Baholash ishi va investitsiyalar
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2-rasm. Ko’chmas mulkning turlari 10
| Ko’chmas mulk obyektlari
Tarmoqlari va sertorlari bo’yicha taqsimlanishi Yo’nalishlar bo’yicha taqsimlanishi Yer uchastkalari, yer osti boyliklari va ko’p yillik daraxtlar Bino va imoratlar Inshootlari Shahar, aholi punktlari va qishloq xo’jaligi yer uchastkalari Uy-joylar va madanoy yo’nalishdagi bonolar va imoratlar Sanoat va turli kommunikatsiyalar 2-rasm. Ko’chmas mulkning turlari 10 Ko’chmas mulkning bir ko’rinishi sifatida uy-joylarga nisbatan mulk huquqi dastlabki va hosila asoslarda vujudga keladi. O’zbekiston Respublikasi Uy-joy kodeksining 22-moddasida uy-joyga nisbatan mulk huquqining vujudga kelish asoslari sanab o’tilgan. Ushbu moddaga binoan uy-joyga nisbatan mulk huquqining dastlabki asoslari quyidagilardir: - yakka tartibda uy-joy qurish; - yakka tartibda quruvchilarning shirkatlari tomonidan uy-joy qurish; - uy-joy obligatsiyalarini olish; - uy-joy qurish va uy-joy kooperativlarida ishtirok etish. Yuqoridagi holatlar o’zining xususiyati va huquqiy jihatdan tartibga solinishi bilan bir-biridan farqlanadi. Mulkka nisbatan egalik huquqini vujudga keltiruvchi hosila usuli deganda esa, muayyan shaxs tomonidan mulk huquqining olinishi bilan dastlabki mulk egasining huquqiga bog’liq bo’lgan usul nazarda 10 To‘ychiyev N.J., Mirhoshimov A.M., Plaxtiy K.A. Ko‘chmas mulkni baholash asoslari. O‘quv qo‘llanma. – T.: “Adolat”, 2000, 48-b. 13 1 2 3 4 5 6 7 Boshlang’ich bosqich Iqtisodiy bosqich (8) Utilizatsiya bosqichi tutiladi. Bu usul mulk huquqining ma’lum ashyoga nisbatan paydo bo’lishi yoki bu ashyoga nisbatan mulk huquqining ilgari ma’lum shaxsga tegishli bo’lishi bilan bog’liqdir . 11 Ko’chmas mulkning belgilarini tavsiflashda uning hayotiylik siklini ko’rish muhim o’rin tutadi. Quyidagi rasmda ko’chmas mulk obyektining hayotiylik sikli tasvirlangan. Rasmdan ko’rinib turibdiki, ko’chmas mulk obyektining hayotiylik siklida ikkita katta bosqichdan iborat hisoblanadi. 1-bosqich boshlang’ich bosqich hisoblanib, bu davrda obyekt loyihalash, uni muayyan xarajtlar asosida qurishni nazarda tutadi. 2-bosqchi esa iqtisodiy bosqich bo’lib, bu bosqchida ko’chmas mulk obyektidan foydalanish natijasida qandaydir moddiy va ma’naviy ehtiyojlar qondiriladi, ko’chmas mulkdan bevosita foydalaniladi va u moddiy ko’rinishda daromad olib keladi. Yuqoridagi ikki bosqichdan so’ng ko’chmas mulk obyekti yaroqsiz holga keladi va utilizatsiya qilinadi. Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|