Şumercə Türkcə
------------------------------------------------------------------------------
DİNGİR TENQRİ (TANRI)
UD UT (OD)
UDUN UTUN (ODUN)
ADA ATA
DİRİQ TERİK (DƏRİN)
TAQ TAK (TƏK)
------------------------------------------------------------------------------
“Məsələn, şumerlər Tanrıya “Dinqir” dedikləri halda əski türk dilində bu kəlmə “Tenqri” formasında qeydə alınmışdır. Əski türk mənbələrində “od” kəlməsi “ut”şəklində yazıldığı halda, şumer mətnlərində eyni kəlmə “ud”kimi yazılmışdır. Şumercədəki “D” cingiltili səsinə əski türkcədəki “T” kar samitinin uyğun gəlməsini dərin mənasında olan “diriq-terik” qarşıdurmasında da müşahidə edə bilərik. Bu halda “Q-K” qarşıdurması da diqqəti çəkir. Eyni hal “taq-tak” münasibətlərində də özünü göstərir” (Süleymenov, 1993, s. 207-208).
Şumer dilinin morfologiyasından söhbət açan Oljas Süleymenov həmin dilin morfologiyasına istinadən “məsdər + k = isim” türk sözdüzəldici sxeminin qədimliyi haqqında fikir söyləyərək maraqlı nəticələrə gəlmişdir:
Şumercə Türkcə
------------------------------------------------------------------------------
URU QURmaq, QURUluş
URUQ QURĞU, tikili, şəhər
YÜZÜ ÜZmək
YÜZÜK ÜZGÜ, ÜZən, su quşu
EŞTİ EŞİTmək
QEŞTUQ qulaq
TURU DİRİ olmaq
TURUQ DİRİLİK, həyat (Süleymenov, 1993, s. 207-208).
Dostları ilə paylaş: |
