Азярбайжан республикасы тящсил назирлийи азярбайжан дювлят игтисад университети

İkisektorlu balans modeli: ədədli misal

İki sektordan − maddi və informasiya sektorlarından ibarət iqtisadiyyat nəzərdən keçirilir. Tam məsrəflər matrisi və sektorların xalis buraxılış həcmləri 5.1-ci cədvəldə verilmişdir.

Cədvəl 8. İkisektorlu balans modeli: ədədli misal

Sektor	Birbaşa məsrəflər matrisi − A		Xalis buraxılış − B
Maddi	0,3	0,6		5
İnformasiya	0,1	0,2		10

E − A matrisini yazaq və onun təyinedicisini tapaq:

d = 0,7 × 0,8 − (− 0,1) × (− 0,6) = 0,5.

Matrisin çevrilməsi düsturlarından istifadə edərək tam məsrəflər matrisinin elementlərini hesablayaq:

C₁₁ = (1 − a₂₂)/d = (1 − 0,2)/0,5 = 1,6;

C₁₂ = a₁₂/d = 0,6/0,5 = 1,2;

C₂₁ = a₂₁/d = 0,1/0,5 = 0,2;

C₂₂ = (1 − a₁₁)/d = 0,7/0,5 = 1,4.

Tam məsrəflər matrisini xalis buraxılışlar vektoruna vurmaqla ümumi buraxılışlar vektorunu alırıq: maddi sektorda ümumi buraxılış 20-yə, informasiya sektorunda ümumi buraxılış isə 15-ə bərabərdir.

İqtisadiyyatda fiziki əmək məsrəfləri 15 − 10 = 5-dir. Maddi sektorda fiziki əməyin 0,1 × 20 = 2 vahidi, informasiya sektorunda isə 3 vahidi sərf edilir.

Sabit sosial məsrəflər 0,2 × 5 = 1-dir, son sosial məsrəflər isə 1,4 − 1 = 0,4-dür. Maddi sektorun ümumi buraxılışının dəyişməz olduğu şəraitdə sosial məsrəflər funksiyası aşağıdakı kimi yazılır:

SC = 1 + 0,4b₂ ,

burada b₂ − kreativ rifahın kəmiyyətidir.