Bəxtiyar Tuncay IV müHƏMMƏd gəray xanin yarliqlari IV mühəmməd Gəray Xanın dövründə kəsilmiş sikkə

Yarlığın orijinal mətni:

Mühəmməd Gəray Xan bin Səlamət Gəray Xan.

Sözümiz.

Tañrı Təbarək və Təalaniñ rəhmi və inayəti milən qardaşımız uluğ padişah, xan, həm uluğ biy Aleksay Mixaylaviç, barça Urusnıñ pənahı və köb məmləkətlərniñdə bolsa, padişahı və hukümdatığa köpdin köp səlam itib tatuvlıq yemilən xətriñüz sorağanımızdan soñra ilam və inhay xani budır ki, mərhum və məğfur ağaçamız İslam Gəray Xan əleyehi ər-rəhmətür-Rıdvan həzrətləri tərəflərinə sipahiləriñüzdən Timafiy Ğavrilaviç Xatunsqay ve yazıçı İvan Fomin nam adamlarıñuz mühəbbətnamə xəttıñüzlə yibərilgən ikəndir. Ol vaqıtdan bəri Qırımda alı-qonub halə min uluğ Mühəmməd Gəray Xan damə dövlətühu əli yövmül-Mizan həzrətləri Qırım Yurtuna Xan olub dövlət ilə kəlüb, maqarr-ı xilafətimizə cülus-i hümayunımız olduqda mərhum ağaçamız kələn mühəbbətnamə xıttıñüz manzurımız olub, barça yazdığıñuz məlümımız olduqdan soñra cəmi Qırım bəgləri və ixtiyarlarından təfahhus olunduqda, müqəddəma Lih qıralı üzərinə yüriyəsiz deyü, niçə dəfə Məsqva məktüb yazdıqlarından ğeyri elçilərinə dəxi sipariş itmişlər idi. Ol zamanda hərəkət itməyüb bədə mərhum ağaçañuz Lih qıralı üzərinə əskər ilə varub Lih qıralın qapatdıqda ayaqına yıqılıub, rəhin virdikdə həllərinə mərhəmət idüb, barışub, rəhinlərin alub mabəynlərdə bu qədər əhd və yəmin olub avdət idüb, Qırıma kəldikdən soñra Məsqva əskəri Özi Qazaqı ile birləküp Lih üzərinə yüriyüb bu tərəfdən dəxi əskər və yardım tələb idüb, elçi köndərdilər deyü, cəvab virdilər.

Hədd-i zatında bu qədər səfərlər və yüz aqlıqalrı olduqda hərəkət itməyüb, mərhum ağaçamız barışdıqdan soñra Özi Qazaqı ile ittifaq idüb, yürimişsiz. Bu tərəf ilə barışmazdan müqəddəm yürsəñüz, bu tərəfə yardım itmiş olurdıñuz.

Səadətlü ağaçamız həzrətləriniñ əhd və yəmin bizim dəxi əhdimizdir. Lih tərəfındən nəqz-i əhd olmadın, səbəbsiz bizim tərəfimizdən əhdimizi bozmaq padişahlara düşəcək iş tügüldir. Haq Təala həzrətləri dəxi layıq körməzdir. Zahra Lih qıralı ilə olan əhdimizdə qərar itməyüb nəqz-i əhd itdigimizdən soñra artuq siz qardaşımızda və ğayrılarda itimad itməmək lazim kəlür. Səbəbsiz və xeyirsiz nəqz-i əhd itmək padişahlara layıq tügüldir və siz qardaşımız ilə dəxi müqədəmma Qırım Yurtuna Xan olduğumızda itdügimiz əhd və yeminimiz bozulmaq ihtimalı yoqdur. Nəqz-i əhdə səbəb olaçaq iş olmış degildir. Yenə də ol əhdimiziñ üzərindəyüzdir. Siz qardaşımız dəxi ol əhdıñüzdə qərar idüb, bizüm ilə dostluq və qardaşlıq itmək murad və maqsudıñuz bolsa, uluğ xəzinəmizi ötkən yıl mərhum ağaçamız Xan-i əzəm həzrətlərinə köndərilgən dəftəriñüz üzərinə yibərilüb və qanun-i qədim üzrə mübarəkbad itmək namında köndərilə kələn hər nə isə anı dəxi məan köndərgəysiz burunğı əhdiñüzdə qərar idüb, uluğ xəzinəmizi qış olmazdan müqəddəm ixrac idüb, almaşuv yerinə yetkürgəysiz. Bu tərəfdən almaşuva varan Mühəmmədşah bəg və siziñ elçiñüz bəkləyüb, turıp, zəhmət çəkməyəliz taqı nəhr-i Tanda vaqi Qazaq eşqıyaları vilayətiñüzdən çıqub kəlüb hər zaman şayqa ilə dəryaya çıqub, səadətlü və əzəmətlü padişah ruy-i zəmin həzrətləriniñ Leb dəryada olan vilayətlərin incitmədən hali degillər imiş. Mabəynimizde bu qədər dostluq və qardaşlıq olduqdan soñra ol haramzadələr zəbt olunmamaq rəva və layiqmidir? Ol maqulə əşqya dəryaya çıqub yalılardan bir qaç tutsaq almaq ilə yurt alınmazdır.