Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BEZMİÂLEM VALİDE SULTAN ÇEŞMESİ

Fatih İlçesi'nde, Silivrikapı'da, Uzun Yusuf Mahallesi'nde, Silivrikapı Yağhanesi Sokağı ile Yedi Emirler Çeşmesi Soka-ğı'nın kesiştiği köşede yer almaktadır.

"Abdullah Ağa Çeşmesi" olarak da anılan bu çeşmenin, Bâbüssaade Ağası Abdullah Ağa tarafından yaptırıldığı bilinmekte ancak yapım tarihi tespit edilememektedir. Klasik Osmanlı üslubunda olmasından hareketle 16. veya 17. yy'a tarihlenebilir. Zamanla harap olduğu i-çin, şu anda üzerinde mevcut olan kitabeye göre 1257/1841'de Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan tarafından onartılmıştır. Söz konusu kitabenin

manzum metni şair Ahmed Sadık Ziver Paşa'ya (ö. 1862) ait olup enine dikdörtgen mermer bir levha üzerine sülüs hatla yazılmıştır. Levhanın üzerinde, beyzi bir madalyon içinde Abdülmecid'in tuğrası bulunmaktadır. Bunun altında, kemerin sağında, yine mermerden küçük bir levhanın üzerinde, ta'lik hatla üç satır halinde yazılmış diğer bir onarım kitabesi bulunmaktadır. Bundan anlaşıldığına göre, çeşme saraylılardan Serfürû Hanım anısına 1325/1907'de tekrar onarılmıştır.

Kesme küfeki taşıyla, tek cepheli o-larak inşa edilen çeşmenin arkasında, yine taş örgülü olan haznesi bulunmaktadır. Eski İstanbul mahallelerinde sıkça rastlandığı üzere, bugün mevcut olmayan komşu ahşap evin çeşmenin üzerine taştığı bilinmektedir.

Su haznesinin sokak köşesi pahlana-rak yumuşatılmıştır. Çeşmenin cephesi dıştan sade silmelerle kuşatılmış olup, sivri kemerli nişin içinde, üzerinde su kabı koymak için ufak bir niş bulunan, mermerden ayna taşı bulunmaktadır. Ortasında küçük bir rozet bulunan, ru-mîlerin uzatılması ve köşelerinin lale motifleriyle zenginleştirilmesiyle oluşturulan tezyini kemer, ayna taşının bezemesini meydana getirir. Bunun dışında herhangi bir süslemesi olmayan çeşmeye günümüzde, dıştan çekilen bir boruyla su getirilmiştir.

Bibi. Tanışık, İstanbul Çeşmeleri, I, 260; Fatih Camileri, 314.

BELGİN DEMİRSAR