B. A. Davlatov

129. Yorug‘lik bosimi 
1. Yorug‘likning qaytarish koeffitsienti 0,6 ga teng bo‘lgan sirtga 
yorug‘lik tik tushmoqda. Agar tushayotgan yorug‘lik intensivligi 
600 J/(s·m
2
) ga teng bo‘lsa, uning sirtga beradigan bosimini toping 
(μPa). 
A)6 B)1,2 C)2,5 D)3,2 
2. Yorug‘likni qaytarish koeffitsienti 0,4 ga teng bo‘lgan sirtiga 
yorug‘lik nurlari tik tushmoqda. Agar tushayotgan yorug‘likning 
intensivligi 600 J/(s·m
2
) ga teng bo‘lsa, uning sirtiga berayotgan 
bosimini toping (μPa). 
A)2,5 B)1,4 C)1,6 D)2,8 

---

@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
- 128 -
- 128 -
3. Tekislikning yorug‘lik qaytarish koeffitsienti 0,2 ga teng. 
Yorug‘lik nuri tekislikga 4 μPa bosim berishi uchun uning 
intensivligi qanday bo‘lishi kerak (W/m
2
)? 
A)10
3
B)10
6
C)1 D)10
–3
4. Yorug‘lik nuri avvaliga qaytarish koeffitsienti 0,1 ga teng 
bo‘lgan plastinkaga, keyingi safar intensivligi o‘zgarmagan holda 
qaytarish koeffitsiyenti 0,65 ga teng bo‘lgan plastinkaga tushdi. 
Ikkinchi holdagi yorug‘lik bosimi birinchi holdagidan necha marta 
katta bo‘ladi? 
A)16 B)4 C)1,5 D)3 
5. Yorug‘lik nuri avvaliga qaytarish koeffitsiyenti 0,2 ga teng 
bo‘lgan plastinkaga, keyingi safar intensivligi o‘zgarmagan holda 
qaytarish koeffitsiyenti 0,8 ga teng bo‘lgan plastinkaga tushdi. 
Ikkinchi holdagi yorug‘lik bosimi birinchi holdagidan necha marta 
katta bo‘ladi? 
A)16 B)4 C)1,5 D)3 
6. Quyosh doimiysi I ning kattaligi quyoshgacha bo‘lgan R 
masofaga qanday bog‘liq? 
A)I~1/R B)I~1/R
2
C)I~R
2
D)I~R 
7. Quyosh nurlariga perpendikulyar joylashgan yer atmosferasining 
har bir kvadrat metr maydoniga quyosh nurlari har sekundda 1700 J 
energiya olib keladi. Quyoshning bir sekundda nurlaydigan 
energiyasini aniqlang (J). Quyoshdan yergacha bo‘lgan masofa 
1,5·10
11
m ga teng. 
A)4,53·10
24
B)2,27·10
27
C)1,74·10
25
D)4,8·10
26
8. Quyosh doimiysi (yerga tushayotgan elektromagnit nurlanish 
quvvatining zichligi) 1400 W/m
2
ga teng. Quyoshgacha bo‘lgan 
masofa 150 mln. km bo‘lsa, quyoshning to‘liq nurlanish quvvatini 
aniqlang (W). 
A)10
26
B)4·10
26
C)4·10
25
D)10
25
9. Yorug‘lik intensivligi kvant nazariyasi bo‘yicha nimaga bog‘liq? 
A)fotonlar soniga va energiyasiga B)foton impulsiga 
C)foton massasi D)fotonning yashash vaqti 
10. Quyosh doimiysi 1300 W/m
2
ekanligini bilgan holda to‘liq 
yutiladigan quyosh nurlarining yer sirtiga bosimi hisoblansin (μPa). 
A)4,33 B)5,24 C)6,3 D)4,6 
11. Mutloq qora sirtning bir kvadrat santimetrli yuzasi har sekundda 
to‘lqin uzunligi 400 nm bo‘lgan 2,8·10
17
kvant yutmoqda. Nurning 
bosimi qanday (μPa)? h=6,63·10
–34
J·s 
A)540 B)460 C)4,6 D)24 
12. Quvvati 100 W bo‘lgan lazer nuri to‘la yutuvchi tekislikka 
qanday kuch bilan ta’sir qiladi (N)? 
A)7,2·10
–12
B)2·10
–12
C)3·10
–11
D)3,3·10
–7
13. Yerga tushayotgan quyosh nurlarining intensivligi 1400 W/m
2
. 
Quyosh nurlarini batamom yutuvchi sirtga berilayotgan bosimni 
aniqlang (Pa). 
A)4,7·10
6
B)1,4·10
3
C)3·10
8
D)4,7·10
–6
14. Sirtga tik tushayotgan yorug‘lik 100 foiz qaytaruvchi sirtga 100 
foiz yutuvchi sirtga ko‘rsatadiganiga nisbatan necha marta ko‘p 
bosim ko‘rsatadi? 
A)1,5 B)2 C)3 D)0,5 
15. Yorug‘likning bir sharoitda ideal oppoq va qop – qora sirtlarga 
ko‘rsatadigan bosimini taqqoslang. 
A)oppoq sirtga 4 marta katta bosim ko‘rsatadi 
B)oppoq sirtga 4 marta kichik bosim ko‘rsatadi 
C)oppoq sirtga 2 marta katta bosim ko‘rsatadi 
D)oppoq sirtga 2 marta kichik bosim ko‘rsatadi 
16. Yorug‘lik bosimi to‘liq sirtdan qaytadigan holda qanday 
formula orqali ifodalanadi? 
A)
ctS
W
P
=
B)
ctS
W
2
P
=
C)
ctS
2
W
P
=
D)
W
ctS
2
P
=
17. Quvvati 300 W bo‘lgan lampadan chiqayotgan barcha yorug‘lik 
nuri to‘la qaytaruvchi oq sirtga perpendikulyar tushadi deb 
hisoblab, nurning tekislikga ko‘rsatadigan bosim kuchini toping 
(μN). 
A)1 B)0,5 C)0,8 D)2 
18. 100 cm
2
sirtiga har daqiqada 63 J yorug‘lik energiyasi tushadi. 
Sirtga tushuvchi nurlarini batamon qaytaradigan hol uchun 
yorug‘lik bosimi qancha bo‘ladi (N/m
2
)? 
A)3,5·10
–7
B)3,5·10
–5
C)7·10
–7
D)7·10
–5
19. Yorug‘lik nurining intensivligi 3000 W/m
2
bo‘lsa, uning qora 
tekislikka ko‘rsatadigan bosimini toping (μPa). 
A)1,66 B)100 C)10 D)30 
20. Quyoshga tik qaratilgan, aktiv yuzasi 8000 cm
2
bo‘lgan quyosh 
batareyasi 960 W quvvatli foydali elektr energiyasini hosil qilib 
beradi. Agar uning FIKi 80 % va yerdan quyoshgacha bo‘lgan 
masofa 150 mln. km bo‘lsa, quyoshning shu yorug‘lik 
diapazonidagi to‘la nurlanish quvvatini hisoblang (W). π=3 
A)22,5·10
25
B)40,5·10
25
C)14,4·10
25
D)22,5·10
23