Азярбайъан шифащи халг ядябиййатына даир тядгигляр ●

Şifahi xalq ədəbiyyatı dərslərində mərasim folklorunun

tədrisi haqqında

Xülasə

Mərasim folkloru şifahi xalq ədəbiyyatının tərkib hissələrindən biridir. Mərasim folkloru çox qədim tarixə malikdir. Mərasim folklorunun nəğmələri iki hissəyə ayrılır: mövsüm mərasimi nəğmələri və məişət mərasimi nəğmələri. Bu nəğmə tiplərinin kökündə ritual nəğmələri dayanır. Ritual nəğmələr də ritual təsəvvürlərin vasitəsilə yaranmışdır. Ən qədim dövrlərdə rituallar magik söz və hərəkətlərin köməyi ilə yerinə yetirilmişdir.

Ritual nəğmələri izah edərkən onların şəkli xüsusiyyətlərini lirik növün xüsusiyyətləri ilə izah etmək lazımdır. Ritual nəğmələr bədii yaradıcılıq nümu­nəsi kimi əvvəlcə lirik üslubda yaranır, sonra isə lirik, epik və dramatik növdə istifadə olunur.

Ritual nəğmələr inkişaf edərək mərasim nəğmələrinə çevrilə bilir. Bu zaman onlar öz bədii formalarını genişləndirərək nəğmə tiplərini yarada bilir. Bu proses mifoloji şüurdan tarixi şüura keçmə mərhələsində baş verir və onun tədrisdə nəzərə çatdırılmasına çalışılmalıdır.

Açar sözlər: mərasim folkloru, ritual, janr, nəğmə, tədris