Baxış Leyla Habil qızı

Plastik kartlar 
Plastik kartlar və ya ödəmə katları – vəsait ödənilməsində istifadə edilən 
müasir texniki imkan - özünəməxsus "elektron pul".Ənənəvi nəğd pul vəsaitindən bir 
çox xüsusiyyətlərinə görə üstün hesab edilir. 
Hazırda dünyada plastik kartların müxtəlif növləri mövcuddur.Ancaq onların 
fəaliyyət sxemləri və prinsipləri faktiki olaraq eynidir. Fərq onlar üzrə göstərilən 
xidmətlərin həcmində və təqdim olunan imkanlardadır.
1
Bankların fiziki və hüquqi şəxslərə təqdim etdiyi müxtəlif plastik kartlar vardır. 
Bunlar, əsasən üç yerə ayrılır: 

Kredit kartlar (ingilis: Credit Cards) - hesablaşma zamanı nəğd kredit 
istifadə imkanını yaradır. 

Ödəmə kartları (ingilis: Charge Cards) - hesablaşmanın asan yolunu 
təmin edən kartlar. 

Debit kartlar -bankomat və ya bankın kassalarında yerləşən POS-
terminallar vasitəsilə nağd vəsaitlərin alınması. 
Kredit kartları- müştərilərə bank vəsaitləri hesabına malların və ya xidmətlərin 
ödənilməsi üçün imkan verən ödəmə kartlarıdır. Klassik mənada kredit kartları 
müştərini şəxsi pulunun olması ilə təmin etmir.
Banklar kredit limitlərini gələcək kart sahibinin yaşına, gəlir səviyyəsinə, 
kredit tarixçəsinə və s. xüsusiyyətlərinə görə müəyyən edir. kartın ilk buraxılışında 
bank çox da böyük olmayan kredit liiti müəyyən edir. əgər kart sahibi kartın istifadə 
1
 
http://old.musabiqe.edu.az/index.php?option=com_mtree&task=att_download&link_id=4550&cf_id=24
 

---

48 
qaydalarına uyğun hərəkət edirsə və kreditini vaxtında ödəyirsə, o zaman bankın 
təşəbbüsü və y müştərinin istəyi ilə kredit limitini bir qədər artırmaq mümkündür.
Mağaza kartları (store cards) – bir çox mağazaların şəxsi mağaza kartları kimi 
tanınan kredit hesabları vardır. Bu hesabların 2 növü var: 

Aylıq hesab- burada ayın sonunda ödəniləcək məbləğ ödənməlidir. Əgər u 
məbləğ vaxtında ödənmirsə, onda onun üzərinə müəyyən edilmiş faiz gəlir. 

Büdcə hesabı- burada il ərzində alınan mallar üçün hər ay müəyyən 
məbləğ ödənir. 
Mağaza kartları adətən yalnız həmin mağazada və ya tərəfdaş mağazalarda 
istifadə edilə bilər. 
Bir çox mağazalar öz kart sahibi müştərilərinə müəyyən güzəştlər edirlər. 
Lakin faiz qoyuluşu bank krediti və ya kredit kartının faizindən yüksək ola bilər, ona 
görə də sərfəli və ucuz olanını seçmək lazımdır.
Mağaza kartlarını təkcə həmin adlı mağazalarda deyil istənilən yerdə istifadə 
etmək üçün olan brend kredit kartları ilə səhv salmaq olmaz.