Bəxtiyar Tuncay III dünya savaşi giRİŞ

Vilyam Börns
ABŞ-ın Rusiyadakı keçmiş səfiri V. Börnsün fikrincə, genişlənmə inertsiyası Ukrayna və Gürcüstanı da NATO-ya qəbul etməyi tələb edirdi. Elə bu da ABŞ-Rusiya münasibətlərini kökündən korladı (William J. Burns, 2020, s. 12).

2000-ci illərin əvvəllərində Rusiya Federasiyası ilə ABŞ arasında ciddi problemlər yarandı. Bu problemlərin əsasnda Rusiyanın İranın nüvə proqramına verdiyi dəstək, enerji təhlükəsizliyi, Fələstin, Gürcüstan və Ukraynadakı vəziyyət, habelə ABŞ-ın Avropada yerləşdirdiyi raketdən müdafiə sistemləri durmaqda idi. Rusiya rəhbərliyi Amerikanın Rusiya qeyri-hökumət təşkilatlarının və hərəkatlarının maliyyələşdirilməsinə mənfi münasibət göstərməyə başladı (США выделяют.., 2005).

2000-ci ilin iyununda prezident V. Putinin fərmanı ilə “Rusiya Federasiyasının xarici siyasət konsepsiyası” təsdiq edildi (Концепция внешней политики, 2020).

Bu sənədə görə, ölkənin xarici siyasətinin əsas hədəfləri belə sıralanmışdı:

-Ölkənin etibarlı təhlükəsizliyini təmin etmək,

-Sabit, ədalətli və demokratik dünya nizamını yaratmaq üçün qlobal proseslərə təsir göstərmək,

-Rusiyanın mütərəqqi inkişafı üçün əlverişli xarici şərtlər yaratmaq,

-Rusiya sərhədlərinin perimetri boyunca mehriban qonşuluq kəməri yaratmaq,

-Qərar vermə prosesində xarici ölkələr və dövlətlərarası birliklərlə ortaq maraq və uyğunluqlar axtarmaq.

-Rusiyanın milli prioritetləri ilə müəyyən edilmiş vəzifələr, Rusiya vətəndaşlarının və xaricdəki həmvətənlərinin hüquq və mənafelərini qorumaq və Rusiya Federasiyasının dünyada müsbət imicini yaratmaq.

2000-ci ildə Rusiya və ABŞ arasında silah plutoniumun artıq qalan hissəsinin zərərsizləşdirilməsi, ondan MOX yanacağı (nüvə stansiyaları üçün qarışıq oksid yanacağı) kimi nüvə reaktorlarında istifadə edərək onu silah üçün yararlı olmayan formalara çevirmək barədə müqavilə imzalanmışdır. silah yaradılması, eləcə də dəfn. Bu razılaşmaya əsasən, tərəflərin hər birinin 34 ton həcmində "üzə çıxarılmış" plutonium ehtiyatını ləğv etməsi nəzərdə tutlmuşdu (Россия приостанавливает.., 2016).