Baki – 2021 Elmi redaktor: adiU-nun “İqtisadiyyat və idarəetmə “ kafedrasının müdiri: I e. d.,professor Y. Kəlbiyev
ARDNŞ-ın ixracının iqtisadi səmərə göstəricisi, мln.manat
Yüklə 0,71 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məzənnə fərqi, Эк Satışdan daxilolmalar, V İxracda müəssisənin tam xərcləri, Z
- ARDNŞ-ın ixracının rentabellik göstəricisi
- V, mln.manat Z, mln.manat
- ARDNŞ-ın idxalının iqtisadi səmərə göstəricisi
- Əsas prioritet məhsula cəkilən xərclər, Z, мln. Manat İdxal məhsullarının alış qiyməti, СР, mln.manat
- ARDNŞ-ın idxal-ixrac fəaliyyətindən əldə olunan iqtisadi səmərə мln. man.
- İxracdan alınan iqtisadi səmərənin məbləği , εε эı
- ARDNŞ-n idxal-ixrac fəaliyyətinin effektivliyinin inteqral göstəricisinin müəyyənləşdirilməsi мln. manatla
- Mənbə
- ARDNŞ-n transmilliləşmə indeksinin müəyyənləşdirilməsi,(мln.manat)
- İllər Hesablama formulu Yt S 1
- Transmilli biznesin şirkət səviyyəsində tənzimlənməsinin əsas göstəriciləri
ARDNŞ-ın ixracının iqtisadi səmərə göstəricisi, мln.manat
Hesablamalar göstərir ki, ARDNŞ-n ixracının rentabellik göstəricisi 2016-cı ildə 12 % olmuşdur. Bu göstərici əvvəlki 2014 -2015-ci illərdəki göstəricilərdən cox az fərqlənir .2017-2018- ci illərdə isə bu güstərici 26% -ə qədər atrmışdır. Cədvəl 3.2.7 ARDNŞ-ın ixracının rentabellik göstəricisi
Qeyd: Cədvəl SOCAR-ın hesabatlarına və 1.3 paraqrafında seçilmiş metodika əsasında iddiaçı tərəfindən aparılmışdır. Cədvəl 3.2.8-dən göründüyü kimi, idxalın iqtisadi səmərə göstəricisi məhsulun alış qiymətindən bu məhsullara çəkilən xərcləri çıxmaqla müəyyən edilir. Cədvəldən görünür ki, 2018-ci ildə ARDNŞ-n idxalının səmərə göstəricisi, yəni məhsulların alış qiyməti 1126 mln.manat olmuşdursa, onların istehsalına çəkilən xərclər 4142 mln.manat olmuşdur. Şirkət 3,0 mlrd.manat zərərə düşmüşdür. 2014-2015-ci illərdə idxalın rentabelliyi 11%-dən 6%-ə qədər azalmışdır. Bu, o deməkdir ki, şirkətin xərcləri artmışdır.[36,s.54] Cədvəl 3.2.8 ARDNŞ-ın idxalının iqtisadi səmərə göstəricisi
Qeyd: Cədvəl SOCAR-ın hesabatlarına və 1.3 paraqrafında seçilmiş metodika əsasında iddiaçı tərəfindən aparılmışdır. ARDNŞ-nin idxal-ixrac fəaliyyətindən əldə olunan cəmi iqtisadi səmərə göstəriciləri cədvəl 3.2.9 –da verilən informasiya ilə xarakterizə olunur. Göründüyü kimi, ARDNŞ-n idxal-ixrac əməliyyatlarından əldə olunan iqtisadi səmərə 2014-cü ildə 38,9 mlrd.ABŞ dollarından 2015-ci ildə 29,5 mlrd.ABŞ dollarınadək azalmışdır. 2018- ci ildə bu göstərici yüksəlmişdir. Cədvəl3.2.9 ARDNŞ-ın idxal-ixrac fəaliyyətindən əldə olunan iqtisadi səmərə мln. man.
Qeyd: Cədvəl SOCAR-ın hesabatlarına və 1.3 paraqrafında seçilmiş metodika əsasında iddiaçı tərəfindən aparılmışdır. 2018-ci ildə bu göstərici 105 milyard manatadək artmışdır. ARDNŞ-n idxal-ixrac əməliyyatlarının səmərəliliyinin inteqral göstəricisi də hesablanmışdır. Hesablamaların nəticələri göstərir ki, 2014-cü ildə ARDNŞ-n ixrac-idxal əməliyyatlarından iqtisadi səmərənin inteqral göstəricisi, yəni idxal və ixraca çəkilən bütün xərclərin hər dollarından 11,6 dollar ticarət dövriyyəsi əldə edilmişdir. Lakin 2015-ci ildə bu göstərici 9,8 ABŞ dollarınadək azalmışdır.[36,s. 53] Ümumilikdə 2014-2018-ci illər ərzində effektivliyin inteqral göstəricisi 11- %-dən,20%-ə qədər artmışdır. Cədvəl 3.2.10 ARDNŞ-n idxal-ixrac fəaliyyətinin effektivliyinin inteqral göstəricisinin müəyyənləşdirilməsi мln. manatla
Mənbə:Cədvəl SOCAR-ın maliyyə hesabatlarına (2014-2018ci illər üzrə) və 1.3. paraqrafdakı secilmiş metodlar üzrə müəllif tərəfindən hesablanmışdır. ARDNŞ-n transmilliləşmə indeksi də hesablanmış və 3.2.11 saylı cədvəldəəks etdirilmişdir. Cədvə3.2.11 ARDNŞ-n transmilliləşmə indeksinin müəyyənləşdirilməsi,(мln.manat)
Qeyd: Cədvəl SOCAR-ın kosolidasiya olunmuş maliyyə hesabatlarının göstəriciləri əsasında hazırlanmış cədvəl 3.2.13-da verilmiş göstəricilərdən (Bax: Əlavə 4) 4.2.12 saylı cədvəldən göründüyü kimi, ARDNŞ-n transmilliləşmə indeksi 2016-cı ildəki göstəricidən (0,510), 2018-ci ildə (0,490)bir qədər azalmışdır. Proqnoz hesablamalarımız göstərir ki, 2019-cu ildə şirkətin transmilliləşmə indeksi 0,411 və 2020-cu ildə 0,380, 2020-ci ildə 0,351 ola bilər. Transmilliləşmə indeks göstəricisi 2017-cı ildə ən yüksək olmuşdur.Bu göstəricilər orta səviyyəli TMŞ transmilliləşmə indeksinə bərabərdir. Proqnoz göstəricilərinin qismən azalması isə transmilliləşmənin artım tempinin aşağı düşməsi ilə əlaqədardır. Şirkətin transmilli biznesinin daha da qlobal miqyaslı olacağını ehtiva edir. Cədvəl 3.2.12 Transmilli biznesin şirkət səviyyəsində tənzimlənməsinin əsas göstəriciləri
Qeyd: Cədvəl SOCAR-ın hesabatlarına və seçilmiş metodikaya əsasən iddiaçı tərəfindən tərtib edilmişdir. ARDNŞ-n potensial investisiya indeksinin müəyyən edilməsi üzrə hesablama aparılmışdır. Əldə olunan hesabat nəticələrinə görə ARDNŞ-a cəlb olunmuş investisiyalar 2012-2018-ci illərdə 0,961-dən 1,701-ə qədər artmışdır.Bu artım 2015-ci ildən sonra daha cox olmuşdur. (Bax:Əlavə 4 ;Cədvəl 3.2.14 ) Nəticədə ARDNŞ-n yuxarıda hesablanmış göstəriciləri bu şirkətin transmilli biznesinin səmərəli olmasını qeyd etməyə əsas verir. Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||