B safarov, T. Raxmanov

8.1-jadval
. 
O‘zR Vazirlar mahkamasining 21 iyul 2009 yildagi №206 qaroriga 
asosan yagona ta’rif setkasidga asosan ish haqini belgilash quyidagi razryad 
va ta’rif koeffitsentlari asosida belgilanadi
24
 
Ish haqi to‘lash
razryadi 
Ta’rif koeffitsenti 
Ish haqi to‘lash
razryadi 
Ta’rif koeffitsenti 
0 
1 
12 
6,115 
1 
2,476 
13 
6,503 
2 
2,725 
14 
6,893 
3 
2,998 
15 
7,292 
4 
3,297 
16 
7,697 
5 
3,612 
17 
8,106 
6 
3,941 
18 
8,522 
7 
4,284 
19 
8,943 
8 
4,640 
20 
9,371 
9 
4,997 
21 
9,804 
10 
11 
5,362 
22 
10,240 
5.733 
Ishchining ish haqi yoki oklad summasini aniqlash uchun nolinchi 
razryadning mehnatiga to‘lanadigan summani mazkur ishchiga belgilangan 
razradning koeffitsentiga ko‘paytirish kerak. YUqorida keltirilgan yagona tarif 
setkasini budjetdan moliyalashtiriladigan muassasalar, tashkilot va korxonalar 
qo‘llashga majbur. 
24
www.Lex.uz 

---

220 
O‘zining moliyaviy faoliyatini xo‘jalik hisobi asosida yurituvchi barcha 
davlat, aksioner korxonalari va tashkilotlari mehnatga haq to‘lashning yagona tarif 
setkasi asosida xodimlarning tarif-malakaviy razradlarini belgilashlari zarur. 
Boshqa mulk shaklidagi korxona,tashkilot va muassasalarga yagona tarif setkasi 
asosida xodimlarning tarif-malakaviy setkasini belgilab olish tavsiya qilinadi. 
Tarif stavkalar va okladlar tizimini asosi bo‘lgan nolinchi razryadning 
minimal ish haqi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 
belgilanadi. Xususan nolinchi razryadning minimal ish haqisiga va qonunchilik 
bilan belgilangan o‘rtacha oy ish kunlarining uzunligiga (ish vaqtining o‘rtacha oy 
fondi) qarab 1-razryadning soatlar tarif stavkalarining minimal o‘lchami 
aniqlanadi. CHunonchi, nolinchi razradning minimal ish haqisi 172240 so‘m va 
(40 soatlik ish haftasida) ish vaqtining o‘rtacha oylik fondi 169,2 soat bo‘lgan 
taqdirda soatlik tarif stavkasining o‘lchami 1017,97 so‘m bo‘ladi (172240 : 169,2). 
1-razrad stavkalarini mehnatga haq to‘lash shakllari (ishbay ishchilar va 
vaqtbay ishchilar), shuningdek kasb guruhlari va ish turlari (uch guruh stavkalar) 
bo‘yicha tabaqalashtirib korxona mehnatga haq to‘lash bo‘yicha tarif setkasini 
ishlab chiqishi mumkin. Bir korxona moliyaviy imkoniyatlari va boshqa ishlab 
chiqarish ko‘rsatkichlariga qarab o‘zining tarif koeffitsientlarini ishlab chiqadi. 
Hozirgi vaqtda byudjetdan moliyalashtiriladigan muassasasalar, tashkilotlar 
va korxonalarda xodimlar mehnatiga haq to‘lash O‘zR VMning 21 iyul 2009 
yildagi
№206 qarori bilan tasdiqlangan YAgona tarif setkasi (YATS)ga asosan olib 
boriladi. U o‘z ichiga 22 tarif razryadini oladi va tarif koeffitsentlari orqali turli xil 
razryaddagi ish va ishchilar (malaka) o‘rtasidagi mehnatga haq to‘lash nisbatini 
namoyon etadi. 
SHundan kelib chiqqan holda, 1-razryad xodimning tarif maoshi, nolinchi 
razryad tarif stavkasini uning razryadiga mos bo‘lgan koeffitsentga ko‘paytirish 
yordamida hisoblanadi. SHunday qilib, xodimning oylik ish haqi quyidagiga teng: 
172240 x 2,476= 426466,24 so‘m,
bu erda: 

---

221 
172240
25
- nolinchi razryad tarif stavkasi miqdori, qaysiki qonunchilik bilan 
belgilangan eng kam ish haqi miqdoridan kam bo‘lishi mumkin emas. 
2,476 - YATSga asosan 1-razryad uchun tarif koeffitsienti.
Mehnatga haq to‘lashni tashkil etishning asosiy elementi bo‘lib, mahsulot 
birligini ishlab chiqarishga yoki ma’lum tashkiliy-texnik sharoitlarida berilgan ish 
hajmini bajarishga sarflanadigan mehnat o‘lchamini belgilovchi, mehnatni 
normalashtirish hisoblanadi. 
Mehnatni normalash, mehnatni ilmiy asosda tashkil qilishning asosiy tarkibiy 
qismi sifatida, ishlab chiqarish normasini va vaqt normasini o‘z ichiga oladi. 
Normal ish sharoitida belgilangan vaqt (soat, smena, oy) birligida ishlab chiqarsa 
bo‘ladigan normalashtiriluvchi mahsulot birligi (dona, metr, tonna)ning miqdori 
ishlab chiqarish normasi bilan belgilanadi. Vaqt normasi esa ma’lum tashkiliy-
texnikaviy sharoitlarda ish bajarish uchun zarur bo‘ladigan vaqtni (min., soat) 
nazarda tutadi. 
Korxonalarga mehnatga haq to‘lash shakl va tizimlarini mustaqil belgilash 
huquqi berilgan. Mehnatga haq to‘lashning ikkita shakli mavjud: ishbay va 
vaqtbay. Mehnatga ishbay shaklida haq to‘langanda ish haqi, mahsulotning sifati, 
murakkabligi va ish sharoitini hisobga olgan holda, ishlab chiqarilgan mahsulot 
birligining miqdoriga bog‘liq. Vaqtbay shaklida ish haqi, xodimlar malakasi va ish 
sharoitini hisobga olgan holda, sarflangan (haqiqiy ishlagan) vaqtning miqdoriga 
bog‘liq. 
Ishbay ish haqi shakli ishchilarni, ilg‘or tajribalardan foydalangan holda, 
mehnat unumdorligini oshirishga moddiy jihatdan qiziqtiradi. Mehnatga haq 
to‘lashning bu shaklida ishlab chiqarilgan mahsulot sifatini qat’iy tekshirish zarur. 
Mehnatga haq to‘lashning ishbay shakli quyidagi mehnatga haq to‘lash tizimlariga 
bo‘linadi: