2.Partiya sisteml əri: tipləri və inkişaf meylləri Siyasi sistemd
ə partiyaların rolunu aydınlaşdırmaq üçün
partiya sisteml
ərinin xarakteristikası mühüm əhəmiyyət kəsb
edir.Partiya sistemi müxt
əlif tipli partiyaların bir-biri ilə, eləcə də
dövl
ətlə və digər hakimiyyət təsisatları ilə sabit əlaqə və
münasib
ətlərinin məcmusudur.
Partiya sistemi siyasi hakimiyy
ətin təşkilinin elə formasına
qarşı çıxır ki, burada ya partiya birləşmələri mövcud deyildir və
yaxud da
onların mövcudluğu son dərəcə rəsmi xarakter daşıyır
(m
əsələn, Kubada və Şimali Koreyada olduğu kimi).Cəmiyyətin
sosial strukturunun xarakteri, f
əaliyyətdə olan qanunvericilik (seçki
qanunları) və sosial-mədəni ənənələr partiya sistemlərinin
formalaşmasına təsir göstərən amillərdəndir.Eyni zamanda həmin
proses
ə tarixi, iqtisadi, sosial, ideoloji, etnik və s. amillərdə təsir
göst
ərir.Majoritar tipli seçki sisteminin fəaliyyət göstərdiyi yerdə
bir qayda olaraq, iki partiyalı sistem və ya bir hakim partiya sistemi
formalaşır.Proporsional seçki sistemi isə, əksinə, hakimiyyət
orqanlarında xeyli siyasi qüvvələrin təmsil olunması şansını təmin
etm
əklə, çoxpartiyalı sistemin və partiya koalisiyalarının
yaranmasına
yol
açır,
yeni
