Türk edebiyatında ilk roman olan Taaşşuk-ı Talat ü Fıtnat adlı eseri yazmıştır.Bu eserde cariyelik ve kölelik konularını işlemiştir.
Şemsettin Sami edebiyat çalışmalarının yanında dille de uğraşmış devrin en büyükdil alimidir.Yazmış olduğu Kamus-ı Türki Türkçe bir sözlüktür.Sefiller ve Robinson Crosue isimli eserleri tercüme etmiştir. Seydi Yahya,Besa yahut Ahde vefa,ve Gave adlı piyesleri vardır.
Ayrıca Orhun Abidelerini ve Kutadgu Bilig’i Türkçeye çevirmiştir.
AHMET MİTHAT EFENDİ(1844-1912)
Sanat toplum için anlayışına bağlı kalmış,bu nedenle Servet-i Fünun- cuları tenkit eder ve onlar hakkında DEKADANLAR adlı makalesini yazar.
Ahmet Mithat Efendi ansiklopedik bir yazardır.Her konuda her türlü yazılar yazar.Eserlerinde okuyucularını bilgilendirmeye çalışır.Eserlerin de sade bir dil kullanmıştır.Halka okuma zevkini aşılamaya çalışır.Çok yazmasından dolayı yazı makinası diye adlandırılır.Amacı ebedilik değil halkı aydınlatmaktır.Yer yer romanların akışını keser ve uzun bilgiler verir. Romanları teknik açıdan zayıftır.
