B. A. Davlatov

A)25 B)35 C)30 D)20 
26. Yozda dengiz suvining harorati 27 ºC, qishda 7 ºC, yozdan 
qishga o‘tishda dengiz qancha miqdorda issiqlik chiqaradi (J)? 
Dengiz yuzasi 25000 km
2
, chuqurligi 1000 m 
A)2,1·10
22
B)2,1·10
21
C)4,2·10
20
D)4,2·10
22
27. Vannaga temperaturalari 10 ºC li 6 l, 20 ºC li 9 l va 40 ºC li 15 l 
suv quyildi, natijaviy temperaturani toping (ºC). 
A)20 B)28 C)32 D)38 
28. 80 ºC haroratda olingan 1,5 kg suvni 60 ºC gacha sovitish uchun 
unga 10 ºC haroratli sovuq suv qo‘shildi. Qo‘shiladigan sovuq suv 
qancha miqdorda bo‘lishi kerak (kg)? 
A)0,8 B)0,2 C)0,6 D)1 
29. Vannaning yarmi temperaturasi 19 ºC bo‘lgan sovuq suv bilan 
to‘ldirilgan. Vannaga harorati 70 ºC bo‘lgan suv quyildi va shundan 
so‘ng vanna hajmining 75 % i iliq suvga to‘ldi. Iliq suvning 
haroratini hisoblang (ºC). 
A)24 B)28 C)32 D)36 
30. 2 kg massali temir bolg‘a 1,5 daqiqa ish davomida 20 K ga 
qizigan. Bolg‘a energiyasining 40 % i issiqlikka aylangan deb 
hisoblab, bajarilgan to‘la ishni aniqlang (kJ). c
Fe
=460 J/(kg·K) 
A)13,8 B)8,6 C)27,6 D)6,3 

---

@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
- 57 -
- 57 -
31. Teng massali: 1)alyuminiy; 2)mis; 3)qo‘rg‘oshin sharlar bir xil 
balandlikdan yerga kelib urilgandan so‘ng ulardan qaysi birining 
harorati yuqori bo‘ladi? Sharlar yerga kelib urilganda barcha 
energiya ularning isishiga ketdi deb hisoblang. Alyuminiy uchun 
c
1
=900 J/(kg·K), mis uchun c
2
=380 J/(kg·K), qo‘rg‘oshin uchun 
c
3
=130 J/(kg·K) 
A)T
1
2
=T
3
B)T
1
>T
2
>T
3
C)T
1
2
>T
3
D)T
1
2
3
32. Massalari teng bo‘lgan po‘lat va qalay bo‘laklari bir xil 
balandlikdan tushib yerga urilganda, qaysi biri ko‘prok qiziydi? 
Po‘latning solishtirma issiqlik sig‘imi qalaynikidan 2 marta katta 
deb hisoblang. 
A)po‘lat 2 marta ko‘p B)qalay 2 marta ko‘p 
C)ikkalasi bir xil D)ikkalasi ham qizimaydi 
33. Hajmi 200 cm
3
bo‘lgan piyoladagi 100 ºC haroratli choy 20 ºC 
gacha soviganida ajraladigan energiya, massasi 1 tonna bo‘lgan 
yukni qanday eng katta balandlikka ko‘tarishga ekvivalentdir (m)? 
Choyning solishtirma issiqlik sig‘imi 4200 J/(kg·K) 
A)4,5 B)9,6 C)3,5 D)6,7 
34. Taxtani teshib o‘tgan qo‘rg‘oshin o‘qning tezligi 500 m/s dan 
300 m/s gacha kamaydi. Ajralib chiqqan issiqlikning yarmi o‘qqa 
o‘tgan bo‘lsa, o‘qning harorati qanchaga yetadi (K)? Uning 
boshlang‘ich harorati 60 ºC. Qo‘rg‘oshinning solishtirma issiqlik 
sig‘imi c=130 J/(kg·K) 
A)600 B)640 C)570 D)450 
35. Massalari m va 2m bo‘lgan ikkita sharcha 2υ va 3υ tezliklar 
bilan bir – biriga tomon harakatlanib, noelastik to‘qnashdi. 
Sharchalarning solishtirma issiqlik sig‘imi c ga teng bo‘lsa, ularning 
temperaturasi qanchaga o‘zgargan? 
A)υ
2
/(9c) B)υ
2
/(8c) C)9υ
2
/(8c) D)25υ
2
/(9c) 
36. Yog‘och taxtani teshib o‘tgan qo‘rg‘oshin o‘q tezligi 500 m/s 
dan 300 m/s gacha kamaydi. Ajralib chiqqan issiqlikning 75 % i 
o‘qqa o‘tgan bo‘lsa, o‘qning harorati qanchaga o‘zgargan (ºC)? 
c
Pb
=130 J/(kg·K) 
A)308 B)462 C)127 D)108 
37. 5,4 MJ issiqlik miqdorini hosil qilish uchun qancha spirt yoqish 
kerak (g)? Spirtning solishtirma yonish issiqligi 2,7·10
7
J/kg ga 
teng. 
A)54 B)20 C)2 D)200 
38. O‘choqda 6 kg po‘latni 1400 K ga isitish uchun 4,6 kg maxsus 
yoqilg‘i sarf bo‘ladi. Agar po‘latning solishtirma issiqlik sig‘imi 
460 J/(kg·K), maxsus yoqilg‘ining yonish issiqligi 3 MJ/kg bo‘lsa, 
o‘choqning issiqlik berishi qancha (%)? 
A)56 B)7 C)85 D)28 
39. Avtomobil 4 soat ishlaganda, 180 kg benzin sarflagan bo‘lsa, bu 
avtomobil dvigatelining quvvati qanchaga teng (kW)? Dvigatelning 
FIK 24 %, benzinning solishtirma yonish issiqligi 46 MJ/kg. 
A)144 B)138 C)180 D)120 
40. Dvigatel 1 kW·h elektr energiyasi hosil qilish uchun 160 g, 
yoqilg‘i sarflaydi. Yoqilg‘ining solishtirma yonish issiqligi 4,5·10
7
J/kg, dvigatelning foydali ish koeffitsienti necha % bo‘ladi? 
A)40 B)30 C)45 D)50 
41. O‘zgarmas 72 km/h tezlikda yurgan avtomobilning 1 km 
yo‘ldagi benzin sarfini hisoblang (g). Avtomobilning quvvati 23 
kW, FIK 25 % ga teng. Benzinning solishtirma yonish issiqligi 46 
MJ/kg. 
A)75 B)80 C)100 D)110 
42. Quvvati 42 kW bo‘lgan dizel dvigatelining foydali ish 
koeffitsienti 20 % bo‘lsa, u 3 soatda qancha yoqilg‘i sarflaydi (kg)? 
Dizel yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 MJ/kg ga teng. 
A)20 B)21 C)28 D)54 
43. O‘zgarmas 108 km/h tezlik bilan harakat qilayotgan avtomobil
46 km yo‘lda 5 kg benzin sarfladi. Benzinning solishtirma yonish 
issiqligi 46·10
6
J/kg va motorning FIK 24 % bo‘lsa, avtomobilning 
foydali quvvatini aniqlang (kW). 
A)18 B)23 C)36 D)46 
44. Pechda massasi 21 g kerosin yonganda, 4 kg suvning 
temperaturasi qanchaga o‘zgaradi (K)? Pechning FIK 40 %, 
q=46·10
6
J/kg. 
A)20 B)23 C)30 D)25 
45. 1 soatda dvigatel 20 kg dizel yoqilg‘isini sarflaydi. Dvigatelning 
mexanik quvvati 75 kW bo‘lsa, uning FIK ini toping (%). Dizel 
yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 MJ/kg ga teng. 
A)32 B)25 C)20 D)35 
46. Avtomobil dvigatelining FIK η bo‘lsa, va t soat ichida m litr 
benzin sarf qilsa, dvigatelning quvvati N nimaga teng bo‘ladi? 
A)ηqm/t B)ηq/(mt) C)qm/(ηt) D)ηm/(qt) 
47. Gorizontal yo‘lda motorollerning dvigateli 60 km/h tezlikda 3,5 
kW quvvatga erishadi. Agar dvigatelning FIK 25 % bo‘lsa, 
motoroller 3,6 l benzin sarflab, qancha yo‘lni bosib o‘tadi (km)? 
Benzinning solishtirma yonish issiqligi 46 MJ/kg, zichligi 0,7 
g/cm
3
. 
A)69 B)96 C)138 D)160 
48. Foydali ish koeffitsienti 50 % bo‘lgan qozonda 42 kg 
toshko‘mir yoqilganda, 2,9 m
3
suvning temperaturasi qanchaga 
o‘zgaradi (K)? q
toshko‘mir
=29·10
6
J/kg 
A)50 B)35 C)29 D)21 
49. Hajmi 3600 l suvni qozonda isitish uchun 42 kg toshko‘mir 
yoqilgan. Agar suvning boshlang‘ich temperaturasi 10 ºC va 
o‘choqning issiqlik berish qobiliyati 60 % bo‘lsa, suv necha ºC 
gacha isiydi? c
suv
=4200 J/(kg·K), toshko‘mirning solishtirma yonish 
issiqligi 30 MJ/kg. 
A)35 B)50 C)60 D)100 
50. Quruq yog‘ochning yonish issiqligi 10
7
J/kg, tabiiy gazniki 
4·10
7
J/kg bir xil issiqlik miqdori olish uchun yog‘och (m
1
) va 
gazning (m
2
) massalarini taqqoslab, to‘g‘ri javobni tanlang. 
A)m
1
=2m
2
B)m
1
=m
2
C)m
1
=4m
2
D)2m
1
=m
2
51. 126 kW quvvatga erishadigan va 1 soatda 36 kg dizel yoqilg‘isi 
sarflaydigan traktor dvigateli FIK ini toping (%). Dizel 
yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 MJ/kg ga teng. 
A)25 B)30 C)35 D)38 
52. Gusenitsali traktor 60 kW quvvat hosil qiladi va shu quvvatda 
soatiga o‘rtacha 18 kg dizel yoqilg‘isi sarflaydi. Dvigatelning FIK 
ni toping (%). Dizel yoqilg‘isining solishtirma yonish issiqligi 42 
MJ/kg. 
A)29 B)33 C)36 D)45 
53. Neksiya avtomobili 100 km yo‘lni bosib o‘tishi uchun 10 l 
benzin sarflandi. Avtomobilning 90 km/h tezlik bilan 
ketayotgandagi mexanik quvvatini toping (kW). Motorning FIK 30 
%, ρ
benzin
=0,7 g/cm
3
, q
benzin
=46 MJ/kg ga teng. 
A)24 B)48 C)12 D)36 
54. FIK 35 % bo‘lgan, daqiqasiga 3 g kerosin sarflaydigan 
isitkichda temperaturasi 31 °C bo‘lgan 2 l suvni qancha vaqtda 
qaynatish mumkin (min)? q
kerosin
=46 MJ/kg 
A)6 B)12 C)9 D)15 
55. Avtomobil dvigatelining harakat paytidagi o‘rtacha quvvati 20 
kW, tezligi 90 km/h, dvigatelning FIK 25 % bo‘lsa, benzin bakining 
sig‘imi (40 l) qancha yo‘lga mo‘ljallangan (km)? ρ
benzin
=0,7 g/cm
3
, 
q
benzin
=46 MJ/kg ga teng. 
A