Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına

15. Nağıldaxili assimilyasiya. Bu hadisə aşağıdakı formalarda olur:

1) qızıl damlı koma;

2) alovlu çayda koma.

Nağılda qızıl damlı saraya tez-tez rast gəlinir. Koma + qızıl damlı saray qı­zıl damlı komanı verir. Bu həmçinin alovlu çayda komaya da aiddir.

Daha maraqlı bir hadisəni "Fyodor Vodoviç və İvan Vodoviç" nağılında mü­şahidə edirik (Onç. 4). Burada qəhrə­manın möcüzəli doğuluşu və onun ilanın ar­vadı (bacıları) tərəfindən təqibi kimi iki müxtəlifcinsli element assimil­yasiya olun­­muşdur. İlanların arvadları, qəhrəmanı təqib edərək, adətən quyuda, bulud­da, çarpayıda dövr edirlər və İvanın yolunda dayanırlar. Əgər o meyvələrin da­dı­na baxsa, sudan içsə və s. onda onu hissələrə parçalayacaqlar. Möcüzəli doğuluş üçün bu motiv aşağıdakı qaydada istifadə edilmişdir: şahzadə atasının sarayında gə­­zir, piyaləsi olan quyu və çarpayı görür (unudulmuş alma ağacı). O suyu içir, is­ti­rahət etmək üçün çarpayıya uzanır. Bundan o hamilə olur və iki oğlan doğur.