Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi

Məcəlləyə dəyişiklik və əlavələrin edildiyi sənədlərin Siyahısı

1. Azərbaycan Respublikasının 6 dekabr 2002-ci il tarixli, 399-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (29 dekabr 2002-ci il, № 300).

2.Azərbaycan Respublikasının 17 iyun 2003-cü il tarixli, 479-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (9 avqust 2003-cü il, № 181).

3. Azərbaycan Respublikasının 23 dekabr 2003-cü il tarixli, 566-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (6 mart 2004-cü il, № 55).

4. Azərbaycan Respublikasının 20 aprel 2004-cü il tarixli, 639-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti 14 may 2004-cü il, № 112).

5. Azərbaycan Respublikasının 1 iyun 2004-cü il tarixli, 677-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (20 iyun 2004-cü il, № 142).

6. Azərbaycan Respublikasının 26 oktyabr 2004-cü il tarixli, 782-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (10 noyabr 2004-cü il, № 262).

7. Azərbaycan Respublikasının 7 sentyabr 2004-cü il tarixli, 731-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (22 oktyabr 2004-cü il, № 246).

8. Azərbaycan Respublikasının 24 dekabr 2004-cü il tarixli, 815-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (10 fevral 2005-ci il, № 31).

9. Azərbaycan Respublikasının 15 aprel 2005-ci il tarixli, 890-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (11 iyun 2005-ci il, № 132).

10. Azərbaycan Respublikasının 10 iyun 2005-ci il tarixli, 925-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (29 avqust 2005-ci il, № 199).

11. Azərbaycan Respublikasının 24 iyun 2005-ci il tarixli, 948-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (3 sentyabr 2005-ci il, № 204).

12. Azərbaycan Respublikasının 24 iyun 2005-ci il tarixli, 949-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (12 avqust 2005-ci il, № 185).

13. Azərbaycan Respublikasının 20 sentyabr 2005-ci il tarixli, 995-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (24 noyabr 2005-ci il, № 272).

14. Azərbaycan Respublikasının 21 oktyabr 2005-ci il tarixli, 1038-IIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (14 dekabr 2005-ci il, № 289).

15. Azərbaycan Respublikasının 23 dekabr 2005-ci il tarixli, 39-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (16 fevral 2006-cı il, № 34).

16. Azərbaycan Respublikasının 3 mart 2006-cı il tarixli, 80-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (13 may 2006-cı il, № 104).

17. Azərbaycan Respublikasının 3 mart 2006-cı il tarixli, 82-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (1 aprel 2006-cı il, № 69).

18. Azərbaycan Respublikasının 21 aprel 2006-cı il tarixli, 100-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (25 iyun 2006-cı il, № 139).

19. Azərbaycan Respublikasının 30 may 2006-cı il tarixli, 122-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (4 avqust 2006-cı il, № 172).

20. Azərbaycan Respublikasının 20 oktyabr 2006-cı il tarixli, 167-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (30 dekabr 2006-cı il, № 294).

21. Azərbaycan Respublikasının 1 fevral 2007-ci il tarixli, 234-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (21 fevral 2007-ci il, № 38).

22. Azərbaycan Respublikasının 17 aprel 2007-ci il tarixli, 313-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (29 iyun 2007-ci il, № 140).

23. Azərbaycan Respublikasının 17 aprel 2007-ci il tarixli, 315-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (19 avqust 2007-ci il, № 184).

24. Azərbaycan Respublikasının 9 oktyabr 2007-ci il tarixli, 428-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (28 oktyabr 2007-ci il, № 242).

25. Azərbaycan Respublikasının 9 oktyabr 2007-ci il tarixli, 430-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (27 noyabr 2007-ci il, № 267) (Bu Qanun Azərbaycan Respublikasının İnzibati Prosessual Məcəlləsi ilə eyni gündə qüvvəyə minir).

26. Azərbaycan Respublikasının 7 dekabr 2007-ci il tarixli, 506-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (30 dekabr 2007-ci il, № 294).

27. Azərbaycan Respublikasının 7 dekabr 2007-ci il tarixli, 510-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (28 dekabr 2007-ci il, № 292).

28. Azərbaycan Respublikasının 25 dekabr 2007-ci il tarixli, 520-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (14 mart 2008-ci il, № 57).

29. Azərbaycan Respublikasının 30 may 2008-ci il tarixli, 610-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (24 iyun 2008-ci il, № 136).

30. Azərbaycan Respublikasının 13 iyun 2008-ci il tarixli, 648-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (10 iyul 2008-ci il, № 149).

31. Azərbaycan Respublikasının 28 oktyabr 2008-ci il tarixli, 711-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (14 dekabr 2008-ci il, № 279).

32. Azərbaycan Respublikasının 16 dekabr 2008-ci il tarixli, 742-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (17 fevral 2009-cu il, № 37).

33. Azərbaycan Respublikasının 3 aprel 2009-cu il tarixli, 782-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (16 may 2009-cu il, № 104).

34. Azərbaycan Respublikasının 26 may 2009-cu il tarixli, 821-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (26 iyun 2009-cu il, № 137).

35. Azərbaycan Respublikasının 30 iyun 2009-cu il tarixli, 856-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (22 iyul 2009-cu il, № 158).

36. Azərbaycan Respublikasının 1 fevral 2010-cu il tarixli, 950-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (24 fevral 2010-cu il, № 43).

37. Azərbaycan Respublikasının 1 fevral 2010-cu il tarixli, 951-IIIQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (18 mart 2010-cu il, № 60).

38. Azərbaycan Respublikasının 12 fevral 2010-cu il tarixli, 952-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (18 aprel 2010-cu il, № 82).

39. Azərbaycan Respublikasının 5 mart 2010-cu il tarixli, 972-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (17 aprel 2010-cu il, № 81).

40. Azərbaycan Respublikasının 23 fevral 2010-cu il tarixli, 960-IIIQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (22 aprel 2010-cu il, № 85).

41. Azərbaycan Respublikasının 17 may 2011-ci il tarixli, 115-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (7 iyul 2011-ci il, № 145).

42. Azərbaycan Respublikasının 10 iyun 2011-ci il tarixli, 159-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (10 avqust 2011-ci il, № 174).

43. Azərbaycan Respublikasının 15 noyabr 2011-ci il tarixli, 247-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (29 dekabr 2011-ci il, № 289).

44. Azərbaycan Respublikasının 30 sentyabr 2011-ci il tarixli, 201-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (29 dekabr 2011-ci il, № 289).

45. Azərbaycan Respublikasının 30 dekabr 2011-ci il tarixli, 287-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (21 yanvar 2012-ci il, № 15).

46. Azərbaycan Respublikasının 20 aprel 2012-ci il tarixli, 332-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (7 iyun 2012-ci il, № 124).

47. Azərbaycan Respublikasının 6 aprel 2012-ci il tarixli, 321-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (12 may 2012-ci il, № 103).

48. Azərbaycan Respublikasının 11 dekabr 2012-ci il tarixli, 496-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (23 yanvar 2013-cü il, № 15).

49. Azərbaycan Respublikasının 31 may 2013-cü il tarixli, 672-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (30 iyun 2013-cü il, № 140).

50. Azərbaycan Respublikasının 22 oktyabr 2013-cü il tarixli, 764-IVQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (19 noyabr 2013-cü il, № 253).

51. Azərbaycan Respublikasının 29 oktyabr 2013-cü il tarixli, 804-IVQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (12 dekabr 2013-cü il, № 274).

52. Azərbaycan Respublikasının 22 noyabr 2013-cü il tarixli, 819-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (31 dekabr 2013-cü il, № 291).

53. Azərbaycan Respublikasının 27 dekabr 2013-cü il tarixli, 879-IVQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (5 fevral 2014-cü il, № 24).

54. Azərbaycan Respublikasının 20 iyun 2014-cü il tarixli, 990-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (15 iyul 2014-cü il, № 149).

55. Azərbaycan Respublikasının 24 fevral 2015-ci il tarixli, 1197-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (30 mart 2015-ci il, № 64).

56. Azərbaycan Respublikasının 15 may 2015-ci il tarixli, 1283-IVQD nömrəli Qanunu — «Respublika» qəzeti (24 may 2015-ci il, № 110).

57. Azərbaycan Respublikasının 15 may 2015-ci il tarixli, 1285-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (15 iyul 2015-ci il, № 151).

58. Azərbaycan Respublikasının 30 sentyabr 2015-ci il tarixli, 1329-IVQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (04 noyabr 2015-ci il, № 242).

59. Azərbaycan Respublikasının 18 dekabr 2015-ci il tarixli, 68-VQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (12 fevral 2016-cı il, № 32).

60. Azərbaycan Respublikasının 29 dekabr 2015-ci il tarixli, 98-VQD nömrəli Qanunu — «Azərbaycan» qəzeti (19 fevral 2016-cı il, № 38).

(km1) Konstitusiya Məhkəməsinin 27 iyul 2001-ci il tarixli qərarına əsasən 2001-ci il sentyabrın 1-dən sonra yaşayış evindən (mənzildən) istifadə edilməsi ilə əlaqədar yaranan hüquq münasibətləri ilə bağlı mübahisələr Mülki Məcəllənin 228.1 və 228.2-ci maddələrinin qaydalarına uyğun, bu tarixədək yaranmış hüquq münasibətləri ilə bağlı mübahisələr isə Mənzil Məcəlləsinin 123-cü maddəsinin qaydalarına uyğun həll edilməlidir.

(km2) Konstitusiya Məhkəməsinin 27 dekabr 2001-ci il tarixli qərarına əsasən Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 373-cü maddəsində göstərilən iddia müddətləri 2000-ci il sentyabrın 1-dən sonra yaranan hüquq münasibətlərindən irəli gələn tələblərə tətbiq edilir. Həmin iddia müddətləri Mülki Məcəllənin 7-ci maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla bundan əvvəl əmələ gəlmiş hüquq münasibətlərindən irəli gələn tələblərə də tətbiq oluna bilər.

(km3) Konstitusiya Məhkəməsinin 28 yanvar 2002-ci il tarixli qərarına əsasən Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin daşınmaz əmlaka mülkiyyət hüququnu əldəetmə müddətini müəyyənləşdirən 179-cu maddəsinin hüquqi qüvvəsi 2000-ci il sentyabrın 1-dən sonra yaranan hüquq münasibətlərinə tətbiq olunmalıdır.

(km4) Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 21-ci maddəsinin müddəaları yalnız real zərərin, habelə əldən çıxmış faydanın ödənilməsini nəzərdə tutur. Həmin Məcəllənin 23-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş zərər dedikdə şərəfin, ləyaqətin və işgüzar nüfuzun ləkələnməsi ilə bağlı şəxsə dəymiş mənəvi zərər (fiziki və mənəvi iztirablar) və maddi zərər başa düşülür.

Mənəvi zərərin ödənilməsi, habelə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş başqa məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə qorunan digər əsas hüquq və azadlıqlarla mütənasib olmaqla hər bir konkret halda məhkəmənin mülahizəsindən asılıdır.

(km5) Konstitusiya Məhkəməsinin 27 dekabr 2002-ci il tarixli qərarına əsasən Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 440.4-cü maddəsi Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 12, 13, 29, 60 və 71-ci maddələrinə uyğun olmadığından qüvvədən düşmüşdür.

(km6) Konstitusiya Məhkəməsinin 9 iyul 2009-cu il tarixli qərarına əsasən:

1. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 449.1-ci maddəsinin «ondan faydalanmağa görə» müddəası özgəsinin vəsaitinin qanunsuz saxlanılması, onun qaytarılmasından boyun qaçırılması, onun ödənilməsinin digər şəkildə gecikdirilməsi və ya başqa şəxsin hesabına pul vəsaitin əsassız əldə edilməsi və ya toplanılması nəticəsində Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 152.3-cü maddəsində göstərilmiş gəlirin, artımın, bəhərin və ya sair maddi xeyirin əmələ gəlməsini nəzərdə tutur.

2. Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 449.3-cü və 449.4-cü maddələrinin müvafiq olaraq «pul vəsaitindən qanunsuz istifadə» və «özgə vəsaitindən istifadə» müddəaları həmin Məcəllənin 449.1-ci maddəsində göstərilmiş halların mövcud olmasını nəzərdə tutur.

(km7) Konstitusiya Məhkəməsinin 25 oktyabr 2010-cu il tarixli qərarına əsasən Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 178.8-ci maddəsi həmin Məcəllənin 146.1-ci, 146.2-ci, 178.1-ci və 178.2-ci maddələrinin və Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 113-cü maddəsinin müddəalarına uyğun olaraq tətbiq edilməlidir. Kooperativin üzvü və pay yığımına hüququ olan digər şəxslər kooperativin verdiyi mənzil, bağ, qaraj və ya ayrı qurğu üçün pay haqqını tam verdikdə həmin əmlaka sahiblik və istifadə etmək hüququnu, daşınmaz əmlakın dövlət reyestrində qeydə alındıqdan sonra isə sərəncam vermək hüququnu əldə edirlər.