Beynəlxalq və regionlararası əməkdaşlıq üzrə ən yaradıcı təhsil layihəsi

80 №-li Məktəb Müəllim: Ağayeva Aygün İxtisas : Fizika.

1. 
   Günəş və Planetlər sistemi.
   

Günəş sistemi 8 planet və bu planetlərin 172 peykindən ibarətdir. Bunlar arasında həyat üçün uyğun səthi və atmosferi olan yeganə göy cismi Yer kürəsidir.

Planetləri kosmik fəzaya sovrulmaqdan qoruyan təsir Günəşin güclü cazibə qüvvəsi ilə planetin mərkəzdənqaçma qüvvəsi arasındakı müvazinətdir. Günəş ixtiyari kütləyə malik cisimləri cəzb edir. Günəş güclü cazibə qüvvəsinə görə bütün planetləri cəzb edir. Planetlərin fırlanmaları nəticəsində əmələ gələn mərkəzdənqaçma qüvvələri Günəşin cazibə qüvvələri ilə kompensasiya olunur.

Yer kürəsinin böyüklüyü lazımi həddədir. Əgər daha kiçik olsaydı, cazibə qüvvəsi çox zəifləyəcək, atmosferi öz ətrafında tutub saxlaya bilməyəcəkdi, daha böyük olsaydı isə, bu dəfə də cazibə qüvvəsi çox güclənəcək və bəzi zərərli qazları da tutub saxlayaraq atmosferi öldürücü hala gətirəcəkdi.

Yer üzərində həyatın mövcud olması üçün Yupiter də bir növ sipər kimi yaradılmışdır. Yupiter həm nəhəng kütləsi, həm də güclü maqnit sahəsi ilə Yer kürəsini qoruyur.

Sual 1. Əgər planetlərin fırlanma sürəti dəyişsəydi (artsa yaxud azalsa) nə baş verərdi? Fikrinizi əsaslandırın.
Cavab: Onda planetlər sürətlə Günəşə cəzb olunar və partlayış nəticəsində məhv olardılar.Günəşin cazibə qüvvəsi onları saxlaya bilməz və planetlər kosmik fəzaya sovrulardılar.

Sual 2. Yupiter Yer kürəsini hansı təsirlərdən qoruyur?

1. 
   Günəşdən gələn zərərli şüaların qarşısını alır;
   
2. 
   Minlərlə meteoritin yer üzərinə düşərək böyük fəlakətlərə səbəb olmasının qarşısını alır;
   
3. 
   Yerin öz orbitindən çıxmasının qarşısını alır;
   
4. 
   Göstərilənlərin hamısı.