3. T
ərif. Cəm və məlum toplanana görə digər toplananın tapılması əməlinə
çıxma əməli deyilir.
ədədindən ədədini çıxmaq elə bir ədədi tapmaq deməkdir ki, c ədədini b
ədədinə əlavə etdikdə
ədədini almaq mümkün olsun . Deməli, a-b dedikdə, elə c
ədədi başa düşülür ki,
olur və belə yazılır . Burada -azalan, b-
çıxılan, c fərq adlanır. Fərq çıxma əməlinin nəticəsidir. Çıxma əməlinin doğruluğu
toplama əməli vasitəsilə yoxlanılır. “-” minus və “+” plyus işarələri XV yüzillikdə
Leanardo da Vinçinin (İtaliya) və Vidneanın (Almaniya) əsərlərində göstərilmişdir.
Toplama və çıxma əks əməllərdir. Belə ki, toplamada toplananlar vasitəsilə cəm
tapılır, çıxmada isə cəm və toplananlardan biri verildikdə o biri toplanan tapılır. Bunu
coxluqlar üzərində isbat edək:
Tutaq ki,
{ } { } çoxluqları verilmişdir. B A
çoxluğunun alt çoxluğudur. A çoxluğunun elementləri miqdarı 7, B çoxluğunun
elementləri miqdarı isə 4 olsun. Yəni,
( ) ( ) və B A olduqda ( )
( ) ( ) fərqini alırıq.
F
ərq anlayışını daxil edərkən
şərti əhəmiyyətli rol oynayır. Doğrudan da,
münasibətindən ( ) ( ) münasibəti çıxır. Bu da o deməkdir ki,
( ) ( ) olduqda fərqi onda və yalnız onda olur ki, olsun.
Çıxma əməlinin aşağıdakı xassələri vardır:
Dostları ilə paylaş: | 
