Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına

Nigar HƏSƏNOVA

AMEA Folklor İnstitutu,

Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,

[e-mail]
AŞIQ ŞƏMŞİR ŞEİRLƏRİNİN DİLİ VƏ ÜSLUBU
Xülasə

Məqalə XX əsrin ustad sənətkarlarından olan Aşıq Şəmşirin şeir dilinin lek­­sik və frazeolji xüsusiyyətlərinin araşdırılmasına həsr edilmişdir. Aşıq Şəm­şir şeirlərinin dilinin leksik-semantik xüsusiyyətləri haqqında tam təəssürat ya­rat­maq üçün müşahidə etdiyimiz dil vahidlərinin təsnifi verilmiş, sənətkarın şeir di­lində leksik-semantik kateqoriyaların yeni üslubi çalarlıqla təqdim edildiyi xü­susi vurğulanmışdır. Bəlli olduğu kimi, frazeologiyanın əsasını xalqın yaratdığı ob­razlı ifadələr təşkil edir. Bu baxımdan aşığın şeirlərində birbaşa məzmunla ahəngdarlıq təşkil edən frazeoloji vahidlərin araşdırılmasına diqqət yetirilmiş, həm­çinin aşığın mətləbə uyğun şəkildə istifadə etdiyi atalar sözləri tədqiqata cəlb edilmişdir. Araşdırma zamanı şeirlərdə istifadə edilmiş məcazlar sistemi se­çilmiş nümunələr əsasında diqqətə çatdırılır. Qeyd olunur ki, Aşıq Şəmşirin şe­irlərinin dili dərin obrazlılığı, bədii təsvir və ifadə vasitələrinin zənginliyi, emo­sional keyfiyyətləri ilə fərqlənir.

Açar sözlər: Aşıq Şəmşir, dil, frazeoloji ifadə, şeir, təsvir, məcaz, xitab