulyar deşikdən keçməklə sol mədəciyə və sonra aortaya daxil olur. Aorta deşiyini üç laylı aorta klapanı qapayır.

Ürək, ürək sumkasının (pericardium) içərisində yerləşir. O, onurğa sütununa urək damarları vasitəsilə, döş sümüyünə və diafraqmaya isə bağlayıcılarla birləşir. Perikard üç bir-biri ilə birləşmiş təbəqədən ibarətdir: xarici perikardial pərdə, orta sinədaxili fassiyanın fibrioz təbəqəsi və daxili xüsusi zərdab qatını parietal təbəqəsi (perikardium serosum).

İBM ürəyinin sağ səthi:

1. sol qulaqcıq 2. sağ qulaqcıq 3. sol atrioventrikulyar klapan 4. sol mədəcik 5. sağ əmcəkşəkilli əzələnin izi 6. aortanın ayparaşəkilli klapanı 7. ağ ciyər venaları

8. kaudal boş vena 9. kronial boş vena 10. tac sinusu 11. sol tək vena 12. aorta 13. çiyin-baş stvolu 14. sağ qulaqcıq 15. sağ qulaqcıq 16. sağ atrioventrikulyar klapan

17. sağ mədəcik 18. kronial əmcəkşəkilli əzələnin izi 19. sağ və sol ağ ciyər arteriyaları 20 . sağ mədəciyin tili 21. sol mədəciyin tili