Azərbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti

Mikrocərrahi saplar. Mikrosaplar əldə düzəldilməsi səbəbindən bahalı olur. Bu saplar, adətən, qısa ölçüdə olur ki, düyün düşməsin və rahat istifadə olunsun.
Replantasiya
Əks göstərişlər. Replantasiyaya əks göstərişlər mütəq və nisbi olmaqla iki hissəyə ayrılır.

1. 
   Mütləq əks göstərişlər:
   

• 
  yanaşı gedən ağır travma;
  
• 
  ağır sıxılma, qarışıq zədələnmələr ya da amputantın ağır zədələnməsi;
  
• 
  xəstənin ümumi vəziyyətinin pis olması.
  

2. 
   Nisbi əks göstərişlər:
   

• 
  xəstənin yaşının 60 yaşdan yuxarı olması;
  
• 
  bir barmağın amputasiyası;
  
• 
  hipertoniya, uzun müddətli diabet, ümumi damar xəstəlikləri;
  
• 
  əzilmiş zədələnmə;
  
• 
  əvvəllər amputantda cərrahi müdaxilənin aparılması;
  
• 
  uzun müddətli işemiya;
  
• 
  ağır infeksiya;
  
• 
  çənə deformasiyaları;
  

Replantasiyaya əks göstəriş olmadıqda dərhal əməliyyat edilməlidir. Bundan əlavə xəstənin peşəsi də nəzərə alınmalı və sosial həyata dönməsi üçün çalışmaq lazımdır. Distal amputasiyalarda replantasiyaya göstəriş yoxdur.

Transport. Xəstəxanaya çatdırılmazdan əvvəl aşağıdakı işləri görmək lazımdır:

• 
  Yerli antibiotik, dezinfeksiyaedici maddələr istifadə olunmamalı, fizioloji və ya ringer məhlulu ilə yuyulmalıdır.
  
• 
  Güdüldə qanaxmanı nəzarət altında saxlamaq üçün sarğı qoyulmalı, turniket tətbiq olunmamalıdır. Böyük mənfəzli damarlara sıxıcı kəmər qoyulmalıdır.
  
• 
  Amputantlar fizioloji və ya ringer məhlullarında, çox sulu olmayan nəm şəraitdə saxlanmalıdır. Sonra plastik bir qaba qoyulmalı, bu qab 1/3 buz və 2/3 hissəsi su olan başqa bir qabın içərisinə yerləşdirilmışdir. Bu qayda ilə amputant 4⁰C də 20 saata qədər həyat qabiliyyətini saxlaya bilir.
  
• 
  Amputant və xəstə dərhal ən yaxın replantasiya mərkəzinə qısa vaxt ərzində çatdırılmalıdır.
  

Əməliyyat. Əsas məqsəd tam birincili rekonstruksiya aparmaqdır. Yəni vətər və sinirlər də ilk seansda bərpa edilməlidir. Çapığın çox olması səbəbindən ikincili bərpa çətin olur. Yaranın bağlanmasına da xüsusi diqqət yetirilməli, bütün vətərlər, vaskulyar anastamozlar və sinirlər canlı toxuma ilə birlikdə tikilməlidir.

Müxtəlif amputasiyalarda aşağıdakı ardıcıllıqlar vardır: