Badiiy tahlil asoslari
faning predmiti
Bajardi:
620-20(411)-guruh talabasi:
Toxirova Ruxsora
Mavzu:
B
adiiy tahlil asoslari
faning predmiti
Reja:
1.
"Badiiy tahlil asoslari" fanining predmeti.
2.
"Badiiy tahlil asoslari" fanining ijtimoiy ahamiyati.
3.
"Badiiy tahlil asoslari" fanining ilmiy-tadqiqot metodlari.
4.
"Badiiy tahlil asoslari" fanining taraqqiyot istiqbollari.
"Badiiy taxlil asoslari" kursi filolog mutaxassislarni badiiy
asar bilan professional darajada ishlashga urgatish omilidir.
Dunyoning kupgina universitetlari, shuningdek, MDXning
Rossiya, Kozogiston, Ukraina singari mamlakatlardagi
universitetlarning filologiya fakultetlarida anchadan buyon
"badiiy taxlil" yoki "Xermenevtika" aloxida predmet sifatida
urganilayotir. Badiiy taxlildan xabarsizlik yoki bu borada
yetarli malakaga ega bulmaslik oliy filologik ta'limni samarasiz
kiladi. Uzbek adabiyotshunoslik ilmining dunyo adabiyottanuvi
darajasidan orkadaligi, xermenevtik usullardan yirokligi,
psixoanalitik strukturalizm imkoniyatlaridan foydalanolmasligi,
badiiy talkinning, asosan, sotsiologik interpretatsiya tusida
ekanligi badiiy taxlil nazariyasini bilmaslik amaliyotini
uzlashtirmaganlik okibatidir.
Badiiy asar taxlili juda kadim zamonlardan buyon ilm egalarining
dikkatini tortib kelgan. Shuning uchun xam unga olimlar
tomonidan turlicha ta'rif berib kelingan. Badiiy taxlil Chikish
adabiyotshunoslik ilmida azaldan muxokama mavzusi bulgan.
Forobiy, Axmad Taroziy, Navoiy, Bobur singari mutafakkirlarning
asarlarida badiiy taxlilga doir islomiy-turkiy karashlar aks etgan.
San'at inson evristik faoliyatining eng oliy kurinishidir. Badiiy
adabiyot san'atning boshka turlari orasida aloxida mavkega
egadir. Chunki u inson ma'naviyatini shakllantirishda asosiy urin
tutadigan vositadir. goyat kup ulchovli murakkab butunlik bulmish
badiiy adabiyot ukuvchi tomonidan ukilib, xis etilib, anglanib
olingandagina ta'sirchan estetik-ma'naviy energiyaga aylanadi.
Xis etilmagan, anglanmagan guzallik ma'naviyatga ta'sir kursata
olmaydi. Shuning uchun xam adabiyot ukitishda badiiy asar taxlili
aloxida mavkega, axamiyatga egadir. Adabiy ta'lim oldidagi bosh
maksadga erishish uchun filolog mutaxassis badiiy asarni
taxlillash yullarini puxta egallab olishi shartdir. Badiiy matn
taxlilisiz barkamol shaxs shakllantirilishi amalga oshmaydigan
orzudir, xolos.
Chinakam badiiy taxlil bulmagan joyda badiiy matn ukuvchining
tuygulariga ta'sir etmaydi, ma'naviyatining shakllanishiga xizmat
kilmaydi.
Mafkuraviy adabiyot ukitish, aslida, badiiy asarsiz adabiy ta'lim edi.
Bunda badiiy matnning uzi bilan emas, balki undan chikarilishi mumkin
bulgan ijtimoiy ma'no bilan kizikilar edi, xolos. Natijada, adabiyot
ukitish kuruk nasixat, yalangoch akidaparastlik, siyosatshunoslik,
jamiyatshunoslikka aylanardi. Bu fakat Uzbekiston adabiy ta'limigagina
xos xususiyat bulmay, kommunistik mafkura xukmronlik kilgan barcha
Dostları ilə paylaş: |