Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan

Müəssisənin iflasa uğramasının elan edilməsinin hüquqi əsasları.

Hərşeydən öncə müəssisənin iflası hüquqi statusdur və hər bir ölkənin iflas prosesinin tənzimlənməsi üçün nəzərdə tutulmuş, özünəməxsus müvafiq tənzimləyici hüquqi normaları vardır. Ölkəmizdə iflas barəsində işlər görülməsi və sözügedən işlərin idarəsi qanunauyğunluğu 13 iyun 1997-ci il tarixində qəbul olunmuş “Müflisləşmə və iflas barəsində” Azərbaycan Respublikasının Qanununun xüsusi tələbləri diqqətə alınmaqla istifadə olunan əsas prosessual qanunvericiliklə nizamlanır.

Müflisləşmə və iflas barəsində qanunauyğunluğun kimlərə tətbiq olunması, onun fərdi, fiziki və hüquqi şəxs olmasından, özəl və ya dövlətə məxsus olmasından asılı olaraq fərqli ölkələrdə müxtəliflik təşkil edir. Bütün bu halların hamısını eyni anda öz qanunvericiliyində ehtiva edən çox az ölkələr mövcuddur. Azərbaycanda isə müvafiq qanun 15 fəsil və 61 maddə olmaqla, bütün kommersiya idarələrinə, hətta özəl və ya dövlətə məxsusluğu nəzərə alınmadan, həmçinin banklar və başqa kredit idarələrinə (Mərkəzi Bank daxil olmadan) və kommersiya təşkilatı olmayan birləşmələrə aid edilir. Göründüyü qədəriylə qanun fiziki şəxslər üçün nəzərdə tutulmayıb və bu halı müəyyən qrup iqtisadçılar qanunda olmasını zəruri hesab etdikləri buraxılmış boşluq olaraq qiymətləndirirlər.

İflas barəsində iş üzrə məhkəmə baxışı təyin olunduqda bu haqda kreditorlara bildirilməsi məqsədilə ərizəçi həmin məhkəmə izlənməsi barəsində Azərbaycan Respublikasında nəşr edilmiş rəsmi dövri mətbuat idarəsində azı yeddi günlük ara ilə iki dəfə elan dərc olunmalıdır. İkinci elan təyinləşdirilmiş məhkəmə nəzarətinin tarixinə ən geci yeddi gün vaxt qalmış dərc edilməlidir. Məhkəmə kreditorlara məlumat çatdırılmasının digər metodlarını da diqqətə ala bilər, bununla birlikdə, uyğun vəziyyətlərdə dərcetmə tələbindən imtina edə bilər.

İflasə dair ərizə məhkəmə tərəfindən baxılmaq məqsədilə qəbul olunduqdan sonra borclu öz kreditorları ilə hesabı bağlamaq niyyəti haqqında uyğun vəsatətlə məhkəməyə baş vura bilər. Həmin vəsatətin ödənilməsi problemi qanunvericilikdə planlaşdırılmış məhkəmə icraatının uyğun mərhələlərində vəsatətin baxılması qanunauyğunluqları və bu baxılmanın icraat nəticələrinə müvafiq şəkildə məhkəmə tərəfindən həyata keçirilir.

Qanunvericiliklə qeyd olunmuş qanunauyğunluğa görə məhkəmə iddiaçının istəyi və ya təşəbbüsü, eləcə də öz istəyi və təşəbbüsü ilə müflisləşmə barəsində iştirakçı tərəfləri əsl iddiaçı və ya məsul şəxs ilə, onların hüquqi davamşıları ilə əvəz olunmasına, işə digər iddiaçı və ya cavabdehin cəlb edilməsinə yol verə bilər.