Balkanlarda din-ulus özdeşLİĞİNİn bugüNKÜ sonuçlari baskın Oran

BALKANLARDA DİN-ULUS ÖZDEŞLİĞİNİN BUGÜNKÜ SONUÇLARI
Baskın Oran
Hocalık adama öğretiyor: İnsanları ikna etmek için onların kendi yaşam tecrübelerinden örnekler vermek önemli. Ürdün'ün başkentinde, hele hele FKÖ-İsrail anlaşması o sabah ilan edilmişse, Filistinlilerden örnek getirmemek mümkün mü?

Din, yalnızca Balkanlarda "ulus" anlamına geliyor değil. Bu ilginç durum Ortadoğulunun ve özellikle de Filistinlinin yaşam tecrübesine de çok iyi oturuyor. Öyle olmasa, İsrail devleti, Sami'likle hiç ilgisi olmayan, ama Yahudi olan zenci Falaşaları Allah'ın Afrikasından getirir de, Sami fakat Müslüman olan Filistinlilerin topraklarına oturtur muydu?

Avrupa'ya döndüğümüzde, örnekler daha da çeşitli. Boşnaklar, etnik köken bakımından, kendilerini alçakcasına kıran Sırplar ve Hırvatlar kadar Slav. Makedonya'da Torbeşler Makedonlar kadar, Bulgaristan'da Pomaklar Bulgarlar kadar Slav. AT üyesi Yunanistan'da resmî ideoloji, bir yandan Batı Trakya Türk azınlığının içindeki Pomakların "Büyük İskender'in zorla Müslümanlaştırılmış torunları" olduğunu ilan ederken, bir yandan da Lozan ve başka antlaşmalara rağmen onları Türkiye'ye kaçırmaya çalışıyor. Çünkü Boşnaklar, Torbeşler ve Pomaklar Müslüman.

Yalnız Balkanlarda değil, Dr.Hikmet Kıvılcımlı'nın taa 1936'da kullandığı deyimle, "diğer Balkanlar" olan Ortadoğu'da da "dinsel temizlik" iki yolla yapılıyor: kuvvet kullanmayla ve "yumuşak" yöntemlerle. İsrail, Filistinlileri bir yandan öldürür ve zorla sınırdışı ederken, diğer yandan da komşu ülkelere akrabalarını görmeye gidenlerin geri dönüşünü sınırda engelliyor. Bu sonuncuların sayısı, Büyükelçi İrtemçelik'ten öğrendiğime göre 89.000'e ulaştı. Aynı işi Bulgaristan, zorla karışık, 1984'ten sonra yaptı. Aynı işi, AT üyesi Yunanistan yapıyor: Batı Trakya azınlığını, ki birçoğu okuma yazma bilmez, eline yalnızca çıkış için geçerli pasaport tutuşturup, Türkiye'yi ziyaretten dönüşte sınırdan sokmuyor. Dahası, Yunanistan yurttaşlık yasasının 19. maddesi, resmen, "Grek Ortodoks kökenli" olmayan Yunan yurttaşlarının re'sen yurttaşlıktan atılabileceğini söylüyor ve bu hâlâ uygulanıyor.

Konferans sırasında, Arap katılmacılardan biri, Türkiye'nin bütün çabalarına rağmen AT'ye alınmadığını belirtti. Haklıydı. BAB, NATO, Avrupa Konseyi ve daha gördüğü her Avrupalı deliğe, Türkiye, Avrupa toplumuna kabul olunmak için girmişti. Reddedilişin temel nedenlerini başkası söyleyeceğine ben anlattım:

1) Türkiye'nin, genellikle insan hakları, özellikle de Kürt sorunu nedeniyle uluslararası prestijinin acınacak durumda olması,

2) Ekonomisinin, özellikle enflasyon, işsizlik vb. durumlarının kötülüğü,

3) Yunanistan'ın vetosu. Tabii, bu vetonun özellikle Almanya'nın çok işine yaradığı da bilinmeli.

4) Belki de en önemlisi, Türkiye'nin Müslüman olmak nedeniyle, "uluslararası sınıfsal" boyutlara ulaşan çok farklı bir kültürel ortam oluşturması.

Aslında, Batı'nın Bosna trajedisine seyirci kalmasının da birden fazla nedeni var, ama orada da en önemli olana vurgu yapmak önemli:

1 - Stratejik öğe: Bosna'da uluslararası müdahale, insansal coğrafya yüzünden Kuveyt'teki kadar kolay değil,

2 - Çıkar öğesi: Bosna trajedisi, Avrupa'nın vicdanını zedeliyor ama, temel çıkarlarını zedelemiyor. "Periferi"de kalıyor.

3 - Dış öğe: Rusya faktörü.

4 - Belki de en önemlisi, İslam öğesi: İslam'ın yarattığı Osmanlı-Boşnak özdeşliği Boşnaklar için birçok açıdan zararlı oldu. Yunanistan, bir "İslam Yılanı" tarafından sarılıyorum diye panikleyip Sırbistan'a kaydı. Sırf buraya müdahaleye emsal olsun diye Somali'ye bile birlik yollayan Türkiye, Barış Gücüne alınmadı. Boşnaklar Müslüman olmasaydı, düşmanları bu kadar çeşitli olmayacak, müdahale bu kadar zorlaşmayacaktı.