Bankacılık Sektöründe Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi Doktora Tezi


Bankacılık Sektöründe Entelektüel Sermayenin Muhasebeleştirilmesi



Yüklə 5,16 Mb.
səhifə26/50
tarix08.01.2019
ölçüsü5,16 Mb.
#93324
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   50

4.3 Bankacılık Sektöründe Entelektüel Sermayenin Muhasebeleştirilmesi
Bankalarda entelektüel sermayenin muhasebeleştirilmesi hususunda bilinmesi gereken en önemli hususlardan biri, banka bilançolarının olağan işletme bilançolarından farklı oluşudur. Örneğin banka bilançoları, genellikle diğer firma bilançolarından daha az maddi varlık içermektedir.659
Bankacılık sektöründe entelektüel sermayenin muhasebeleştirilmesi amacıyla öncelikle entelektüel sermaye göstergeleri belirlendikten sonra, bunların entelektüel sermaye tablosuna aktarımı gerçekleştirilir. Klasik işletme bilançosu, geleceğe yönelik öngörü sağlama konusunda yetersiz kaldığından ve yoğun olarak maddi varlıkları içerdiğinden bankalar, girişimciler ve yatırımcılar açısından yeteri kadar faydalı olmamaktadır. Yapılması gereken yatırımlar ve karar alma sürecinde entelektüel sermaye tablosu ise, bankalar ve diğer gruplar açısından oldukça yararlıdır. Dolayısıyla, entelektüel sermaye tablosu maddi olmayan varlıkları içerdiğinden, günümüzde bankalar açısından klasik işletme bilançosunu tamamlayıcı bir görev üstlenmektedir.660 Bunun yanında, günümüzde Basel II kriterleri oldukça önem arz etmektedir ve entelektüel sermaye tablosunu kullanan şirketler daha iyi bir retinge sahip olma şansını yakalamaktadır. Böylece entellektüel sermayenin muhaseleştirilmesi ve ölçümünde bir adım öne geçmektedirler.661
Alman bankası VR Bank’ın bir yöneticisi, entelektüel sermaye tablosunun yararlarını şu şekilde açıklamaktadır: “Entelektüel sermaye tablosunun sonuçları, bankamızın şu an içinde bulunduğu durumu siyah ve beyaz arasındaki fark kadar net bir şekilde sunmaktadır. Bu da karar verme aşamasında bizim için güçlü bir temel oluşturmakdadır. Entelektüel sermaye tablosu sayesinde, artık durumumuz konusundaki




  1. Rudendal ve Wallin, s. 7.

  2. Alman Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı, s. 8-9.

  3. Kaya, H, “Bilginin Ölçülmesi”, Ali İhsan Bayır Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri Websitesi, 2006, http://www.aliihsanbayir.com/DiscView.asp?mid=96&forum_id=6&s_text=&, (9 Mayıs 2009).

229


tartışmalarımızı tamamlayabiliyor, hedeflediğimiz gelişmeler için gerekli önemleri alabiliyoruz”.662


Ayrıca, Danimarka’daki Danske Bank Group’a bağlı olarak faaliyet gösteren Danske Yatırım’da (Danske Invest) yönetici olarak çalışan Carsten Koch’a göre, entelektüel sermaye tablosu gelecekteki finansal skandalları önlemede faydalıdır. Bunun sebebi, entelektüel sermaye tabloları tarafından sunulan bilgilerin muhasebe hilelerinin gerçekleşmesini zorlaştırmasıdır. Koch’a göre yazılarla rakamların bir karmasından oluşan entelektüel sermaye tablosu, çözülmesi gereken problemleri de ortaya koymaktadır. Hatta, entelektüel sermaye tabloları bankalar ve dışsal paydaşları arasında bir haberleşme aracı vazifesini görmektedir.663
Bunun yanında, entelektüel sermaye tablosu sayesinde banka ve diğer işletmelerin gelecekte yapmayı planladığı yenileme ve geliştirme çalışmaları hakkında fikir sahibi olma şansı doğmaktadır. Hangi maddi olmayan varlıklara sahip olunduğu ve bunların nasıl yönetildiği de entelektüel sermaye tablosu aracılığıyla görülmektedir.664
Bankalarda entelektüel sermayenin muhasebeleştirilmesi kapsamında, entelektüel sermaye tablolarının zayıflığı ise henüz belli bir standarta sahip olmayışlarıdır. Bu durum, sunduğu birçok avantaja rağmen entelektüel sermaye tablolarının işlevselliğini azaltmaktadır. Ayrıca, entelektüel sermaye tablolarının standart bir yapıya sahip olmaması nedeniyle, karşılaştırmalarda bulunmak zorlaşmaktadır.665
İsmi açıklanmamış olan bir İspanyol bankasının, entelektüel sermaye göstergelerini belirledikten sonra entelektüel sermaye tablosu aracılığıyla entelektüel sermayeyi muhasebeleştirmesi ise aşağıda gösterilmektedir:666




  1. Alman Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı, s. 42.

  2. Bengtsson, Paulin, Svensson, s. 50.

  3. Güçlü, H, “Entelektüel Sermayenin Temel Finansal Tablolar Aracılığıyla Sunulması”, Hakan Güçlü’nün Websitesi, 2006, http://www.hakanguclu.com/calismalar/Entelektuel_sermaye.pdf, (9 Mayıs 2009).

  4. Bengtsson, Paulin, Svensson, s. 61.

  5. Spatafora, s. 23-30.

230




Tablo 4.3
İspanyol Bankası - Entelektüel Sermaye Tablosu
İnsan Sermayesi



Personelin Ortalama Yaşı

38,75







Erkek Personel Oranı

% 59,27







Bayan Personel Oranı

% 40,73







Üniversite Mezunu Personel Oranı

% 39,91







Kıdemli Personelin Ortalama

13,18

Olarak Bankada Çalıştığı Yıl Sayısı










Esnek Ücretlendirmeye Tabi

% 73,88

Personel Oranı










Terfi Eden Personel Oranı

% 12,51







Uzaktan Eğitim Faaliyetlerine

% 47,68

Katılan Personel Oranı










Genel Olarak Eğitim Aktivitelerine

% 87,14

İştirak Eden Personel Oranı










Personel Başına Eğitim Süresi

39, 11

(Saat)









231




Yapısal Sermaye



Personel Başına Düşen Bilgisayar

1,07

Sayısı










Sunulan Ürün ve Hizmetlerin Sayısı

4.199







Sunulan Yeni Ürünlerin Sayısı

325







Bankanın Websitesine Yapılan

56.880.675

Ziyaret Sayısı (Aylık)










Bankanın Intranet Sayfalarına

21.798.777

Yapılan Ziyaret Sayısı (Aylık)










Internet Portallarının Sayısı

108







Intranet Forumlarının Sayısı

47







İlişki Sermayesi










Müşteriler Tarafından İletilen

18.064

Şikayet Sayısı










Telefon Bankacılığından Memnun

% 62,11

Kalan Müşteri Oranı










Telefon Aracılığıyla

42.279.098

Gerçekleştirilen Bankacılık




İşlemlerinin Sayısı










Internet Bankacılığı Müşterilerinin

2.174.102

Sayısı










232



Müşterilerle Yürütülen İlişkinin

5,79

Ortalama Süresi (Yıl)











Kaynak: Spatafora, M, “The Value of Human Capital and Intangible Assets”, Knowledge Economy Conference, Sofya, Bulgaristan, Sunum, 19-20 Mayıs 2004, s. 23-30 dikkate alınarak tarafımızdan düzenlenmiştir.
4.4 Bankacılık Sektöründe Entelektüel Sermayenin Raporlanması
Günümüzde daha da fazla yoğunlaşmış olan entelektüel sermayenin raporlanması fikri, Dünya Bankası uzmanları ile Avrupa Birliği tarafından masaya yatırılmış olup, araştırılmakta ve incelenmektedir.667
Entelektüel sermayenin raporlanması hususuna bankacılık sektörü perspektifinden baktığımızda, İsveç’in Sparbanken Sverige adlı bankasına değinmek isabetli olacaktır. Sparbanken Sverige, maddi olmayan varlıklarını firma dışı paydaşlara raporlayan işletmelerden biri olarak literatürdeki yerini almıştır.668 Aynı şekilde, Kanada’nın The Bank of Montreal isimli bankası da entelektüel sermayenin raporlanması uygulamalarında bulunmaktadır.669 Ayrıca, İspanya’dan Bank Inter ve Avusturya’dan Oesterreichische Nationalbank da (OENB - Avusturya Merkez Bankası) entelektüel sermayeyi raporlayan bankalardandır.670
Oesterreichische Nationalbank, geleneksel bilançonun bir bankanın know-how ve ilişkisel ağları gibi entelektüel sermayesine dahil faktörleri göstermekten uzak olduğu için entelektüel sermayeyi raporladıklarını belirtmektedir. Ayrıca, entelektüel



  1. Kayakutlu, s. 6.

  2. Johanson, U, Eklöv, G, Holmgren, M, Martensson, M, s. 39.

  3. Johanson, U, Eklöv, G, Holmgren, M, Martensson, M, s. 40.

  4. Hofmann, s. 4.

233


sermaye raporuyla paydaşlara bilgi sunma amaçlanmaktadır. Entelektüel sermaye raporu, bankanın yıllık raporunu tamamlayıcı bir rol üstlenmektedir.671


Aşağıda, Oesterreichische Nationalbank’ın 2003 yılı entelektüel sermaye raporu yer almaktadır:672
Tablo 4.4.1
Oesterreichische Nationalbank’ın 2003 Yılı Entelektüel Sermaye Raporu





İnsan Sermayesi

2003

Hedef



















Personel Sayısı

951

Azaltılmalı



















Bayan Personel Oranı

% 39,5

Arttırılmalı



















Uzman Pozisyonundaki Bayan

% 27,0

Arttırılmalı




Personel Oranı

























Yönetici Pozisyonundaki Bayan

% 14,8

Arttırılmalı




Personel Oranı

























Yarı Zamanlı Personel Oranı

% 5,6

Arttırılmalı



















Personel Başına Toplam Eğitim

5

Devam




Günlerinin Sayısı (Yıllık Ortalama)




Ettirilmeli



















Eğitim Faaliyetlerine Katılan

% 70,0

Devam




Personel Oranı




Ettirilmeli


































  1. Oesterreichische Nationalbank (OENB), “Intellectual Capital Report 2003”, Oesterreichische Nationalbank (OENB) Websitesi, 2004, s. 5, 7, http://oenb.at/en/img/intellectual_capital_report_2003_tcm16-23250.pdf, (12 Mayıs 2009).




  1. Oesterreichische Nationalbank, s. 12-21.

234




Personel Başına Eğitim Maliyeti

2.246 €

Devam

(Euro - €)




Ettirilmeli










Banka Dahilindeki İş

29

Arttırılmalı

Rotasyonlarının Sayısı
















Ulusal ve Uluslararası

12

Arttırılmalı

Organizasyonlara Yapılan







Ziyaretler
















Üniversite Mezunlarının Oranı

% 32,6

Arttırılmalı










Yapısal Sermaye

2003

Hedef










Yönetici Başına Düşen Personel

8

Devam

Sayısı




Ettirilmeli










Ürün Yöneticilerinin Sayısı

68

Devam







Ettirilmeli










Personel Başına Bilgi Teknolojileri

2.111 €

Devam

Maliyeti (Euro - €)




Ettirilmeli










Bilgi Teknolojileri Uygulamalarının

150

-

Sayısı
















Hatasız Ödeme İşlemlerinin Oranı

% 99,99

Devam







Ettirilmeli










Kalite Denetçilerinin Sayısı

19

Devam







Ettirilmeli









235




İlişki Sermayesi

2003

Hedef










Bankanın Ev Sahipliği Yaptığı

43

Arttırılmalı

Uluslararası Toplantıların Sayısı
















Banka Temsilcilerinin Yer Aldığı

81

-

Ulusal Kurullar



















Banka Temsilcilerinin Yer Aldığı

172

-

Uluslarararası Kurullar



















Teknik Destek Projlerinin Sayısı

23

-
















Banka

Personeli

Tarafından

744

Devam

Yapılan Sunumlar







Ettirilmeli










Banka Yayınlarının Sayısı

58

Arttırılmalı










Banka Personeli Tarafından Yazılan

115

Arttırılmalı

ve Sektörel Dergilerde Yayınlanan







Makalelerin Sayısı



















Banka Personeli Tarafından Yazılan

25

Arttırılmalı

ve Bilimsel Dergilerde Yayınlanan







Makalelerin Sayısı



















Basın Bültenlerinin Sayısı

162

Arttırılmalı










Basın Konferanslarının Sayısı

26

Arttırılmalı










Bankanın Websitesinden Erişilern

167.100

Arttırılmalı

Dosyaların

Sayısı

(Günlük







Ortalama)




























Yüklə 5,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin