V. YEMƏKXANA TƏYINATLI KERAMIKA MƏMULATLARININ
KEYFIYYƏTININ EKSPERTIZASI
Çini qabların nöqsanları 3 qrupa ayırmaq olar:
1. Qabın davamına təsir edən nöqsanlar.
2. Məmulatın sanitar-gigiyenik xassələrinə təsir edən nöqsanlar.
3. Məmulatın xarici görünüşünə təsir edən nöqsanlar.
1 qrup nöqsanlara deformasiya, aşağı termiki və mexaniki davamlılıq,
şirənin pis yayılması, az ağlığı və zəif işıq keçirtmə daxildir.
Deformasiya. Deformasiya məmulatın formasının pozulması deməkdir. Bu
nöqsan çini kütləsinin bir qaydada qarışdırılması, yaxşı qurudulması və ya düzgün
bişirilməsi nəticəsində əmələ gəlir. Yastı məmulatda deformasiya nöqsanı onun
əyilməsindən, içi oyuq məmulatda isə diametrinin müxtəlif ölçülər təşkil
etməsindən ibarətdir. Deformasiya məmulatın böyüklüyündən asılıdır. Iri
məmulatlarda çox, xırda da isə az deformasiyaya verilir.
Aşağı termiki və mexaniki davamlılı, məmulatın uzun müddət işlədilməsini
aşağı salır. Az, mexaniki davamlılıq məmulatın daşınma zamanı çox sınmasına
səbəb olur. Bütün sort məmulatlar temperaturun 170
0
S-dən 167
0
S-yə qədər
dəyişməsinə davam etməlidir.
Boşqab və nəlbəkilərin mexaniki davamlılığı 120 ədəd üst-üst yığılaraq 5
gün saxlanılmaqla təyin edilir. Altdakı boşqab qırılmamalıdır. Yapışdırılmış
hissələr yükü təsirindən qərəlmamalıdır.
Çox məsaməməlilik məmulatın işıq keçirməsini və mexaniki davamlılığını
azaldır, məmulatın şirələnməmiş yerləri çirklənir. Bütün sort məmulatların
məsaməliyi 0,2-dən artıq olmamalıdır.
Şirənin pis yayılması və tutqunluq şirənin qeyri-bərabər yayılması
məmulatın növü və gigiyenik xassələrini pisləşdirir.
Şirə axını məmulatın adətən kənarlarında qalın şirə qatının əmələ
gəlməsindən ibarətdir.
24
Nazik şirə. Məmulatın sahəsinin ayrı yerlərində şirə qatının həddindən artıq
nazik olmasından ibarətdir. Bunun nəticəsində məmulatın normal parıltısı olmur
və o kələ-kötür çıxır. Tutqun şirə bu nöqsan ondan ibarətdir ki, şirə normal güzgü
parıltısı vermir. Tutqun şirə nöqsanı ya şirə tərkibinin qeyri düzgün olması, yaxud
da qeyri düzgün bişirilməsi nəticəsində baş verir.
2 qrup nöqsanlara (xırda cadalanma ) sex, nahamar (kələ-kötür yer), iz
(şərbina) yer, səpki (vıplavki) keçəl və şirənin yığılması, çat, boyağın bişməsi və
bağın həddindən artıq bişməsi daxildir.
Dostları ilə paylaş: | 
