Bəxtiyar Tuncay DİJİtal kommuniZM, yeni DÜnya düZƏNİ VƏ BÖYÜk turan ideali

5G texnologiyasının təkamül mərhələləri
Orta bant genişliyi adlandırıla bilən 2-6 GHz diapazon, daha geniş bir əhatə dairəsi təqdim edərkən, 1 Gbit / s sürətiylə yanaşı, nisbətən aşağı gecikmə təklif edir.

Aşağı bant genişliyi adlanan alt GHz tezlikləri əhatə edən tezlik təbəqəsi geniş əhatə dairəsinə və cihaz bağlantısına dəstək verə biləcəyi halda 100 MB / s-ə qədər sürəti dəstəkləyə bilər. Tezlik bantlarının onların istifadə sahələri ilə əlaqəsi aşağıdakı kimi təqdim olunur.

Məsələn, magistral yolun kənarında quraşdırılmış 5G rabitə infrastrukturu sürücülərin və sərnişinlərin eyni vaxtda yüksək keyfiyyətli rabitə təcrübəsindən zəmanət almasını təmin edir, eyni zamanda çox sayda sərnişinin axın videosunu yüksək qətnamə və rəvanlıqla izləməsinə imkan yaradır, heç bir dəyişiklik etməyən, lakin proqram təminatından fərqlənən fərqli bir əlavə dəstəyə ehtiyac var. Mövcud olmayan aşağı gecikmə orta zolaq, nəqliyyat vasitələrinin bir-biri ilə əlaqə yaratmasına imkan verir ki, yol vəziyyəti və təhlükəli vəziyyət kimi məlumatlar çox gecikmələrlə bir-birinə yaxın olan nəqliyyat vasitələri arasında paylaşılsın. Daha uzaq gələcəkdə muxtar nəqliyyat vasitələri üçün kritik bir infrastruktur olaraq ortaya çıxacaq və nəqliyyat vasitələri təkcə kameralar və ya qapaqlar deyil, bütün yol vəziyyəti haqqında məlumat ala biləcəkləri bir infrastruktur olacaq.

Bənzər bir vəziyyət istehsal texnologiyalarında da öz əksini tapacaqdır. Fərqli yerlərdə istehsal müəssisələrindəki maşınlar istehsal planını eyni vəziyyətdə olduqları kimi edə biləcəklər. Bütün təşkilat üçün tələb olunan infrastruktur, rabitə məqsədləri üçün yaradılan 5G infrastrukturuna əlavə olunan proqram modullarının infrastruktur hissəsi ilə təmin ediləcəkdir.

Bir sözlə, 5G ilə eyni anda fərqli ehtiyaclar üçün həllər çıxara biləcək bir sistem təklif olunur.Üstəlik ümumi təyinatlı cihazlarda işləyən proqram təminatına əsaslanan bir sistem olduğundan, gələcək illərdə sistemdə müəyyən ediləcək əlavə xüsusiyyətlərin təmin edilməsi üçün bir cihaz yeniləməsinin tələb olunmayacağı gözlənilir. Bu şəkildə, şərtlərə uyğunlaşa bilən çevik bir sistem yaratmaq məqsədi daşıyır. Hələ müəyyənləşdirilmə prosesində olsa da, gələcəyi formalaşdıracaq bir çox xüsusiyyətləri özündə cəmləşdirən bir sistem olaraq ortaya çıxır.

Dijital kommunizmin texniki alt yapısını tam anlaya bilməmiz üçün əşyaların İnterneti (İot) barədə də bir qədər geniş söhbət açmağımıza ehtiyac var.

Bu gün cəmiyyətin həyat və məişətinin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmiş yüksək texnologiyalı cihazların böyük əksəriyyəti bir-birindən tam və ya qismən müstəqil fəaliyyət göstərir. Bununla belə, sürətlə yayılan Əşyaların İnterneti (İoT) texnologiyası sayəsində bu qurğular bir-biri ilə əlaqə qurur və nəticədə ağıllı bir rabitə ekosistemi yaradılır. İnternetə qoşulan obyektlərin qarşılıqlı təsiri məlumatların internetlə mübadiləsi yolu ilə həyata keçirilir və ortaya çıxan yeni sistemlər “Əşyaların İnterneti” anlayışını müəyyənləşdirir. İoT-un əsas ideyasını ətrafımızı anlamaq, idarə etmək və hərəkət etmək üçün məlumat əldə etmək təşkil edir.

Əşyaların İnterneti baxımından “obyekt” anlayışı çox geniş məna daşıyır. Hər növ monitorinq cihazları, sensorlar, bioçiplər və ya giriş cihazları obyekt kimi təsvir edilir. Fiziki mühitdən axan çox sayda sensor məlumatlarının, qiymətləndirmələrdən sonra və ya məlumatların sistem vasitəsi ilə işlənib bir fəaliyyət həyata keçirildikdən sonra operatorlara və ya əlaqəli şəxslərə məlumat (məlumat) olaraq ötürülməsi təmin edilir. Əşyalar İnterneti konsepsiyasının əsasını Maşınlararası Rabitə (M2M) təşkil edir. Bu zaman maşınlar M2M texnologiyasına insanın müdaxiləsinə ehtiyac qalmır, onlar müdaxilə edilmədən də bir-biri ilə əlaqə qura bilər. Lakin İoT M2M texnologiyasından daha əhatəli bir texnologiyadır. Çünki bu texnologiya insan-maşın qarşılıqlı əlaqəsini də əhatə edir.

İoT texnologiyasında hər bir obyekt RFID, NFC, sensorlar və WiFi, Wimax, Zigbee, Bluetooth, infraqırmızı və s. aşkarlama üsulları ilə aşkar edilir və cisimlər haqqında məlumat simsiz rabitə texnikası ilə əldə edilə bilər. Bu texnologiya sayəsində obyektlərdə olan temperatur, işıq, təzyiq, səs, vibrasiya və s. kimi halları müşahidə edərək obyektləri müşahidə etmək olar.