B. A. Davlatov

@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
- 73 -
- 73 -
23. Tovush yuksakligi (balandligi) uning qaysi parametriga bog‘liq? 
A)tezlik B)to‘lqin uzunligi C)amplituda D)chastota 
24. Tovush to‘lqinining kattaligi nimaga bog‘liq? 
A)tebranish amplitudasiga B)tebranish fazasiga 
C)to‘lqin uzunligiga D)to‘lqin tezligiga 
25. Tovush to‘lqini bir muhitdan ikkinchi muhitga o‘tganda, to‘lqin 
uzunligi 4 marta oshdi. Tovush balandligi qanday o‘zgarishini 
aniqlang. 
A)o‘zgarmaydi B)4 marta oshadi 
C)4 marta kamayadi D)2 marta oshadi 
26. Tovush to‘lqinining amplitudasi 7 marta ortsa, tebranish 
chastotasi shuncha marta kamaysa, tovush to‘lqinining intensivligi 
qanday o‘zgarishini aniqlang. 
A)1,5 marta ortadi B)3 marta kamayadi 
C)o‘zgarmaydi D)12,25 marta kamayadi 
27. Mexanik to‘lqinining tebranuvchi ikki nuqtasi orasidagi faza 
farqi 2π ga teng. Shu nuqtalar orasidagi masofa 2 m bo‘lsa, to‘lqin 
uzunligini toping (m). 
A)1 B)2 C)4 D)4π 
28. Mexanik to‘lqinning quyidagi parametrlaridan qaysilari 
havodan suvga o‘tganda o‘zgarmaydi? 1)tezligi; 2)to‘lqin uzunligi; 
3)chastotasi 
A)1 B)2 C)1; 3 D)3 
29. Kuzatuvchi sirena tovushini 5 s o‘tgach eshitdi. Sirenaning 
chastotasi 2 kHz va to‘lqin uzunligi 15 cm bo‘lsa, u kuzatuvchidan 
qanday masofada bo‘lgan (km)? 
A)10 B)3 C)2 D)1,5 
30. Qanday tovushlar ultratovushlar hisoblanadi? 
A)chastotasi 20 kHz dan katta bo‘lgan 
B)chastotasi 20 Hz dan kichik bo‘lgan 
C)chastotasi 20 Hz dan 20 kHz gacha bo‘lgan 
D)chastotasi 200 Hz dan kichik bo‘lgan 
31. 3 Hz chastotali to‘lqin 2,4 m/s tezlik bilan tarqalmoqda. Bir – 
biridan 20 cm masofada turgan ikki nuqtadagi tebranishlarning 
fazalar farqi ko‘pi bilan necha radian bo‘ladi? 
A)π/6 B)π/4 C)π/3 D)π/2 
32. x o‘q bo‘ylab tarqaluvchi yassi to‘lqinning qarama – qarshi 
fazada tebranuvchi ikki nuqtasi orasidagi eng kichik masofa 1 m 
bo‘lsa, to‘lqin uzunligi necha metr bo‘ladi? 
A)8π B)4 C)4π D)2 
33. Tebranishlarning fazodagi tarqalish tezligi 2 m/s va chastotasi 
10 Hz bo‘lsa, bir – biridan 20 cm orqada qoluvchi ikki nuqta 
orasidagi faza farqi nimaga teng? 
A)2π/3 B)2π C)π/6 D)π/3 
34. Amplitudalari A ga teng bo‘lgan ikkita kogerent to‘lqinlar 
orasidagi yo‘llar farqi toq yarim to‘lqin uzunligiga teng bo‘lganda, 
ularning qo‘shilishidan hosil bo‘lgan natijaviy amplituda nimaga 
teng bo‘ladi? 
A)2A B)A C)0 D)A
2
35. Rezonans qutichaning ustiga maxkamlangan kamerton rezina 
bolg‘a bilan urildi. Bu kamerton oldiga ikkita boshqa kamerton 
ketma – ket keltirildi. Ikkinchi kamerton birinchi kamerton bilan 
aynan bir xil. Uchinchi kamerton pastroq chastotaga ega. Ikkinchi 
va uchinchi kamertonlarning qaysinisi kattaroq amplituda bilan 
ovoz chiqaradi? 
A)ikkinchi B)birortasi ham ovoz chiqarmaydi 
C)uchinchi D)ikkala kamertonning amplitudasi bir xil 
36. Amplitudalari A ga teng bo‘lgan ikkita kogerent to‘lqinlar 
orasidagi yo‘llar farqi juft yarim to‘lqin uzunligiga teng bo‘lganda, 
ularning qo‘shilishidan hosil bo‘lgan natijaviy amplituda nimaga 
teng? 
A)2A B)A C)0 D)A
2
37. Chastotasi 680 Hz bo‘lgan tovush to‘lqinining ikki nuqtasidan 
manbagacha bo‘lgan masofalar farqi 25 cm bo‘lsa, tovushning 
havodagi tezligini 340 m/s deb hisoblab, ikki nuqta 
tebranishlarining fazalar farqini toping. 
A)π/6 B)2π C)π/3 D)π 
38. Ikkita kogerent tovush manbasi bir xil fazada tebranadi. Birinchi 
manbadan 3 m va ikkinchi manbadan 4 m masofada joylashgan 
nuqtada tovush eshitilmaydi. Tovush tezligini 340 m/s deb hisoblab, 
tovush chastotasini toping (Hz). 
A)(2n+1)170 B)340π C)(2n+1)340 D)680n 
39. Amplitudalari bir xil, chastotalari mos holda 4 kHz va 4 MHz ga 
teng bo‘lgan tovush va ultratovush to‘lqinlari energiyalarini 
taqqoslang. 
A)tovushning energiyasi 10
3
marta katta 
B)ultratovushning energiyasi 10
3
marta katta 
C)tovushning energiyasi 10
6
marta katta 
D)ultratovushning energiyasi 10
6
marta katta 
40. Tebranish amplitudalari bir xil, chastotalari 1 kHz va 1 MHz
bo‘lgan tovush va ultratovush to‘lqinlari energiya zichliklarini 
taqqoslang. 
A)w
2
=10
3
w
1
B)w
2
=10
6
w
1
C)w
2
=w
1
D)w
1
=10
3
w
2

---