Bakalavr hazırlığı üçün 050631 Kompüter mühəndisliyi ixtisası üzrə
Yüklə 380,55 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- %[bayraq][En][.dəqiqlik][modifikator]tip
- Sadalama tipli verilənlər
- fscanf(s0,s1, s2);
Printf funksiyası köməyi iləprintf(s1, s2); Burada s1 – formatlar sətiri, s2 – xaric olunan dəyişənlər. Umümi qaydalar scanf funksiyda kimidir.
Formatlar sətitri tam təsvirdə aşagıdaki kimi qurulur %[bayraq][En][.dəqiqlik][modifikator]tip Formatlaşdırma simvolları
Printf funksiyasında bəzi xüsusi simvollar istifadə olunur. Bəzi xüsusi simvollar
Format kodu Verilənlər tipi %c Simvol %Md int %Mld long int %M.Ne float %M.Nf float %M.Nlf double %M.Ng f,e ümümi %Mo 8 say sistemində %s Sətir
%Mu insigned int %Mx 16 say sistemində Burada M və N monitorda ayrılan yerin ölçüləridir. M-umümi say N verqüldən sonra. Əğər n göstərilmiyib onda 6 rəqəm nəzərdə tutulub və artiq qalan yerlər 0( sifır) la doldurulur. !!!! .
Misallar
scanf("%f%f",&a,&b);
Scanf () və printf() funksiyları C və C++ dillərində istifadə olunur. Əlavə olaraq C++ dilində xüsusi cin (daxiletmə) və cout (xaricetmə) obyektləri əlavə olunub. Onlardan istifadə etmək üçün müvafiq Format:
cin>>x>>y>>a>>b; Burada 4 dəyiəşən daxil olunur; Cout< Burada 3 dəyişən xaric olunur; Misal:
Scanf(“%f”,&n); əvəzinə Scanf(“%d%f%i”,&a,&b,&c);əvəzinə Cin>>a>>b>>c; yazmaq olar. Printf(“%d”,n); Cout< printf(“%d%f%c”,&a,&b,&t); Cout< Cin və cout obyektlərində sərbəst format istifadə olunur və müvafiq format dəyişənlərin tiplərinə uyğun seçilir. Cout obyektində formatların parametrləri standart seçilir. Proqramçi əlavə olaraq formatları parametrlərini idarə edə bilər. Bunun üçün əlavə olaraq Umümi uzunluq setw(n), dəqiqlik setprecision(m), yeni sətirə keçid endl operatorla həyta keçirilir. Əğər n və m təyin olunmayib onda onlar avtomatik ədədə uyğun təyin olunur. Misal
Float f
#include void main(void)
{
/*qrup 647.9*/ scanf("%f%f%f", &x, &t, &z); y=(2*cos(x))/(1/2+pow(sin(t), 2)); w=y+(z*z)/(3+(z*z)/5); printf("%8f %8f\n", y, w); } İf və goto operatorları İf operatoru budaqlanma proqramların yradılmasında istifadə oluna bilər. Onun bir neçə variantı mövcuddur. a) Sadə İf if ( şərt) Ifadə; Əğər şərt ödənilir onda ifadə icra olunur, əks halda heçnə icra olunmur. Misal
#include void main (void) { int a,x,y; scanf ("%d %d",&a,&x); if (a>2) { y=x*x; printf("%10d",y); } } Əğər bir neçə operator icra olunmalıdır onda. if (şərt) { Ifadə 1; …… Ifadə n;
} b) if/else operatoru if (şərt) Ifadə1;
else ifadə2;
Əğər şərt ödənilir onda ifadə1 icra olunur, əks halda ifadə2 icra olunur. Eyniliklə əğər bir neçə operator onda blok {} işarələri istifadə olunmalıdır if (şərt) {
else {
#include #include void main(void) { int a, x, y; scanf ("%d %d",&a, &x); if (a<3)
else if (a>5)
{ y=pow(x,3); } else y=pow(x,4); printf("%d",y); }
ifadə1;
else if (şərt2) ifadə2;
else if (şərt3) ifadə3;
goto m; m nişanı olan operaratoruna keçidi təmin edir. Nişan xüsusi addır və operatorun qabahıda yazılır, misal üçün farida: y=5; // burada farida nişandır. Nişanı hır bir icra olunan operatoruna verməqk olar. Misal IF goto vasitəsi ilə dövr proqramın yaradılması #include #include main() {
farida1:printf("x-i daxil et:"); scanf("%ld",&x); if (x>999) goto nazir1; else {
printf("%18ld\n",y); } goto farida1; nazir1:printf("proqramin sonu"); }
Switch (n) { Case 1 sabit1 : ifadə1; break;
Case 2 sabit2 : ifadə2;
break; Case N sabitN : ifadəN; break;
[ default: standart ifadə ] }
Sonuncu badaq əks halda istifadə olunur.
#include main () {
char c; scanf("%f%c%f",&a,&c,&b); printf("%12.2f%c%12.2f=",a,c,b); switch (c) {
printf("%12.2f",a+b); break;
case '-' : printf("%12.2f",a-b); break;
case '*' : printf("%12.2f",a*b); break; case '/' : printf("%f12.2",a/b);
} } Həftə günü nömrə üzrə #include main() {
cout<<"Input n:"; cin>>n;
switch (n) { case o:cout<<"Sunday"< case 2:cout<<"Tuesday"< case 3:cout<<"Wednesday"< case 4:cout<<"Thursday"< case 5:cout<<"Friday"< case 6:cout<<"Saturday"< default: cout<<"Mistake";
}
} Üç dövr operatoru mövcuddur }
#include main () // 1 -5 cəmin tapılması
{
int isum,x; for ( x=1;x<=5;x++) isum+=x;
printf(“%5d \n”,isum); }
ifadə
Dövr başlayan vaxtı şərt yoxlanılır və əğər ödənilir onda davam edir əks halda dövr bitir. Bu dövr operatoruna şərti əvvəl olan dövr deyilir. #include main () // 1 -5 cəmin tapılması x=0;
{
isum+=x; }
printf(“%5d \n”,isum); ifadə
Misal
main ()
// 1 -5 cəmin tapılması x=0;
{
isum+=x; }
printf(“%5d \n”,isum);
iterasiyasına kecidi təmin edir. Misal 2. Funksiyanın intervalda hesablanması #include #include main ()
{ float a,b,h,x,y; scanf("%f%f%f",&a,&b,&h); x=a;
while (x<=b) { y=pow(x,2); printf("%8.2f %8.2f \n",x,y); x+=h; } } Massivlər Massivlər mürəkəb tip verilənlərdən ən ğeniş istifadə olunan növüdür. Massiv bu eyni tipdən olan vahid ad adı olan və indekslərin vasitəsi ilə müraciyyət olunan verilənlər çoxluğu. Massivlər bir ölçülü (vektorlar) və iki ölçülü (matrisalar) və daha çox ölçülü ola bilər. Massivlər başğa dəyişənlər kimi elan olunmalıdılar.
tip ad [max1] [max2]; Misal int x [20]; int f[10] [20]; Burda 20 elementdən ibarət olan bir int tipli x massivi və 10*20 ölçüləri olan int tipli f matrisası élan olunur Elan vaxtı massivin elementlərinə qiymət vermək olar yəni inisializasiyanı aparmaq int a[5]={3,6,12,34,-78}; C dilində masiivlərin indeksləşdirilməsi 0 dan başlanır, yəni birinci element indeksi 1 yox 0 və axırıncı elemntin indeksi 20 yox 19 dur !!!!!. Massiv elementlərinə müraciyyət etmək üçün indekslərdən istifadə olunur Misal üçün x[5]=89; X massivini 6 elementinə 89 qiyməti verilir !!!! i=7; j=8;
f[i][j]=0; f[7][8]=0; f matrisanın 8 ci sətrində və 9 sütundə yerləşən elemetinə 0 qiyməti mənimsədilir. Indekslər üzərində əməliyyatlar aparmaq olar x[2*i-1]=66; Iki ölçülü massivlər yaddaşda sətirlər üzrə yerləşdirilir. Massivlər əsasən for dövr operatorun köməyi ilə daxil/xaric və emal olunur.
float a[10]; int b[3][4]; int i,j ; for (i=0;i<10; i++) scanf(“%f”, a[i]);
for (i=0;i<3;i++) for (j=0;j<4;j++) scanf (“%f”, b[i][j]);
for (i=0;i<10;i++) printf(“%8.2 f ”, a[i]);
for (i=0;i<3;i++) { for (j=0;j<4;j++) scanf (“%10d”, b[i][j]); printf(“\n”); } Misal Iki vektorun scalar hasilinin hesablanması; #include void main (void) { int a[3]={2,7,12},s,i; int b[3]; s=0;
for(i=0;i<3;i++) { cin>>b[i]; } for(i=0;i<3;i++) s=s+a[i]*b[i]; cout< }
Göstəricilər başğa tip dəyişənlər kimi elan olunmalıdılar. float *x; Burada a tam tipli deyişən deyil o tam olan hər hansı bir dəyşənin ünvanını saxlayan bir dəyişəndir !!!!!.
Göstəricilərlə işləyəndə əsasən iki əməliyyat istifadə olunur !!! & əməliyatı tək dəyşənlərə və masiv elementlərinə tətbiq etmək olar. Sabitlərə və riyazi ifadələrə tətbiq etmək olmaz
Misal üçün &15 ya da &(a*x+b) qadahandır. Misal
#include { int a,x; int *pt; // bu göstəricidir !!! a=5;
pt=&a; x=*pt;
printf(“%d %d”,a,x); }
Göstəricilər massivlərdə istifadə oluna bilər indeks əvəzi kimi. Bunun üçün göstəriciya massivin ilkin elementini ünvanını mənimsədərək başğa elementlərə keçidi müvafiq atdımla həyta keçirmək olar. Misal 1
int a[5]; int *pt; pt=&a[0]; // ilkin elementini təyin edir onda pt+2 -> bu a[1] olacaq pt+4 -> bu a[2] &a[i] bu &a[0]+2*i Misal 2
float w[10],*ptr,x; int i; w[0]=5;
ptr=w; // ya da
ptr= &w[0]; x=*ptr;
// ya da x=w;
x=w[0]; x=*ptr+1;// x=7 ya da x=*w+1;
ya da x=w[0]+1; Göstəricilərdən ibarət olan massiv yaratmaq olar.
Misal
#include main ()
{ int a[3][3]={8,4,2,1,10,4,2,5,2},c,*pt,*pt1; int i; pt=&a[0][0]; pt1=&a[2][2]; c=0;
c=*pt+*pt1; printf("%d",c); } #include main () {
int i; pt=&a[3]; pt1=&b[3]; c=0;
c=*(pt-2)+*(pt1-2); printf("%d",c); } Sətirlərlə iş C++ dilində xüsusi sətir tipi verilənlər yoxdur və sətirlər üçün char tipli massivlər istifadə olunur. Bu tipli massivlərdə mütləq sonuncu bayt ozündə “\0” simvolunu saxlamalıdır !!!!!. char s[20]; // 20 simvoldan ibarət sətir; Massivlər ölçüsu olmadan elan oluna bilər . char d [ ] ; // sayı məlum olmayan sətir Sətirlərə verilənləri 3 yolla təyin etmək olar
1 və 3 cü üsulda ’\0’ avtomatik əlavə olunur 2 ci usulda proqramçi onu özü təmin etməlidir. Misal
#include main ()
{ char a[20]= “Aytan”; char b[]=“Aytan”; char x1[4], x2[8], static char x3[6]=”salam” ; x1[0]=’g’; x1[1]=’r’; x1[2]=’u’; x1[3]=’p’; x1[4]=’\0’; char m[3][25]={“Misal”,”sizin”,”647”}; printf (“\n\n\t computer sozu daxil et”); scanf (“%s”,x2) // & mecburu deyil }
Sətirləri mənimsətmək olmaz A=”Aytan” // olmaz !!!!!! Bu əmiliyatı elementlər üzrə etmək olar char d[6] // bir simvol artiq !!!! d[0]=’A’; d[1]=’y’; d[2]=’t’; d[3]=’a’; d[4]=’n’; d[5]=’\0’; Sətirləri xüsusi gets(a), puts(a) daxil və xaric etmək olar. burada a sətirin adıdır Sətirlərlə əməliyyatları massivlər kimi yəni for operatorun vasitəsi ilə aparmaq olar . Bunun üçün sətrin real uzunluğu tapılmalıdır. Bunun üçün strlen() funksiyası vasitəsi ilə tapmaq olar.
strcpy(a1,a2) -a2 sətrini a1 kopiyalanır strncpy(a1,a2,n) -a2-dən n sayda simvol a1-ya kopiyalanır strcat(a1,a2) -a1 və a2 birləşdirir (a2 a1 axırına) strcmp(a1,a2) a1 və a2 müqaişə olunur və reqistr nəzərə alınır, əğər eynidir onda cavab 0, əğər s1>s2 onda 1s1 stricmp(s1,s2) – strcmp kimi amma reqistr nəzərə alınmır. strncat(s1,s2,n) – s2 sətirdən n sayda simvolu s1 əlabə edir.
strstr(s1,s2) – s2 altsətirin s1 sətirin tərkibində pozisiyasını müyyən edir, və ordan başlayraq qalan simvolları əldə edir. sprintf(s,........)- monitora yox s sətirinə xaric edir, burada .... printf –a uyğun
sscanf(s,......) - klaviaturadan yox s sətirindəın daxil edir burada scanf –a uyğun #include main ()
{
scanf("%s",&a); n=strlen(a); s=0;
for (i=0 ;i< n;i++) if (a[i]=='A') s= s+1;
printf(" s=%d",s); }
#include main ()
{ int a[4]={8,4,2,1},b[3]={2,7,6},c,*pt,*pt1; int i; pt=&a[0]; c=0; for (i=0;i<4;i++) c=c+*(pt+i);
c=c+*pt1; printf("%d",c);
#include #include main ()
{ char a[20]="A455AABB5saA"; int i, n,s; i=0;
s=0; while (a[i]!='\0') { if (a[i]=='A') s= s+1; i=i+1;
} printf(" s=%d",s); }
Misal üçün enum ay {yanvar, fevral, mart,aprel};// ay sadalama tipi elan olunub enum fen {riyaziyyat,fizika, kimya};// fen sadalama tipi enum reng {qirmizi, sari, yashil}; enum fiqur={uchbucak, kvadrat, duzbucak}; Tip elan olunandan sonra lazim olan deyşenler oluna bilər
Əslində sadalama tipi int tipidir və onun qiymətləri müvafiq olaraq 0, 1,2 … qəbul olunur, yəni yanvar=0, feveral=1, fizika=1 və s. Sadalama tipli deyişənlərlə məhdud sayda əməliyat aparmaq olar : müqaisə yəni İF operatorunda . Xaric etmə, daxil etmə -yox, öz siyahıdan mənimsətmə dövr operatorunda istifadə Misal üçün farida=kimiya; Misal
#include main ()
{ enum reng {sari,aq,qirmizi}; reng b1,t; int d=0; b1=aq;
printf("%d\n",b1); for(t=sari;t<=qirmizi;t++) d=d+t*t; printf("%d",d); } Bu proqramın cavabı olacak 1 5 Sadalama tipli dəyişənlərdən istifadə əsasən proqramın daha başadüşülən və qözəl etməkdir. Faylar Faylarla işləmək uçün onlar elan olunmalıdır. Bubub üçün göstəricilərdən istifadə olunur. file *ad,*ad1; Misal file *fin, *fout; Fayldan oxumaqdan ya da yazmaqdan əvvəl o müvafiq rejimdə açilmalıdır. Bur neçə rejim mövcuddur: ‘r’ oxumaq üçün ‘w’ yazmaq üçün ‘a’ əlavə etməq üçün ‘r+’ həm oxumaq həm yazmaq üçün ‘w+’ ‘a+’ həm əlavə həm oxumaq Fayllar aşağldaki kimi açılır fin=fopen(“vag.txt”,”r”);// oxumaq uçün açılır fin=fopen(“vag1.txt”,”w”);// yazmaq uçün açılır Fayldan oxumaq üçün scanf əvəzinə fscanf yazmaq üçün printf əvəzinə fprintf funksiylardan istifadə olunur. fscanf(s0,s1, s2); Burada s0-faylın adı, s1 – formatlar siyahısı; s2 – dəyşənlər siyahısı. Dəyşənlər & simvolnan yazılmalıdır və verqülnən biri birinnən aralanmalıdır. Yüklə 380,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
