Tashxis
Jonlantirish san’ati. Jonli va jonsiz narsalarning insonga xos harakat qilishi.
Baland aylab quyoshga poya navro‘z,
Ko‘tardi yer yuzidin soya navro‘z.
Kelib fayz-u nishot-u aysh birla,
Muhayyo qildi elga voya navro‘z.
Tarab tiflin tug‘urdi dahr zoli,
Ango bo‘ldi magarkim doya navro‘z.
Qilibdur mahliqolarning yuzini
Latofat Mus’hafig‘a oya navro‘z.
Tashbih
O’xshatish san’ati.
Mutlaq tashbih va
kinoya tashbih (istiora, metafora) kabi turlari bor.
Tarab tiflin tug‘urdi
dahr zoli,
Ango bo‘ldi magarkim doya navro‘z.
***
Qilibdur mahliqolarning yuzini
Latofat Mus’hafig‘a oya navro‘z.
***
Mushkin qoshining hay’ati ul chashmi jallod ustina,
Qatlim uchun “nas” kelturur
“nun” eltibon “sod” ustina. (tashbih + kitobat)
Mubolag‘a
Bo‘rttirib tasvirlash usuli.
Janobi shahg‘a keldim bu jihatdin,
Ko‘zim yoshig‘a toya-toya navro‘z.
Noz-u ado-u g‘amzasi qasdim qilurlar dam-badam,
Vah,
muncha ofatmu bo‘lur bir odamizod ustina.
Man xastag‘a jon asramoq emdi erur dushvorkim,
Qotil ko‘zi bedod etar har lahza bedod ustina.
Ul gul yuzi shavqi bila shaydo ko‘ngul shom-u sahar,
Bulbuldek aylar
yuz navo ming nav’i faryod ustina.
Boshimg‘a yoqqan g‘am toshin mingdin biricha bo‘lmag‘ay,
Gardun agar ming Besutun yog‘dursa Farhod ustina.
Tanosub
Ma’noviy bog‘liqlik.
Mushkin qoshining hay’ati ul
chashmi jallod ustina,
Qatlim uchun “
nas” kelturur “nun” eltibon “sod” ustina.
Qora rang – mushk, qosh, chashm (ko’z)
Qora niyat – jallod, qatl, nas
Qilg‘il tamosho qomati zebosi birla orazin,
Gar ko‘rmasang
gul bo‘lg‘onin payvand
shamshod ustina.
Ul gul yuzi shavqi bila shaydo ko‘ngul shom-u sahar,
Bulbuldek aylar yuz
navo ming nav’i
faryod ustina.
Noz-u
ado-u
g‘amzasi qasdim qilurlar dam-badam,
Vah, muncha ofatmu bo‘lur bir odamizod ustina.
Tamsil
Ey shah, karam aylar chog‘i teng tut yamon-u yaxshini
Kim, mehr nuri teng tushar vayron-u obod ustina.
Tazod
Tazod
Tazod
