Bulgurlu Mescidi
Yavuz Çelenk, 1994
BULLETİN DE NOUVELLES
İstanbul'da yayımlanan ilk gazete. Fransız Elçiliği'nin basımevinde Fransız Dev-rimi'nin savunmasını yapmak üzere Eylül 1795'ten itibaren ayda iki defa 6-8 sayfa olarak yayıma girdi. İçerdiği resmi bildiriler, Ulusal Konvansiyon'un toplantı zabıtları gibi Fransız politikasını ilgilendiren şeylerdi. Elçiliğin böyle bir şeye
Cristoforo Buondelmonti' nin Liber insularum archipelagi adlı seyahatnamesinde yer alan istanbul haritası. British
Museum/Britisîı
Libraıy
Galeri Alfa
ihtiyaç duymasının nedeni, devrime taraftar ve karşıt pek çok kimsenin Galata ve Pera'ya sığınmış ve burada hem fikri, hem de fiili şekilde çatışmaya girişmiş olmalarıydı. Kahvelerde nutuklar çekiyor, kavgalar ediyor, bazen on ölü ve kırk yaralıya kadar varan kurban veriyorlardı. Devrimin simgesi olan üç renkli kokartla krallık kokartım taşıyanlar sadece Fransızlar da değildi, bütün Avrupalılar ikiye ayrılmıştı. Babıâli bu çatışmalara hiç karışmadı. Hattâ üç renkli kokardın yasaklanması isteğine karşı Reisülküttab Raşid Efendi "İsterlerse başlarına üzüm küfesi geçirsinler, bizi ilgilendirmez" demişti. Bu yüzden Fransa'da Osmanlı Devleti'nin devrime katılacağı kanısı bile doğrnuştur. Eylül 1796'da Bulletin de Nouvelleg'm yerini, İstanbul'da ikinci gazete olan Gazette Française de Constan-tinople aldı. Bu propagandaya karşı İngiliz, Avusturya, Rusya ve Prusya elçilikleri de bir yandan Le Mercure Oriental adlı Fransızca gazeteyi yayımladılar, diğer taraftan da Frankfurt'ta basılan devrim karşıtı bir gazeteyi de İstanbul'da dağıtmaya başladılar. Böylece Galata-Pera bölgesi yabancıların ve Levantenle-rin devrimi serbestçe tartıştıkları bir forum haline geldi. 1798 sonunda Napol-yon'un Mısır'a çıkmasıyla bu polemikler sona erdi.
ORHAN KOLOĞLU
Dostları ilə paylaş: |