Baki – 2021 Elmi redaktor: adiU-nun “İqtisadiyyat və idarəetmə “ kafedrasının müdiri: I e. d.,professor Y. Kəlbiyev

Azərbaycan Respublikasının tədiyyə balansının saldosu (mln.ABŞ dolları)

Göstəricilər	2010	2013	2014
A. Cari əməliyyatlar və kapital hesabı	15025	13066	10424
1. Xarici ticarət balansı	19730	22382	18928
2. Xidmətlər balansı	-1733	-4189	-6090
3. Gəlirlər balansı	-3467	-4121	-2582
Ondan birbaşa investisiyalardan gəlirlərin repatriasiyası	-3082	-4190	-2599
4. Cari transfertlər balansı	509	7	174
5. Kapital hesabı	-14	-13	-7
B. Maliyyə hesabı	3604	6489	3419
Tədiyyə balansının yekunu (A+B)	11492	6578	7004
S. Ölkənin ehtiyat aktivlərinin dəyişməsi (+artım; - azalma)	10461	3841	4194
D. Buraxılan səhvlər və nəzərə alınmayanlar	-1031	-2736	-2810

Mənbə: Dövlətstatkom və Mərkəzi Bankın məlumatları əsasında müəllif tərtib etmişdir.

2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının tədiyyə balansının cari əməliyyatlar hesabının saldosu müsbət 10.4 milyard ABŞ dollarından çox olmuşdur. Ancaq Azərbaycan Respublikasının ehtiyat aktivlərinin faktiki artımı 4.2 milyard dollara bərabər olmuşdur. Beləliklə, ehtiyat aktivlərinin faktiki artımı tədiyyə balansının saldosundan 2,5 dəfə az olmuşdur. 2014-cü ildə 2010-cu ilə nisbətən tədiyyə balan­sının “Buraxılan səhvlər və hesaba alınmayanlar” maddəsindəki rəqəm 2,7 dəfədən çox artmış və 2,8 milyard dollar olmuşdur. Başqa sözlə, xarici iqtisadi əlaqələrdə nəzərə alınmış əməliyyatlardakına nisbətən az olmuşdur. Ölkənin ehtiyat aktivləri (dövlətin qızıl ehtiyatı, xarici valyuta ehtiyatları və s.) 4.2 milyard dollara çatmışdır.

Xarici ticarət dövriyyəsinə aid Dövlət Statistika və Dövlət Gömrük Komitə­lərinin faktiki informasiyaları çox fərqli olur. Məsələn, 2015-ci ildə Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən xarici ticarət dövriyyəsinin 25.8 milyard dollar olduğu göstərilsə də Gömrük Komitəsi bu rəqəmin 20.6 milyard dollar və ya 1.3 dəfə az olmasını göstərir.
Respublika iqtisadiyyatına 2018-cü ildə tətbiq edilən xarici birbaşa kapital qoyuluşları (8049 mln.dollar), xarici ölkə iqtisadiyyatlarına tətbiq edilən inves­tisiyalardan (2209 mln.dollar) 3,5 dəfə artıqdır (cədvəl 2.2.4).
Cədvəl 2.2.4