Bakara sûresi

(116-) Ve kalüttehazAllahu veleden sübhaneHU, bel leHU ma fiysSemavati vel Ard* küllün leHU kanitun;

* “Allah, çocuk edindi” dediler. O, bundan uzaktır. Hayır! Göklerdeki ve yerdeki her şey Allah’ındır. Hepsi O’na boyun eğmiştir.

Onlar Allah çocuk edindi dediler, O’nu bu gibi durumlardan tenzih ederiz.

İşte burada Zâtı itibarıyla kadim tenzih-i vardır, Allah’ı varlıkta olmaktan tenzih ederiz, yani beşeri vasıflardan tenzih ederiz deniyor, ama teşbih mertebesinde baktığımızda ise bu Âyetin izahı başka türlüdür , semavat ve arzın mülkiyeti O’nun içindir yani O’nun zuhuru içindir ve ne varsa onun için başeğmiştir, zâten kendinin zuhur yerleridir hepsi ve Zâtına boyun eğmişlerdir, ef’al, esmâ, sıfat mertebesinden zuhura gelmişse Zâtına boyun eğmişlerdir, nasıl ki bir kişinin yaptığı iş onun aklına boyun eğmiştir yani zâtına boyun eğmiştir, emir zâtından geliyor ve o fiiller zatının emrine uymak sûretiyle zuhura gelmiş oluyor, yani üzerindeki hükümranlığını kabul etmiş oluyor.

بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ 234