T
ərif. A mülahizəsi doğru olduqda yalan olan, A mülahizəsi yalan olduqda isə doğru
olan mülahizəyə A mülahizəsinin inkarı deyilir. Məsələn: A- “5 ədədi natural ədəddir”
mülahizəsi olduqda, “5 ədədi natural ədəd deyil” mülahizəsi onun inkarıdır. Bu
mülahizələri qısaca olaraq belə yazmaq olar: A-
N.
Mülahizələrin inkarına aid aşağıdakı doğruluq
c
ədvəlini verə bilərik:
C
ədvəldən görünür ki, A mülahizəsi doğru
olduqda onun inkarı
yalan, A mülahizəsi yalan olduqda onun
inkarı doğru olur.
Bundan
əlavə inkaredici mülahizənin özünü də inkar etmək olar. A mülahizəsinin ikiqat
inkarı
̿ ilə işarə edilir. Əgər verilmiş mülahizə doğrudursa, onda onun ikiqat inkarı da
doğru, əgər yalandırsa, onda onun ikiqat inkarı da yalandır.
M
əsələn: A-“2 cüt ədəddir” mülahizəsinin inkarı
- “2 cüt ədəd deyil” mülahizəsi
olduqda,
̿ – “doğru deyil ki, 2 cüt ədəd deyil” mülahizəsi A mülahizəsinin ikiqat
inkarıdır.
A mülahizəsi onun inkarı və ikiqat inkarı arasında olan münasibəti aşağıdakı cədvəl
vasitəsilə göstərək:
Mülahizələrin konyunksiyası. A
v
ə B iki sadə mülahizə olsun.
Bu
mülahizələri
“və
”
bağlayıcısı vasitəsilə bir-birinə
bağladıqda məntiqi quruluşu
“A və B” kimi olan yeni bir
mürəkkəb mülahizə alırıq.
M
əsələn: A- “15 tək ədəddir”, B-“ 15 ədədi 3-ə bölünür” olduqda A və B mülahizələri
bel
ə oxunur: “15 ədədi təkdir və 3-ə bölünür”. Və bağlayıcısı riyazi məntiqdə
konyunksiya
əməli adlanır və
kimi işarə edilir. Qeyd edək ki, “konyunksiya”
termini “ conjunctio” latın sözündən alınmışdır “əlaqə” mənasını verir.
Dostları ilə paylaş: | 
