BM Küresel İlkeler Sözleşmesi, sürekli rekabet içindeki iş dünyasında ortak bir kalkınma kültürü oluşturmak üzere evrensel ilkeler öneren yenilikçi bir kurumsal sorumluluk yaklaşımıdır. Vizyonu, "sürdürülebilir ve kapsamlı küresel ekonomi" olan Sözleşme'ye taraf olmak tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır.
31 Ocak 1999'da Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu sırasında, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan iş dünyası liderlerine "Binyıl Kalkınma Hedefleri" doğrultusunda bir çağrıda bulunmuştu. Annan, iş dünyası liderlerini, özetle, yeni küresel ekonominin sürdürülebilirliğini sağlamak için gerekli olan çevresel ve sosyal dayanakların oluşturulmasına destek vermeye ve tüm dünya hakları için küresel yatırımlar yapmaya davet etmişti.
Küresel İlkeler Sözleşmesi olarak adlandırılan bu çağrının resmi bir nitelik kazanması ise, 26 Temmuz 2000 tarihinde BM merkezinde yapılan bir toplantıyla gerçekleşti.
Küresel İlkeler Sözleşmesi'nin 10 ilkesi, insan hakları, işçi hakları, çevre ve yolsuzlukla mücadele alanında evrensel olarak kabul görmüş beyannamelerden alınmıştır. Küresel İlkeler Sözleşmesi şirketlerden bu ilkeleri kavramalarını, desteklemelerini ve uygulamalarını beklemektedir.
İnsan Hakları
İlke 1: İş dünyası ilan edilmiş insan haklarını desteklemeli ve saygı duymalı
İlke 2: İş dünyası insan hakları ihlalllerinin suç ortağı olmamalı
Çalışma Standartları
İlke 3: İş dünyası, çalışanların sendikalaşma ve toplu müzakere özgürlüğünü desteklemeli
İlke 4: Zorla ve zorunlu işçi çalıştırılmasına son verilmeli
İlke 5: Her türlü çocuk işçi çalıştırılmasına son verilmeli
İlke 6: İşe alım ve çalışma süreçlerinde ayrımcılığa son verilmeli
Çevre
İlke 7: İş dünyası çevre sorunlarına karşı ihtiyati yaklaşımları desteklemeli
İlke 8: İş dünyası çevresel sorumluluğu arttıracak her türlü faaliyete ve oluşuma destek vermeli
İlke 9: İş dünyası çevre dostu teknolojilerin gelişmesini ve yaygınlaşmasını desteklemeli Yolsuzlukla Mücadele
İlke 10: İş dünyası rüşvet ve haraç dahil her k türlü yolsuzlukla savaşmalı
Küresel İlkeler Sözleşmesi üyeliği ne anlama geliyor?
Bu sisteme üye olmaya karar veren kurumlardan, bu 10 temel ilkenin tümünü bir defada karşılamaları beklenmiyor. İlk etapta, iyi niyetli olarak bu ilkelerin benimsenmesi, her yıl bu ilkelerin gereklerinin yerine getirilmesi adına bir şeyler yapıldığının bildirilmesi yeterli.
Küresel İlkeler Sözleşmesi, özel sektöre, "compact" kelimesinin tam Türkçe karşılığı olan "sözel bir sözleşme" öneriyor.
Özel sektörü bu ilkeleri benimsemeye ve etki çevresi içindeki kişi ve kurumlara da bu ilkeleri benimsetmeye çalışmaya çağırıyor.
Bir başka deyişle, Sözleşme'yi imzalayan kuruluşlardan, bu ilkelere öncelikle kendilerinin uymasını ve zaman içinde çözüm ortaklarından da bu ilkelere uymalarını beklemelerini istiyor.
"Küresel İlkeler Sözleşmesi" nedir?
Türkiye'nin de imzaladığı ve 2015 yılına kadar gerçekleştirilmesi hedeflenen Binyıl Kalkınma Hedefleri:
1. Mutlak yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan kişi sayısının yarıya indirilmesi
2. Dünyada herkesin ilkokulu tamamlaması
3. Cinsiyet eşitliğinin öne çıkarılması
4. Beş yas altındaki çocuk ölümlerinin üçte iki oranında azaltılması
5. Gebelik ve doğum esnasındaki anne ölüm oranlarının dörtte üç oranında azaltılması
6. HIV/AIDS, sıtma ve tüberküloz gibi diğer salgın hastalıkların yayılmasının önlenmesi
7. Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması
8. Yardım, ticaret ve borç yükünün azaltılmasıyla ilgili hedefleri içeren bir kalkınma için küresel ortaklığın geliştirilmesi
Küresel İlkeler Sözleşmesi üyeliği şirketlere ne tür avantajlar sağlıyor?
KİS'i benimseyen işletmeler, ister büyük boyutlu şirket ister KOBİ olsun, daha güçlü örgütsel yapıya kavuşmanın ve uluslararası iş piyasasında yeni gelişen bir kültürün üyesi olmanın ayrıcalıklarını yasayacaklar. Aynı değerleri benimseyen büyük çokuluslu şirketlerin tercih ettiği bir iş ortağı olmanın, küresel ekonomide ne kadar önemli avantajlar sağlayabileceğini bugün tüm iş dünyası iyi biliyor. Bu is ortamını destekleyecek iletişim ağının kurulması, özel tasarlanmış eğitim modüllerine erişim, uluslararası etkinliklerle bağlantı gibi BM tarafından desteklenen somut olanaklar aracılığıyla da, bu kültür giderek yayılıyor. Sözleşme'ye taraf olan şirketler orta vadede ekonomik kazançlarını arttırırken, kısa vadede de toplumsal sorumluluklarını en bilinçli ve en yararlı şekilde yerine getirmenin prestij ve onurunu yaşıyorlar.
Neden İş Dünyası ya da neden Özel Sektör?
Dünya Ekonomisinin yaklaşık %90’ının özel sektör tarafından yönetildiği günümüzde,özel sektörün sürdürülebilir kalkınma yolunda attığı adımlar çok önemlidir.Bu nedenle özel sektörün sürdürülebilir kalkınma yolundaki adımlarıyla evrensel idealleri birleştiren bir katalizöre gerek vardır.
Dünyada şu ana kadar kaç şirket bu sözleşmeyi imzaladı?
Başlangıçta 50 şirketle yola çıkan bu girişimi benimseyen şirketlerin sayısı bugün 10 binin üzerindedir.
Küresel İlkeler Sözleşmesine üye olmak için ne yapmak gerekiyor?
BM Küresel İlkeler Sözleşmesine üyelik son derece kolay.Bu ilkeleri benimsediğinize inanıyorsanız,şirketinizin en düzey yöneticisinin imzası ile ,BM Genel Sekreteri Ban Ki-Mun’a bir mektup göndermeniz yeterlidir.İnternet üzerinde www.globalcompact.org , www.undp.org.tr ya da www.ondpistanbul.org adreslerinden bilgi alabilir veya UNDP’nin İstanbuldaki Özel Sektör Proje Ofisi ile bağlantıya geçebilirsiniz.(E-Posta:info@undpistanbul.org adreslerinden bilgi alabilirsiniz.)
Daha sonra bu ilkeleri şirket karar defterine işlemeniz ve her yıl Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşemesi(Global Compact) ofisine bir mektup yazarak ,bu ilkeleri yaşama geçirmek adına yaptığınız kurumsal sorumluluk kapsamındaki uygulamaları paylaşmanız gerekmektedir.
Sözleşmenin hukuki bağlayıcılığı var mıdır?
Küresel İlkeler Sözleşmesi tamamen gönüllü bir harekettir,diğer şirketlerin davranış ve hareketlerini denetlemez ve ya zorlamaz.Onun yerine değişimi,sorumlu vatandaşlığı,yaratıcı çözümleri ve ortaklıkları teşvik eder.
Kurumunda çalışanların adedi 10’dan az ;yine de Sözleşmeye katılabilir mi?
Yönetsel sınırlamalar yüzünden 10’dan az doğrudan istihdama sahip kurumlar (mikro kurumlar),katılımcı kuruluşlar veri bankasına işlenemiyor.Yine bu kurumların bütün aktiviteleri web sitesinden takip etmelerini ve Küresel İlkeler Sözleşmesi ağı ile beraber çalışmalarını öneririz.
Yukarı Çarşı Cad. No.20/3 - Bartın /TÜRKİYE www.bartintso.org.tr
Tel: 0 (378) 227 10 46-79 Faks: 0 (378) 228 20 66 bartinticaretvesanayi@bartintso.org.tr
Dostları ilə paylaş: |