Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi İxtisasın adı: Heyvandarlıq mütəxəssisi

3.1.1 Ümumi (brutto) enerji

Yemlərin ümumi (enerji) qiymətləndirilməsi yemin heyvan orqanizminin enerji tələbatını ödəmək xüsusiyyətidir.

1) Ümumi enerji hesablanması




Ümumi Enerji yemlərin üzvi maddələri tam oksidləşərkən (yanarkən) ayrılan enerjilərin cəmidir



2) Həzməgedən qida maddələrinin enerjisinin (HQME) hesablanması



3) Fizioloji faydalı enerji və ya mübadilə enerjisinin (ME) hesablanması

4) Xalis enerjinin (XE) hesablanması

Enerji növləri və tərkibi:

Ümumi Enerji (Brutto enerji) - (ÜE)
Həzməgedən enerji 50-80%- (HE)				Peyin enerjisi (PE)
Mübadilə enerjisi 35-75%- (ME)		Bağırsaq qazları enerjisi (BQE)	Sidik enerjisi (SE)		Peyin enerjisi (PE)
Xalis enerji 30-40% (XE)	İstilik enerjisi (İE)	Bağırsaq qazları enerjisi (BQE)	Sidik enerjisi (SE)		Peyin enerjisi (PE)
1. Orqanizmin həyat təminatı enerjisi (saxlayıcı enerji) (SE) 2.Təmizməhsuldarlıq enerjisi (ət, süd, yumurta, yun, bala və s.)-ME	İstilik enerjisi (İE)	Bağırsaq qazları enerjisi (BQE)	Sidik enerjisi (SE)		Peyin enerjisi (PE)

1. Yemlərin ümumi enerjisi (əmsal tapmaq üçün) aşağıdakı üzrə hesablanır:

ÜE (Kilo coul-KJ)= 23,9 x xam protein(qr) + 39,8 x xam yağlar(qr) + 20 x xam sellüloza(qr) + 17,6 x azotsuz ekstraktiv maddələr.

2. İBM üçün mübadilə enerjisi aşağıdakı qaydada hesablanır:

ME (kilo coul-KJ) = 17,46 (HP) + 31,23 x (HY) + 13,65 x (HS)+ 14,78 x (AEM)

3. XBH üçün mübadilə enerjisi:

ME (KJ) = 17,71 x (HP) + 37,89 x (HY) + 13,44 (HS) + 14,78 x (AEM)

4. Donuzlar üçün mübadilə enerjisi:

ME (KJ) = 20,85 (HP) + 36,63 (HY) + 14,27 (HS) + 16,95 x (AEM)

5. Ev Quşları üçün mübadilə enerjisi:

ME (KJ) = 17,84 x (HP)+ 39,78 x (HY) + 17,71 x (AEM)