| Göyük Xaqanın möhürü
Möhürdə bu sözlər yazılıb:
Mengü Tenqri gücündə Kuralığ ulusununq taluynunq Xan yarlığımız.
Maraqlıdır ki, farsca yazılmış məktubun əvvəlində də türkcə eyni sözlər yazılmışdır.
Buradakı kəlmələrin çağdaş Azərbaycan türkcəsindəki anlamı budur:
Mengü - əbədi
Tenqri – Tanrı
Gücündə - gücündə, qüdrətində
Kuralıq – quraqlıq, quru sahələrin (yəni Yer üzündəki bütün quru sahələri əharə edən)
Ulusununq – ölkənin
Taluynunq – okeanın, bütün dənizlərin
Xan – xan
Yarlığımız – sərəncamımız, fərmanımız.
Ümumilikdə isə möhürdə, eləcə də məktubun əvvəlində yazılmış türkcə bu sözləri aşağıdakı kimi anlamaq lazımdır: “Əbədi olan Tanrının gücündən güc alan, Yer üzünün bütün torpaqlarına sahib olan ölkənin və okeanın (bütün dənizlərin) xanının sərəncamı (əmri)”.
Çingizoğulları dövründən dövrümüzədək yetişmiş yarlıqlardan biri tarixə Azərbaycan Elxanlılar Ulusunun qurucusu kimi düşmüş Hülakü Xana (هولاكو خان) aiddir. Onun 1217-ci ildə doğulduğu, Çingiz Xanın nəvəsi, Mengü Xan və Hubilay Xanın qardaşı olduğu məlumdur. Eyni zamanda o da məlumdur ki, Hülakü Xan 1255-ci ildə Orta Şərqin fəthini bitirmək məqsədi ilə uluğ xan (xaqan) olan qardaşı Mengü xan tərəfindən bölgəyə göndərilmişdi.
Dostları ilə paylaş: | 
