Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

ÇADIRCI MESCİDİ

458

459

ÇAĞLAYAN

Çadır Köşkü'nün kuzey cephesi.

tanbul Belediyesi'ne devrettirerek "Yıldız Parkı" adı ile halka açması ile tekrar gündeme geldi ve basit bir onarım gördü. 1949'da köşk, belediye tarafından, Be-yoğlu'nun en seçkin iki pastanesinden biri olan Markiz'in işleticisi Avedis Çakır'a kiraya verildi. Bay Çakır, burayı yine basit bir şekilde elden geçirtti, denize bakan ön terası betonlayarak ortaya, zemini fayanstan bir dans pisti yaptırdı ve köşkün içini de kendi mali imkânlarının ve o devrin sınırlı görüşlerinin elverdiği kadar döşedi.

1960 askeri darbesinin yönetimi, bu kullanımı uygun bulmayarak, köşkü boşalttırdı. Birkaç yıl sonra TBMM Başkanlığı, Ihlamur Kasrı'nda dönemin valisi Ord. Prof. Fahrettin Kerim Gökay'ın kurmuş olduğu Tanzimat Müzesi'ni zorla tahliye edince, Gökay'ın girişimi ile bu müze, boş Çadır Köşkü'nde kuruldu. Bu kullanım -Tanzimat olayı ve dönemi ile Çadır Köşkü'nün ilgisizliği bir yana- binanın sağlığı için iyi bir tercih olmamıştı. Çünkü kapatılan panjurlar ve pencere içlerine gerilen siyah kumaşlarla güneş ışığı ve hava akımı engellenmiş oluyordu. Köşkte merkezi ısıtma donanımı da olmadığı için, bina içeriden çürüdü, zemin parkeleri basınca çökmeye başladı. Çatı akıntıları, tavan ve duvar süslemelerinin dökülmesine neden oldu.

1979'da istanbul Belediyesi ile imzalanan protokolle Yıldız Parkı'nın ıslahı ve içindeki Malta ve Çadır köşklerinin o-narımı Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu tarafından üstlenildi. Malta Köşkü restore edilip döşenerek, halka açık çay salonu haline getirildi, fakat müze hemen tahliye edilemediği için. Çadır Köş-kü'ne el sürülemedi, sadece çevresi ona-rılıp önündeki teras çiçek tarhları yapılarak, zemin çimentosu sökülüp traver-ten taşı kaplanarak ve döküm fenerleri

dikilerek, çay bahçesi haline getirildi. 12 Eylül 1980 askeri darbesi ile bir süre, sözü geçen protokol işletilemedi. Belediye Başkanı Korgeneral İ. Hakkı Akan-sel ile Prof. Gökay, müzenin burada kalması tezinde idiler. Fakat 2 Temmuz 1982'de Devlet Başkanı Orgeneral Ev-ren'in konsey üyeleri, kuvvet komutanları, başbakan ve dışişleri bakanı refakatinde yerinde yaptıkları inceleme sonucunda, binanın hali görüldüğünden, Turing Kurumu'nun teklifi ile, Tanzimat Müzesi için Gülhane Parkı'nda kurumun bir bina yaptırıp bütün objeleri elden geçirterek oraya nakletmesi ve Çadır Köş-kü'nü restore ederek kafe olarak halka açması çözümü kabul edildi.

Kurum iki ay içinde önce binaya -yakıt deposunu dışarı yaparak- kalorifer tertibatı kurdu, sonra üst çatı yenilendi, duvar süslemeleri, Milli Saraylar elemanlarına, yer yer yeniden, yer yer ise tamamlanır şeklinde yaptırıldı. Zemin parkeleri değiştirildi. Döşemede hiçbir masraftan kaçınılmayıp, bu satırların yazarının emeği ile dönemin ağır kristal avizeleri ve tabloları kullanılarak, köşkün hakkı olan bir dekorasyon yerine getirildi.

Tablolar arasında, girişte sol odaya konulan, taçlı çerçevesi içinde, aileden satın alınma özgün bir Abdülhamid portresi, kayda değer. Onun karşısına, tarihe mal olmuş bir olayı simgelemek üzere, Midhat Paşa'nın bir portresi yaptırılarak asılmıştır. Bu jest, her iki şahsiyetin fanatik yandaşları tarafından basında polemik konusu yapıldı. Tablolardan kayda değer olan bir başkası, girişte sağ tarafta kalan iç odaya konulan, Hayette imzalı Topkapı Sarayı peyzajıdır. 19. yy' m ikinci yarısına ait resim, Cihangir sırtlarından saraya bakışı gösteren 1,80x1,10 cm boyutunda, ender bir yağlıboyadır.

Günümüzde Çadır Köşkü, tarihte da-

hil olduğu acı hatıraları unutmuş, İstanbul halkına ve turistlere temiz havayı, çiçek ve ağaç zevkini, klasik müziği sunan, Batı'mn üst standartlarında bir ağırlama mekânıdır.

ÇELiK GÜLERSOY