Bankalarda Mini Şube Organizasyonu Üzerine Bir Model

4.11.2. ATM

Özellikle nakitle ilgili işlemlerin çoğunun ATM kanalına aktarılması nedeniyle ATM mini şubelerde klasik şubelerde olduğu gibi önemli bir rol üstlenmektedir. Mini şubede yer alan ATM tam fonksiyonlu bir terminal olarak müşterilerin yatırdığı parayı operatör müdahalesi olmaksızın kullanıma hazır hale getirerek başka bir müşteriye verebilir. ATM’nin bu özelliği nakit yönetimi anlamında önemli bir operasyonel kolaylık getirmektedir. Buna ilave olarak mini şubenin nakit fazlası ATM’ye yatırılabileceği gibi nakit ihtiyacı olduğunda ise mini şube personeli şubenin ihtiyacı olan nakti ATM’den çekebilir. Dolayısıyla ATM müşterilere hizmet verirken mini şubeye de ikinci bir kasa olarak destek verebilir.

Günümüz ATM terminallerinde olmayan ancak geleceğin ATM’sinde uygulanabilecek bir sistem kart basma makinesidir. Böylece müşterilerin başvurduğu kredi kartını günlerce beklemesi gerekmeyecektir. Günümüzde kart basım makineleri şubelerde bulunmaktadır ancak mini şube yerinden tasarruf etmek için kart basım makinesinin ATM içine entegre edilmesi daha uygundur. Böylece mini şubede müşteri kart talep ettiği anda ATM’den kendi adına basılı kartını beklemeden alabilecektir.

Bankacılık hizmetlerinin sayısının ne kadar fazla olabileceği Ek-1’deki tabloda görülmektedir. Gelişen teknolojiyle bu hizmetlerden birçoğu mini şubedeki ATM ve diğer teknolojilere aktarılabilir. ATM’de sunulabilecek hizmetlerin başlıcaları şunlardır: Bu hizmetlerden bazılarının geleceğin ATM’lerinde olabileceği öngörülmüştür.¹³²

• 
  Hesap bakiyesi görüntüleme ve yazdırma
  
• 
  Para çekme
  
• 
  Para yatırma
  
• 
  Bozuk para çekme
  
• 
  Bozuk para yatırma
  
• 
  Kredi kartından nakit avans çekme
  
• 
  Fatura ödeme (barkot okuyucu desteği ile nakit veya hesaptan)
  
• 
  Banka cüzdanı yazdırma
  
• 
  Hesap özeti görüntüleme ve A4 kağıda yazdırma
  
• 
  Hesaba çek yatırma
  
• 
  Çek ve senet izleme
  
• 
  Çek defteri sipariş
  
• 
  Para transferleri (kendi hesabına, banka içi, yurtiçi, uluslararası)
  
• 
  Kredi kartı ödemesi (müşterinin kendi veya başkasının kartına)
  
• 
  Ürün ve hizmetlerin reklamı ve pazarlaması
  
• 
  Kayıp, çalıntı kart bildirimi
  
• 
  Kart bilgileri görüntüleme
  
• 
  Kredi kartı dönem içi işlemler
  
• 
  Kredi başvurusu
  
• 
  Kredi çekme
  
• 
  Son ekstre hareketleri
  
• 
  Kartlı ve karsız işlemler
  
• 
  Trafik cezası / MTV ödemeleri
  
• 
  Vergi / SSK primi / bağış ödemeleri
  
• 
  Döviz alış/satış
  
• 
  Altın alış/satış
  
• 
  Repo işlemleri
  
• 
  Hisse senedi işlemleri
  
• 
  Finansal veriler
  
• 
  Haberler
  
• 
  Varlıklar
  
• 
  Köntör yükleme
  
• 
  Tanımlı alıcılar listesi
  
• 
  Hesaplama araçları (Kredi ve vadeli mevduat gibi)
  
• 
  Web sayfası arayüzü ile verilebilecek diğer bilgiler
  
• 
  Şifre değiştirme
  

Yukarıda listelenen hizmetler ATM’de müşteriler tarafından gerçekleştirilirken, mini şube personelinin desteğiyle yarı otomatik olarak da bazı hizmetler ATM kanalından sunulabilir. Örneğin çek tahsil etmeye gelen bir müşteri için provizyon alındıktan sonra şube personeli müşteriye parayı ATM’den çekebilmesi için bir kart verir. Bu kart geçici bir kart olup, şubeye aittir. Müşteri kartı ATM’ye soktuğu anda şifre sorulmaksızın müşteriye çekin parası verilir. Kart müşteriye iade edilmez, ATM tarafından alıkonur. Bu örnekte olduğu gibi nakit çekme ve yatırma gerektiren tüm işlemler ATM’nin desteğiyle yarı otomatik hale getirilebilir. Böylece mini şube personelinin zamandan tasarruf etmesi sağlanır. Mini şube personeli gerektiğinde müşterilere ATM işlemlerinde yardımcı olma dışında hiç bir surette ATM’ye para ikmal etme veya mutabakat gibi işlerle uğraşmaz. Tüm ATM’lerin yönetimi ve operasyonu genel müdürlük birimleri tarafından gerçekleştirilir. Bankanın tercihine göre bu işler dış kaynak hizmeti veren bir şirket tarafından gerçekleştirilebileceği gibi bankanın kendi personeli tarafından da yerine getirilebilir.

4.11.3. Diğer Teknolojiler

ATM’ye ek olarak mini şubede bulunması gereken diğer alternatif dağıtım kanalları internet ve telefon bankacılığıdır. Otomatik olarak çağrı merkezine bağlanan bir telefon ve internet erişimi bulunan bir bilgisayar gerekmektedir. Teknik olarak bir bilgisayar ve bir telefon yeterli olsa da sunum açısından bu iki cihazın şubede konumlandırılması çok önemlidir. Müşterilerin şube personeli ile işlemi gerçekleştirmek yerine internet ve telefon bankacılığı kanallarını tercih etmelerini teşvik edecek şekilde dekorasyon ve teknolojik donanım tasarlanmalıdır.

Otomatik teller kasası (ATS) olarak adlandırılan elektronik kasa mini şubede kullanılır. Bu kasa bankacılık sistemi ile entegre olarak çalışır ve işlem esnasında banknotların yönetilmesini sağlar. Yatırılan tüm banknotlar otomatik olarak sayılmakta, sahte para tanıma sensöründen geçirilmekte ve güvenle kasa içinde saklanmaktadır. Aynı para ihtiyaç olduğunda otomatik sistemle müşteri temsilcisine verilmektedir. Mini şube çalışanlarının her birinin kendi kasasını tutması gibi bir zorunluluk böylece ortadan kaldırılarak, operasyon ve güvenlik açılarından etkilik arttırılmış olur.

Yerden tasarruf etmek için fotokopi, faks, yazıcı ve tarayıcı tek bir cihazda birleştirilir. Para sayma makinesi gibi cihazlar birkaç kişi tarafından ortak kullanılarak yerden tasarruf edilebilir. Bilgisayar ve diğer teknik donanım günümüzde son derece küçülmüştür. Bu gibi donanımlar gözle görülmeyecek şekilde rahatça dar bir alana kurulabilir. Bu donanımlarda çalışan yazılım son derece gelişmiş ve kullanımı basit olmalıdır. Böylece teknik açıdan mini şube ihtiyaçları yüksek performanslı, verimli ve ergonomik olarak karşılanır.

5. UYGULAMA

5.1. Uygulamanın Amacı

Uygulamanın adı “Mini şube bankacılığı modelinin bankacılık sektöründe uygulanabilirliği”dir.

Bu araştırmada bankaların üst düzey yöneticilerine sorulan on soru ile mini şube bankacılığı modelinin desteklenmesi amaçlanmıştır.

Uygulamanın Problemi: Mini şube bankacılığı modeli şube mekanını küçültebilmenin yanısıra bunu gerçekleştirmek için pekçok yeniliği de beraberinde getirmektedir. Bu uygulamanın bankacılıkta yer bulup bulamayacağı, başarı için gereksinimler, getireceği avantajlar sorgulanmakta, mini şubeler için gereken organizasyon yapısı ve yönetim şekli irdelenmektedir.

Uygulamanın Önemi: Mini şube bankacılığı bankacılık sektöründe yeni bir olgu olduğu için tez bunu hayata geçirmek isteyen bankalar için bir kaynak oluşturacaktır. Yerli ve yabancı literatür kaynaklarında mini şube bankacılığı konusunun detaylarıyla ele alınmamış olması çalışmanın önemini arttırmaktadır.