Bəxtiyar Tuncay IV müHƏMMƏd gəray xanin yarliqlari IV mühəmməd Gəray Xanın dövründə kəsilmiş sikkə

Yarlığın orijinal mətni:

Hu.

Mühəmməd Gəray Xan bin Səlamət Gəray Xan.

Sözümiz.

Tañrı Təbarək və Təalaniñ rəhmi və inayəti milən qardaşımız uluğ padişah, xan, həm uluğ biy Aleksay Mihaylaviç, barça Urusnıñ pənahı və köb məmləkətlərniñ də bolsa, padişahı və hükümdarığa köbdən köb səlam qılıb xətriñüz sorağanımızdın soñra ilam və inhay Xan-i budır ki, bir niçə cıldan bəri babañuz və dədəñüz yolundan çıqub məktübləriñüzdə öziñüzni büyütub, alqabıñuza məğrib və məşriq və şimal tərəfniñ padişahı dib, yazmağa başladığıñız. Məğrib və məşriq mabəynində Məkkə və Mədinə padişahı bir əzim ali-şan padişah ikən bunı yazamızdır. Dəxi niçə uluğ padişahlar vardır munday oxşavsız sözni yazmazlardır və biz də bolsaq, siziñ yəmilən gahı sülh bolub, gahı cavlayü kəlmişüzdir, munday yazmazız. Taqı bizim vilayətimizdə və səadətlü Məkkə və Mədinə padişahı həzrətləri vilayətlərində millət-i Nəsara köbdir. Hər birləri dinlərinçə ibadət idərlər kimsəyə söz yoqdur.

Səniñ vilayətiñdə bolğan müslümanları tutdırub, arqalarından qayış çıqarub bənim dinimə “kir” dib, əskəncələr idüb, Kəlam-i Şərif və məscid və mədrəsələrin yaqub munday uluğ günah idtiñüz. Haşa ki, Haq Cəllə və Əla həzrətləri bu [.........] körə taqı altun baysalu əhdnaməmizdə Təxt-i hükümətiñüzdə olan xalqıñuzı zəpt etməzsəñüz nəqz-i əhd tərəfiñüzdə olmaq üzrə ikən nəhir-i Tan əşqıyaların zəptə qadir degilim deyü, əhdiñüzi bozdıñuz.

Taqı hiç bir millətdə elçi öldügi yoq ikən bir elçimizi vilayətiñdə öldürüb və birin də ardından köndərib öldürdiñüz. Səniñ babalarıñdan munday iş etkən varmıdır? Taqı Məsqva Vilayəti babalarıñ qanaət idər ikən sən Lih Vilayətinə tamə itdiñ. Özi Qazaqı kəndi əfəndisi ilə açınçışub, ağaçamıza kəlüb qulluq idərkən Allah Təala babamız taxtını bizgə mısr idüb, bizə kəlüb, qul oldılar mabəynləri Lih qıralı ilə islahda olmış ikən Qazaq mülkünə tamə idüb, üzərinə əskər köndərdigiñdə qaç kərə saña naməmizdə yazduq. Sözümiz tiñləməyüb, Kiyev qalasına əskər qoyub və cümlə Qazaq mülküni zəbt itmək içün küçlükkə işanub, bu qədər əskər köndərdiñ. Qazaqdan niçə kərə fəryadçılar kəlüb, ayaqımıza yıqıldıqlarında üləmamızdan sual itdik, nəqz-i əhdı Məsqva itmişdir. Kitablarımızda yazılmşdır didiklerində məzlum olan Qazaq Vilayətni zalım əlindən xaləs içün mütəvəkkəla ali-Allah atlanub kəlüb bi-lütuf Allah Təala yolumız vilayətiñüzə [.............]yüb ketdik. Bizim daima təvəkkülimiz ol Xuday bi-Zəval həzrətlərinədir. Siziñ bu itdügüñüz işlərni İslam padişahlarından və əgər Nəsara padişahlarından hiç biri itmiş degildir. Munday oxşavsız işləriñüzi İslam padişahlarından və əgər Nəsara padişahlarından hiç biri məqul körməzlərdir və bu işləriñüz səbəbli əskəriñüzə və məmləkətiñüzə xəsarət olmışdır. Bizim kimsəyə zərər və ziyanımız yoqdur. Hər kim zərər qəsd idərsə Rəbbil-izzetühu ısmarladıq.