"- Ya Gavs-ı Â`zâm, ne güzel tâlibim ve ne güzel talep edilendir insân. Ne güzel rakîptir insân ve ne güzel merkûbtur mükevvinat."
Kime Talip, insân’a talip ve Benim talip olduğum şeyde mutlaka çok değerlidir diyor Cenâb-ı Hakk çünkü talip olmak kendi yapısına uygun görmektir.
Rakip, ne güzel binendir insân, âlem ve mükevvenat insânın ne güzel merkubudur, bütün bu âlemler insânın ne güzel bindiği yerdir, bu cümleyi tek bir insân olarak düşündüğümüz zaman bu mümkün değildir, demek ki insân vasfıyla vasfedilen bütün insânlar aslında bir insândır ve bizler Âdem (a.s.) ın kopyalarıyız. Bu dünya da insânın bütün ihtiyaçlarını görücü oluşuyla ne güzel bir taşıyıcıdır.
Hakkikat-i Muhammediye bütün bu âlemlere bindirilmiştir eğer insân olmasaydı bu âlemlere ihtiyaçta olmayacaktı. İnsân-ı Kâmil olarak bu âleme baktığımız zaman bedensel olarak insân rakip oluyor bu âlemler ise merkub ama insân Hakkikat-i İlâhiyyeye merkub olmak için hâlkedildi yani İlâh-î hakikatleri çekmesi için, İlâh-î hakikatlerin kendisine bindirilmesi için ve o zaman Allah’ı taşıyan oldu insân, yani Allah rakip insân merkub oldu mânâ itibarıyla, sonra maddi yönden insân rakip bu maddi âlemler onun merkubu oldu, işte “vesia Kürsiyyihüs semavati vel ard” bütün bu âlemde hiçbir boşluk olma-dığından ve her yeri kapladığından her yerde geçerlidir.
"- Yâ Gavs-ı Â`zâm. İnsan sırrımdır ve ben O`nun sırrıyım!!.. Eğer, insân indimdeki menziline ârif olsaydı, derdi ki, bütün nefislerdeki nefs`im; bu anda mülk yoktur benden gayrı!..
