Ateşperestler-Ateşgedeler tapınağı İsfahan’da şehir kenarında fevkalade sarp bir kayalık tepenin üzerindedir. Burası tamamen harabeye dönmüştür. Bazı duvar kalıntıları kalmıştır. Duvarlarda herhangi bir yazı veya şekil kalmamış kerpiç olarak inşa edilmiştir. İran’ın resmi kayıtlarına göre, halen İran’da Zerdüşler de yaşamaktadır. Ancak bu tepe ve tapınak ziyarete açık değildir.
İran Türklüğü Şii- Caferilik İslam inanç kodu veya kodları etrafında İran’ın aynı inançlı diğer halkları ile büyük ölçüde aynı değerleri paylaşmaktadır. Şüphesiz Türk olanlara has inanç farklılıkları vardır. Ayrıca Sunni Türklerle Şii Türkler arasında da sadece Türklere mahsus olan inançlar yaşamaktadır. Seyahatimizin 12 günlük süresinde imkan bulabildiğimiz nisbette bu tür inançların tespiti cihetine gittik. Ancak Şii Caferi inanç sistemi İran’da bilhassa Kum’da halk inançlarında büyük ölçüde ortak payda durumundadır. Şii-Caferi inanç yapısı, dönem dönem tali yorum farklılıklarına uğramış, resmi ideoloji ile farklı zeminde bütünleşmiş iken, bu değişme ve şekillenme halka, etnik yapı farklılığına göre yansımamıştır. Yaptığımız tespitleri aktarmaya çalışırken bunların genel Türk halk inançları ile olan ortak yönlerini de vurgulamaya çalışacağız.
