Kullanilacak Yer
|
Üretici
|
Tek kat uygulama kalinligi (mm)
|
Yapıştırıcı Malzeme
|
Tamir Malzemesi
|
Yüzey Bitişi
|
min
|
max
|
Tij delikleri, yuzeyde oluşan hatalar
|
SIKA
|
5
|
30
|
Monotop 610
|
Monotop 612
|
Monotop 620
|
5
|
20
|
Monotop 610
|
Sika Repair 640
|
Sika Repair 645
|
BASF
|
0
|
5
|
|
Yapkret 5
|
-
|
10
|
40
|
*
|
Emaco S 88C
|
Yapkret 5
|
10
|
100
|
*
|
Emaco S 88C +
5-10 ince agrega
|
10
|
150
|
*
|
Emaco S 88C +
5-15 ince agrega
|
Boşluklar
|
SIKA
|
10
|
75
|
*
|
Sika Grout 212
|
-
|
10
|
30
|
*
|
Sika Grout 210-214
|
-
|
10
|
100
|
*
|
Sika Grout 212 or
Sika Grout 210-214 +
5-10 ince agrega
|
-
|
10
|
150
|
*
|
Sika Grout 212 or
Sika Grout 210-214 +
5-15 ince agrega
|
-
|
BASF
|
10
|
40
|
*
|
Emaco S 55 / S 88
|
-
|
Büyük Boşluklar
|
SIKA
|
|
-
|
Sikadur 32
|
Kendinden Yerlesen Beton (KYB)
|
-
|
BASF
|
|
-
|
Concresive 1420
|
Çatlaklar
|
SIKA
|
0.2
|
5
|
-
|
Sikadur 52
|
-
|
0
|
30
|
-
|
Sikadur 31
|
-
|
BASF
|
0
|
1
|
-
|
Concresive 1302
|
-
|
2
|
30
|
-
|
Concresive 1406
|
|
*Özellikle donatı görünen tamirlerde ve İŞVEREN`in gerekli gördüğü durumlarda yapıştırıcı malzeme kullanılmalıdır.
-
Kalıp Ayırıcılar
-
Kullanıldığı yerlerde, kalıp ayırıcılar, beton, donatı çeliği veya kalıba zararlı olmayacak tarzda seçilmeli ve uygulanmalı; bu malzemenin kalıcı yapıya da yıpratıcı etkisi olmamalıdır.
-
Kalıp ayırıcının, kalıcı yapının yüzey kalitesi ve rengi veya daha sonra uygulanmak üzere belirlenmiş kaplama tabakalarının yapışmasına etkisi olmamalıdır.
-
Su Tutucu Bant
-
PVC su tutucu bantlar TS 3078 veya onaylı eşdeğer bir standartta belirtilen özelliklere uygun olmalıdır. Kullanılacak ürün tip ve boyutları, üretici bilgilerine uygun olarak seçilmelidir.
-
Genleşebilen derz sızdırmazlık profilleri, kullanılacak ürün tip ve boyutları, üretici bilgilerine uygun olarak seçilmelidir.
BÖLÜM 3 UYGULAMA
-
KALIP İSKELESİ VE KALIP
-
Genel Gerekler
-
Destekleri ve temelleri de dâhil olmak üzere, kalıp iskelesi ve kalıp aşağıda verilenleri sağlayacak şekilde tasarlanmalı ve kurulmalıdır.
-
Yapım işlemleri esnasında ortaya çıkacağı tahmin edilen herhangi bir etkiye dirençli olmalıdır
-
Yapı için belirlenen toleransların sağlanmasına yeterli olacak ve yapısal eleman bütünlüğü etkilenmeyecek rijitlikte olmalıdır.
-
Kalıcı yapı kısımlarının biçim, fonksiyon, görünüş ve dayanıklılığı, kalıp iskelesi, kalıp ve dikmeler ile bunların kaldırılması sebebiyle olumsuz etkilenmemeli veya hasar görmemelidir.
-
Kalıp dökülen betonu yeterli derecede sertleşinceye kadar gerekli biçimde muhafaza etmelidir.
-
Kalıp ve birleşim yerleri şerbet kaybını en aza indirecek sıkılıkta olmalıdır.
-
Kalıp iç yüzeyi temiz olmalıdır. Kalıbın brüt beton yüzey oluşturması için kullanılması durumunda, kalıp yüzeyleri belirlenmiş özellikte beton yüzeyi temin edilecek şekilde işleme tabi tutulmuş olmalıdır.
-
Çok katlı iskelelerde ve çok katlı yapılarda dikmeler, yukarıdaki dikmenin yükünü doğrudan doğruya aşağıdakine aktaracak şekilde konmalıdır. Yer üstü yapılarda kalıp sökülürken bazı dikmelerin, yedek olarak yerinde kalması gereklidir. Gerek bu yedek dikmelere ve gerekse bunların üstündeki kalıp tahtalarına dokunulmamalı ve sonradan ilave dikme konmasına ve sıkıştırmaya müsaade edilmemelidir. Kalıp önceden bu özellik düşünülerek yapılmış olmalıdır. Her katta yedek dikmeler alt kattakinin üstünde bulunmalıdır.
-
Tasarımda dikkate alınacak temel etkiler
-
Kalıp, donatı ve betonun zati ağırlığı,
-
Beton tipi dikkate alınarak kalıba basınç (muhtemel yukarı kaldırma dahil).
-
Yapım yükleri (işçiler, donanım vb.). Bu yüklere yerleştirme, sıkıştırma ve yapım esnasındaki trafiğin statik ve dinamik etkileri dahil edilmelidir.
-
Rüzgâr ve kar yükleri.
-
İskelenin tasarımı ve montajı
-
İskele mesnetlerinin ayarlanması için kullanılan kamalar, beton dökümü esnasında kaymaya karşı uygun şekilde sabitlenmelidir.
-
Dikmelerin zeminden alınması gibi hâllerde oluşan farklı oturmalar dikkate alınmalıdır.
-
Yeni betondaki zararlı çatlaklar aşağıdaki tedbirler yoluyla önlenebilir:
-
Sehim ve / veya oturmanın sınırlanması,
-
Döküm sırası ve / veya beton özelliklerinin kontrolü.
-
Kalıp saplamaları ve betona gömülü bileşenler
-
Kalıbı, konumunda tutmak için geçici saplamalar, çubuklar, borular ve beton içerisinde kalacak benzer maddeler ile gömülü bileşenler aşağıdaki şartları sağlamalıdır:
-
Beton dökümü esnasında önceden belirlenen konumunu muhafaza etmek için yeterli sağlamlıkta sabitlenmelidir.
-
Yeterli derecede korozyondan koruma sağlanmış olmalıdır.
-
Beton dökümü esnasında biçimini koruyabilmesi için yeterli dayanım ve rijitliğe sahip olmalıdır.
-
Betona yüzey işlemi uygulanmayacaksa, belirlenmiş örtü kalınlığı sağlanmalıdır.
-
Yapı üzerinde, kabul edilebilir mertebeden fazla etki oluşturmamalıdır.
-
Betonla, donatıyla zararlı reaksiyon göstermemelidir.
-
Tanımlanmış beton yüzeyinde leke oluşturmamalıdır.
-
Yapı elemanının fonksiyonel performansı ve dayanıklılığını olumsuz etkilememelidir.
-
Taze betonun yeterli şekilde yerleştirilmesi ve sıkıştırılmasını engellememelidir.
-
KALIP VE KALIP İSKELELERİNİN SÖKÜLMESİ
-
Genel Kurallar
-
Kalıp iskelesi, kalıp dikmesi ve kalıplar, beton aşağıda verilenleri sağlamaya yeterli dayanım kazanıncaya kadar sökülmemelidir:
-
Geçici destekleme esnasında ortaya çıkabilecek yüzey hasarına direnç
-
Bu safhada beton elemana uygulanan etkileri karşılayabilme
-
Izin verilen sapmanın ötesinde sehim oluşmaması
-
İklim etkileri sebebiyle hasar oluşmaması
-
Geçici destekler yapıya darbe, aşırı yük veya hasar oluşturmayacak tarzda uygulanmalıdır.
-
Kalıptaki yükler, diğer kalıp elemanları ve herhangi bir kalıcı destek yapıları aşırı yüklere maruz kalmayacak sırayla kaldırılmalıdır. Kalıp ve kalıp iskelesinin kararlılığı, yükler kaldırılırken ve demontaj esnasında da sağlanmalıdır.
-
Yapıya kalıp dikmesi ve / veya ilave destek uygulandığı durumda demontaj sıralaması YÜKLENİCİ tarafından hazırlanacak yapım yönteminde detaylandırılmalıdır.
Kalıp Söküm Zamanının Belirlenme Yöntemleri:
-
Yüklenici, betonarme kalıp ve kalıp iskelelerinin sökme sürelerinin belirlenmesi için, döşeme / kiriş betonlarından en az 9 adet (kalıpların sökülmek istendiği güne göre numune adedi arttırılabilir) TS EN 12350-1 ve TS EN 12390-2 standartlarına uygun olarak 150x150x150 mm küp numune alacaktır. Numuneler, yapı elemanı ile aynı koşulda muhafaza edilecek ve beton mukavemetinin tespiti için istenen yaşlarda İşveren gözetimi altında test edilecektir. Test sonuçlarına göre betonun yeterli dayanım kazandığı gösterilerek İŞVEREN’in onayı ile kalıp veya dikme sökümü yapılabilecektir. Hazır beton numunelerinin alınması, taşınması, sahada muhafaza edilmesi ve gerekli numune kalıbı ve diğer malzemeler Yüklenici tarafından sağlanacaktır. Numune basınç testleri İşveren saha test laboratuvarında bedelsiz olarak yapılacaktır.
-
YÜKLENİCİ Şantiye Şefi tarafından deney sonucu betonun yeterli dayanım kazandığı gösterilerek İŞVEREN’in onayı alınmadan, Yapı’nın hiçbir bölümünde kalıp veya dikme sökümü yapılmayacaktır.
Beton dökümünün bitimi ile kalıp sökme arasında geçen süre, kullanılacak çimentonun cinsine, betonun dayanım kazanma hızına, su / çimento oranına, Yapı yükünün cinsine, etkilerin büyüklüğüne ve hava koşullarına bağlı olup, beton yeterince dayanım kazandıktan sonra bütün kalıplar gerekli mesnetleme yapılarak Yapı’ya zarar vermeden sökülmelidir. Betonu yeterince dayanım kazanmayan yeni imal edilen Yapı elemanı üzerinde hiçbir ağır malzeme ve araç-gereçler yerleştirilmemelidir.
Beton test numunelerinden elde edilen basınç dayanımı proje mukavemetinin % 70’ine karşılık gelmesi durumunda kalıp sökümü için betonun yeterince dayanım kazandığı kabul edilir.
Sertleşme sırasında donma olursa, kalıp alma süresi en az donma süresi kadar uzatılmalıdır. 24 saat içinde, gölgedeki sıcaklık 0ºC’ye düşerse o gün için don olayı var kabul edilmelidir. Don olayı sonrasında, özellikle kalıp almaya devam etmeden betonun prizini alarak yeterli derecede sertleşip sertleşmediği veya sert görünüp soğuk etkisi ile donmuş olup olmadığı araştırılmalıdır.
Elverişsiz ve özellikle donma olan havalarda kalıp alma süresi hakkındaki karar, Yapı’nın betonu ile aynı koşullar altında sertleşmiş numuneler üzerinde yapılacak basınç deneyi sonuçlarına göre verilmelidir.
Yedek dikmeler kalıp söküldükten sonra çimento türü de gözönünde bulundurularak yeterli bir süre daha yerlerinde bırakılmalıdır. Bu sürelerde sıcaklığın +5oC’den aşağı düştüğü günler hesaba katılmamalıdır.
Özel durumlarda kontrol (denetim) mühendisi bu süreleri azaltabilir. Ancak o anda betonda aranan dayanımın emniyetli bulunduğu deney ile doğrulanmalıdır.
Kolon ve perdelerde kalıplar sökülür sökülmez kürleme işlemlerine başlanmalıdır.
-
DONATI
-
Donatının Bükülmesi, Kesilmesi, Taşınması Ve Depolanması:
-
Her mamul belirgin şekilde tanınabilir olmalıdır.
-
Ankraj elemanları ve birleştirme elemanları, yapım şartnamesinde belirtildiği gibi kullanılmalıdır.
-
Donatı yüzeyinde, çelik, beton veya aralarındaki bağlanmayı olumsuz şekilde etkileyebilecek gevşek pas ve zararlı maddeler bulunmamalıdır. Yüzeyde bulunabilecek çok hafif pas kabul edilebilir.
-
Donatı mesnetleri ve paspayı elemanları, donatı için belirlenen beton örtü tabakası kalınlığının sağlanmasına uygun olmalıdır.
-
Çelik donatı, Uygulama Çizimleri’ne ve bu Şartnamede belirtilen esaslara uygun şekilde kesilmeli ve bükülmelidir. Bükülmüş donatı çubukları çatlaksız ve diğer tür hasar görmemiş olmalıdır. Bükme işleminde aşağıda verilen gerekler uygulanır:
-
Bükme tek bir işlemle yapılmalıdır. Bükme işleminin otomatik bükme makinası ile yapılması durumunda, bu işlem sürekli veya kademeli olmalıdır.
-
- 5°C’nin altındaki sıcaklıklarda çeliğin bükülmesine yapım şartnamesinde izin verilmesi şartıyla ve işlemin verilen ilave önlemlere uygun şekilde yapılması şartıyla izin verilir.
-
Çelik çubukların ısıtılması yoluyla bükülmesine izin verilmez.
-
Kaynaklı donatılar ve kaynaklandıktan sonra bükülen hasır çelik donatılar, donatılarda kullanılan mandrel çapı yapım şartnamesine uygun olmalıdır. Kaynaklı ek yapılacak çubukların metalurjik analizi yapılmalı ve çeliğin özellikle karbon içeriği açısından kaynaklamaya uygun olduğu kanıtlanmalıdır. Kaynaklı ekler TS 708’e uygun olarak yapılmalıdır. Kaynakla yapılan eklerden her elli taneden birine (en az 5 tanesine) çekme deneyi uygulanmalıdır. Bu deneylerde, ekli donatının 1.25fyk kadar gerilme taşıyabileceği kanıtlanmalıdır.
-
Çelik donatı çubukları, kaynaklı hasır çelikler ve önyapımlı kafes donatılar, nakliye, depolama, taşınma ve kalıp içerisindeki yerine yerleştirilme ile zemine belirli bir mesafe bırakılarak depolanması esnasında hasardan korunmalıdır.
-
Aşağıda verilenlerin önlenmesi için tedbir alınmalıdır:
-
Mekanik hasar (çentik veya diş gibi)
-
Kaynak kopması
-
Korozyon yoluyla kesitteki küçülme
-
Çubukların bükülmesi için kullanılan en küçük mandrel çapı ve gerçek donatının eğilme özellikleri arasında tutarlılık sağlanması gereklidir. Aksi belirtilmemişse, donatı çelikleri aşağıdaki tabloda verilen mandrel çapları kullanılarak bükülecek, ve bu konuda gerekmesi durumunda TS 708’de tanımlanmış olan TS EN ISO 15630-1 e uygun bükme deneyi yapılacaktır.
-
Donatı çubuğunun anma çapı, (d) mm
|
Ø8
|
Ø 10
|
Ø 12
|
Ø 14
|
Ø 16
|
Ø 18
|
Ø 20
|
Ø 22
|
Ø 25
|
Ø 28
|
Ø 32
|
Mandrel çapı (D), mm
|
5d
|
6d
|
8d
|
10d
|
40
|
50
|
72
|
84
|
128
|
144
|
160
|
176
|
250
|
280
|
320
|
Kaynaklandıktan sonra bükülen, kaynaklı donatı ve hasır çelik, aksi belirtilmemişse, ısıdan etkilenen bölgesinden (HAZ) büküldüğünde, kaynaklı çubuk bükülen bölgede olmak şartıyla mandrel çapı, çubuk çapının beş katından daha küçük olmamalıdır. Kaynağın bükülen kısmın dışında olması hâlinde, mandrel çapı, çubuk çapının 20 katı olmalıdır.
-
Donatı Çeliklerinden Malzeme Teslimi Sırasında Alınacak Numunelere Uygulanacak Test Sayısı:
Uygulama sahasına getirilen donatı çeliklerinden TS-708’e uygun olarak numune alınacak ve test edilecektir. Numune üzerinde bir yerde hadde hatası varsa bu numune kullanılmayacaktır.
-
Donatı Çeliklerinin Temiz Olması:
Donatı çelikleri her türlü kusur, arıza, kil, pas, yağ ve boyadan arındırılmış olmalıdır.
-
Yerine Koyma ve Bağlama
-
Betonarme demirler, Uygulama Çizimleri’nde gösterilen yerlerine ve gösterildiği şekilde sıhhatli olarak yerleştirilecek, beton dökümü ve betonun prizi esnasında yerinden oynamayacak şekilde iyice bağlanmış olacaktır.
-
Yerine konulmuş olan demir kirden, zararlı pastan, boya, yağ vesaire yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır.
-
Betonarme demirlerinin aralıkları her iki istikamette de 30 cm’den fazla olduğu zaman demir çubukları birbirini kestiği her noktada bağlanmış olacaktır. Aralık 30 cm‘den az olduğu takdirde bağlama bir atlayarak yapılabilir.
-
Demirlerin birbiri üzerinde muhtelif sıralar teşkil ettiği yerlerde, beton bloklar veya bu işi görecek sair vasıtalarla demir sıraları Uygulama Çizimleri’nde gösterilen ölçülere uygun şekilde birbirlerinden ayrı tutulacaktır.
-
Demirin kalıba değmesini önlemek ve demir sıralarını birbirinden ayırmak maksadıyla çakıl tanesi, kırma taş, tuğla parçası, madeni boru parçası, ahşap blok katiyen kullanılmayacaktır. Demirler Uygulama Çizimleri’nde gösterildiği şekilde muntazam aralıklarla yerlerine yerleştirilmiş bulunacaktır. Ancak, mücavir iki demir arasındaki serbest açıklık kullanılan en büyük kuturdaki demir çapından veya beton terkibine giren çakıl maksimum ebadından küçük olmayacaktır.
-
Donatı Aralığı: Aynı sıradaki donatı çubukları arasındaki net aralık donatı çapından, maksimum agrega çapının 4/3’ünden ve 25 mm den az olamaz. Bu sınırlar bindirmeli eklerin bulunduğu yerlerde de geçerlidir. Donatının iki veya daha fazla sıra olarak yerleştirilmesi gereken durumlarda, üst sıradaki çubuklar alt sıradakilerle aynı düşey eksen üzerinde sıralanmalı ve iki sıra arasındaki net açıklık en az 25 mm veya çap kadar olmalıdır. Kolonlarda iki boyuna donatı arasındaki net uzaklık çubuk çapının 1.5 katından, en büyük agrega çapının 4/3’ ünden ve 40 mm den az olamaz
-
Demir, yerine yerleştirildikten ve bağlandıktan sonra İŞVEREN tarafından muayeneyle kabul edilecek; ancak bundan sonra beton dökülmeye başlanacaktır. Bu şarta riayet edilmediği takdirde dökülmüş olan beton kabul edilmeyip İŞVEREN tarafından söktürülür ve bu imalatlar için hiç bir bedel ödenmez.
-
Bindirmeli Ve Manşonlu Ekler:
-
Betonarme demirleri Uygulama Çizimleri’nde gösterilmiş olan boylarda olacaktır. Uygulama Çizimleri’nde gösterilmediği takdirde, İŞVEREN`in yazılı izni olmadan demirlere katiyen bindirmeli ek yapılamaz. Bindirmeler mümkün mertebe aynı kesitte bir adetten fazla ek gelmeyecek şekilde yapılacaktır.
-
Bindirme boyu Uygulama Çizimleri’nde belirtilen şekilde uygulanacaktır ve bindirmeli eklerde birbiri üzerine getirilen demirler bağlama teli ile birbirine sıkıca bağlanacaktır.
-
Manşonla yapılan eklerde üretici firmanın önerdiği uygulama yöntemi ile manşonlar kullanılacaktır.
-
Uygulama Çizimleri’ndekinden Başka Çapta Demir Kullanma:
Uygulama Çizimleri’nde gösterilen çaplardaki demirden başka çaplarda demir kullanmak ancak İŞVEREN’in yazılı onayı ile mümkündür. Ancak, yeni konulacak demirlerin bir kesitteki toplam alanı Uygulama Çizimleri’nde bu kesitte gösterilen demir alanından katiyen az olamaz. Kullanılacak demirler arasındaki aralık yukarıdaki minimum aralık şartını tahkik edecektir.
-
Dostları ilə paylaş: |
