Bibliyografya : 6 mahzum (benî mahzûM) 6

209 Şah Veliyyullahed-Dihlevî, I, 130-131; M. Tâhir İbn Âşûr, s. 139

210 Şifâ'ü'l-ğalîl, s. 615 vd.; el-İhkâm, 111, 186

211 M. Tâhir İbn Âşûr, s. 146

212 HüccetiiüâhVl-bâÜğa, 1, 3

213 el-Muuâfa-kât,X 43, 135, 142

214 et-Muuâ-fakât,m, 176-180

215 bunların bir kısmı için bk. bibi

216 Abdül­hak Hâmid'in Hâtıraları, s. 166-169

217 eserin değişik yıllardaki basımları üzerine veya başka vesilelerle yapılan eleştiri ve değerlendirmeler için bk. Enginün, s. 9-26

218 bk. Cenneti'1-Mualla

219 el-fAlemü'Ş'Şâmih, s. 10

220 a.g.e., s. 22

221 a.g.e.,s. 48-49, 146-147, 153, 193, 198, 203-204, 226 vd

222 a.g.e., s. 203-204, 225

223 a.g.e., s. 147

224 a.g.e., s. 134, 145, 149, 153

225 a.g.e.,s. 136, 170, 240, 244

226 a.g.e., s. 87, 109

227 a.g.e., s. 142

228 a.g.e., s. 198

229 a.g.e., s. 243

230 a.g.e,, s. 10i, 158, 159, 161, 170,191, 216, 241, 285 vd

231 Kahire 1328; Beyrut 1405/1985

232 II, Beyrut 1408/1988

233 Mektebetü'l-Haremi'l-Mekkî, nr. 1534; mikrofilm, nr. 3568, 3569

234 yazma nüshası için bk. Ziriklî, III, 197

235 Neıv Arabian Studies, Exeter 1994, II, 165-174

236 Aydınlı, s. 92

237 Yücel, s. 175-181

238 al-Mas'ûdî's Contri-bution to Medİeval Arab Geography", XXVII [19531, s. 61-77, XXVIII |I954|,s. 275-286

239 at-Mas'üdi's Mitlenary Commemoraüon Volume, Ali­garh 1960

240 bk. bibi

241 el-AIAkâtü 'l-Hindiyyetü 't-'Arabiyye, Beyrut 1974

242 New Delhi 1984, Raja Bano ile birlikte

243 ed. S. MaqbulAhmad. New Delhi 1968

244 The History of Car Lography, 11/1, ed.. B. Harley ve DavidWoodward, Chicago 1992, s. 156-174

245 History of Cioilisation of Central Asia, İV/2. ed. C. E. Bosworth - M. S. Asimov, Paris 2000, s. 205-220

246 F. Taeschner'in yazdığı bölümle birlikte

247 Târîhçe-i Coğrafya der Temed-dün-iİslâmî,trc. M. Hasan Gencî, Tahran 1368

248 bk. Beş Sanat; Zanniyyât

249 bk. Cemmâîü

250 I-II, Paris 1922

251 Dımaşk 1967; Fr. trc. "Le livre de !a dialectique d'Ibn *Aqil", BEO, XX 11967|, s. I 19-206

252 1-11, Beyrut 1970-1971

253 Kitâbü"l-Mezheb, Beyrut 1996

254 neşir ve İngilizce tercüme, London 1962

255 neşir ve İngilizce tercü­me: "Autograph Diary of an Eleventh-Century Historian of Baghdâd", BSOAS, XVIII /{-2 11956i, S. 9-31, 239-260; XIX/l-2 [19571, s. 13-48, 281-303, 426-443

256 Quatre opuscules d'Ibn 'Aqıl sur Ie Quran", ÖEO,XX1V (1971J. s. 55-96

257 colloques internationaux de la Napoule,I, Paris 1977

258 colloques internationaux de İa Napoule,

II, session des 23-26 octobre 1978; Parîs 1982

259 Penn-Paris-DumbartonOaksCol!oquia,

III, session des 20-25 octobre 1980; Paris 1983

260 Penn-Paris-Dumbarton OaksColloquia, IV, ses­sion des 12-15 octobre 1982; Paris 1985; son dört çalışmayı D. Sourdel ve. Sour-del-Thomİne ile birlikte yapmıştır

261 Melanges LouİsMassignon, 111 |Paris-Damascus 1957, s. 91-126

262 Arabica, VI/2 119591, s. 178-197; VI/3 1959, s. 281-309

263 SU, XVII 11962), s. 37-80; XVIII (1963), s. 19-39

264 Arabic and islamic Studies in Honor of Hamilton A. R. Gibb |ed. G. Makdisi], Leiden 1965, s. 446-479

265 UMES, 1/3 11970], s. 259-275

266 Islamic Ciuüization, 950-1150 |ed. D. H.Richards|,Oxford 1973, s. i 55-168

267 Islam's Understanding ofltself |ed. R, Hovanİssian-SperosVryonisj. Ma-libu 1983, s. 73-85

268 Ethics in İslam [ed. R. Hovanissian|, Ma-libu 1985, s. 47-63

269 Islamic Law and Jurisprudence [Studies in Honor of Farhat J.Ziadeh], [ed. N. HeerJ, Seattle 1990, s. 117-133

270 Centres of Learning: Learning and Location in Pre-Modern Europe and theNearEast\ed.). W. Drİjvers - A. A.

MacDonald], Leiden 1995, s. 141-157

271 Religion and Culture in Medieval İslam (ed. R. Hova-nissian - G. Sabbagh|, Cambridge 2000, s. 3-23

272 bk. ik­lim

273 Süleymaniye Ktp., Ayasof-ya.nr. 2971; Leiden Bibliothekder Rijk-suniversiteit, Cod. Or. nr. 2063

274 GâzîTuleymât, Dımaşk 1980; Muhammed Manzum, Beyrut 1987

275 Ahsenü'l-tekâsim, B. A. Collins'İn önsözü, s. XIV; ayrıca bk. Ahsenü't-Tekâsîm

276 bk. İbnü'l-Kayserânî

277 1, 147, 148; II, 156. İ74, 181; V, 149

278 I, 23-24, 41 vd

279 1, 135-140; II, 17-18 vd.

280 IV, 19,61,95,97

281 nşr. Cl. Huart,I-Vl, Paris 1899-1919-> [-111, Bağdat 1962, 1964, 1965

282 Tahran 1349 hş./1970

283 Keş fa 'z-zu-nûn, II, 1440

284 veya Ki£âbü7-Mecâm;ll.23,93;lll, 15,78vd

285 A'lâmü'n-nübelâ', XIX, 140

286 ibn Asâ-kir, Târîhu Dımaşk, LX11, 17-18

287 nşr. Hammâd el-Ensârî, Medine 1408/ 1987;Riyad 1409/198?).

288 Nemoy, s. 79

289 GAL SuppL, 11,913

290 el-Muıcemii'l-müfehres, s. 58

291 bk. zfyâeddin el-makdisî

292 er-Rihle,s. 253-257

293 Mutcemü'l-büldân, V, 201

294 er-Rihle, s. 254

295 Ki-tâb-ı Bahriye, 165-169

296 Skopje, 444.750

297 Bitola, 77.712

298 Prilep, 64.168

299 Tetovo, 50.376

300 1963 Üsküp depremi bu son derece kınkli = faylı yapının bir göstergesidir

301 demir çelik, nikel vb

302 Sveti Kliment Ohridski

303 Philippos, m.ö. 359-336

304 İli. AIexandros,m.ö. 356-323

305 m.ö. 214-205,200-196, 171-168

306 Skopska Crna Gora

307 Vnatresna Ma-kedonska Revolucionerna Organizacija jVMRO

308 Drama, Kava­la vb

309 Kalkan-deien, Gostivar, Debre, Struga vb

310 Narodna Republika Makedonija

311 Former Yugoslav Republic of Macedonia FYROM

312 Institut za Na-cionalna Istorija INI

313 Eren, XIV-XV 1969, s. 371-386, 388-392

314 cami, medrese, han, hamam, ker­vansaray, köprü vb.; bk. Ayverdi, bibi

315 bk. Kum-baradzi - Bogoevic, s. 16-133

316 Plaget e Paudek-shmerise.s. 26-47

317 el-Feth 48/18

318 el-Baka-ra 2/232

319 Taberî, il, 484-487

320 Belâzürî, s. 515; Yâküt, V, 323

321 a.g.e.,V, 324

322 Belâzürî, s. 566

323 İbn Kesîr, VIII, 288

324 ll, Leiden 1855-1861

325 I-ll, London 1840-1843; Delhi 1984

326 l-lV, Bulak 1279/18ö2

327 Kahire 1302/ 1885, 1304/1887, nşr. Ahmed Ferîd Rifâî, 1-IX, Kahire 1355/1936; nşr. Muhammed MuhyiddinAbdülhamîd,l~X, Kahire 1367/ 1949; nşr. İhsan Abbas, 1-V11I, Beyrut 1388/ 1968

328 en-Nakdü'l-edebîft Kitabi Hefhi't-tîb li'l-Mak-kari, Necef, ts.; Beyrut 1984

329 V, 543-603

330 nşr. Murâd et-Türkî, Cezayir 1906; Tıtvân 1939; nşr. Mustafa es-Sekka-İbrahim Ebyârî-AbdülhafîzŞe-lebî,I-HI, Kahire 1358-1361/1939-1942; nşr. Abdüsselâm Herrâs, I-V, Rabat 1978-1979

331 nşr. A. Man-sûr, Rabat 1383/1964; 1403/1983

332 Haydarâbâd 1334/1916; Rabat 1983

333 Kahire 1304/1887; nşr. Ebü'l-Fazi İbnü's-Sıddîkel-Gumârî, Kahire 1952

334 Rabat, el-Hizâne-tü'l-melekiyye, nr. 3544, 5928

335 Kahire, Fihristu Hidîviyye, V/342

336 Berlin Ktp.,nr. 4119

337 Berlin Ktp., nr. 4222

338 Kahire 1310/ 1892; Beyrut 1986

339 nr. 1140

340 metni için bk. Muhammed b. el-Hâdî Ebü'l-Ecfân, s. 177-178

341 iade talebinin ve ema-nın metni için bk.a.g.e., s. 179-181

342 sy. 4 11383/ 1964|, s. 16-23

343 sy. 8 11386/ 19661

344 Mecmu', nr. 282

345 Ab-dülhakb. Muhammedb. Hârûn es-Sehmî tarafından Berâziî'nin et-Tehzîb fi'htişâri'l-Müdeuoene'si üzerine hazırladığı Taıki-bü't-Tehzîb'in zeylidir

346 bu eserleri ve diğer bazı çalışmaları için bk. a.g.e.,s. 102-118

347 bk. Kalb

348 Müslim, "Zekât", 91

349 meselâ bk.el-Muuatta\"Şacx", 14; BuhârT,"Ezân", 36. "Zekât", 16,"'Hudûcl", 19;Tirmizî, "Zühd", 53; Nesaî,"Kudât", 2

350 Nûz-hetü'n-nazar, s. 92

351 İbn Hacer, en-Nüket,\\, 883

352 bk. Tebük Gazvesi

353 28 Ocak veya 8 Şubat 1442

354 ilkbaskısı, I-II, Bulak 1270

355 nşr. Hugo Bunz, Leİpzig 1908; nşr. Cemâleddineş-Şeyyâl, Kahire 1367, 1387-1390/1967-1971; nşr. Muhammed Hilmî Muhammed Ahmed, Kahire 197! -1973

356 nşr. Muhammed Mustafa Zi­yâde-Saîd AbdülfettâhÂşûr, l-lv; Kahire 1934-1973

357 Histoire des suLtans mamlouks, l-ll, Paris 1837-1844

358 Histoire de l'Egypte de Makrizi, Paris 1908

359 et-Târîhu'l-mukaffâ, el-Mukaffâfîte-râcimi ehli Mışr ue'l-uâridîne ileyhâ

360 Ar, nr. 2144

361 nr. 1366

362 Pertev Paşa, nr. 496

363 sy. 1 11408/1988|, s. 77 vd

364 Ar, nr. 270

365 aş. bk.

366 Fâtih, nr. 4338

367 III. Ahmed, nr. 2926

368 nr. 1004

369 I-XV, Beyrut 1420/1999

370 Dımaşk 1956; Hıms 1956, 1970; Kahi­re 1957; Beyrut 1980

371 en-Nuküdü'l-'Arabiyye ue'l-İslâmiyye, eri'Nuküdü'l-İslâmiyye

372 nşr. Fr. Th. Rink, Leiden 1790; Kahire 1895

373 nşr. P. Nos-kowyi, Bonn 1866

374 nşr. Cemâleddin eş-Şeyyâl, Kahire 1955

375 nşr. Ferdinand Wüstenfeld, GÖttİngen 1263/1847; Kahire 1334; nşr. Abdülmecîd Âbidîn, Kahire 196 i; İskenderiye 1989

376 nşr. Gerhardus, Vos Leiden 1888

377 Necefl 368/1949, 1387/ 1967; Kahire 1937; nşr. A. T. Weich-P. Ca-chia, Edinburgh 1979; nşr. Hüseyin Munis, Kahire 1988

378 nşr. Muhammed Ahmed Âşûr, Beyrut i 392/1972

379 Risâle fî.'1-mevâzln ue'l-mekâyHi'ş-şerciyye

380 nşr Ramazan el-Bedrî-AhmedM. Kâsım|, Kahire 1419/ 1998, s. 267-276

381 nşr. Cemâieddin eş-Şeyyâl, Kahire 1946

382 nşr. ve Fr. trc. Georges C. Anawati, Kahire 1969

383 Matbaatü'l-Medenî, 1303/ 1885; Kahire 1343/1924; nşr. Ahmed b. Mu-hammedTâhÛn, Kahire 1414/1993

384 Ar., nr. 1688

385 RHC Or., 111 [ 18841, s- 457-473

386 Fran­sızca özetiyle beraber Kahire 1919

387 nr. 575

388 el-cAüâşım, 11, 14-17, 30-33

389 DİA, XIII, 520, 527

390 çeşitli kütüpha-nelerdeki yazma nüshaları İçin bk. Brockel-rnann, GAL, I, 538; Suppi, 1, 746; ayrıca bk. ei-Makşadü'i-esnâ, neşrederıin girişi, s. XVI-XVII; Abdurrahman Bedevi, s. 135-136

391 1322,1324, ts. el-Mek-tebetü'l-allâmiyye

392 ts. (Dâ-rü'1-kütübi'l-ilmiyye

393 Keşfü'z-zunûn, II, 1033, 1805;/zâ-hu7-me/mûn, II, 594;SüleymaniyeKtp., M. Murad-M.Ârif, nr. 190

394 Yurdagür, s. 55

395 İm'ânü'l-enzâr, s. 151

396 Keşfü'z-zunûn, II, 1807

397 Bulak 1244; İstanbul 1293

398 el-Matbaatü'l-meymeniyye, 1306

399 el-Matbaa-tü'1-Vehbiyye, 1293; el-Matbaatü'1-Meyme-niyye, î 3 10: İstanbul 1324, 1331

400 bk. bibi

401 bk. Kasr

402 Ebü'I-Ferecel-İsfahânî, et-Eğânl,Y 34; VII,180; X, 75 vd

403 Günther, XXV (19941, s. 199

404 Sezgin, GAS, I. 307; U. Sezgin, s. 85, 133

405 U. Sezgin, s. 60,114

406 a.g.e., s. 69,107

407 a.g.e., s. 1106

408 a.g.e., s. 42,106

409 a.g.e.,s.42,62,102

410 a.g.e., s. 42

411 a.g.e., s. 42. 201

412 a.g.e., s. 107

413 a.g.e., s. 102

414 a.g.e., s. 114

415 a.g.e., s. 51

416 a.g.e., s. 107

417 Sezgin, GAS, 1, 321; U. Sezgin, s. 102

418 Sezgin, GAS, i, 321; U. Sezgin, s. 114

419 Sezgin, GAS, I, 3!5;U. Sezgin, s. 102

420 Günther,XXV|1994],s. 192

421 U. Sezgin, s. i 14

422 U. Sezgin, s. 114

423 a.g.e, s. 102

424 Günther, XXV [ 1994], s. 204

425 Sezgin, GAS, I, 322

426 Günther, XXV (1994), s. 204

427 U. Sezgin, s. 59-61

428 Sezgin, GAS, 1,307; U. Sezgin, s. 85, 107, 133

429 Sez­gin, GAS, 1, 308-309; U. Sezgin, S. 42, 46, 116-123 vd

430 U. Sezgin, s. 43, 52

431 Sez-gin, GAS, I, 297; U. Sezgin, s. 107

432 U.Sezgin,s.61, 107

433 a.g.e., s. 107

434 bk. Maktel

435 Storey, 1/ 1, s. 211-235

436 Tahran 1317;Sayda 1329

437 a.g.e., 1/1, s. 212, 213, 222, 223, 230

438 And, s. 35

439 Storey, I/I, s. 212-213; Münzevî, VI, 4473-4476

440 ayrıca bk. HÜSEYİN Litera­tür

441 Buhârî, "Fe2âsilüaşhâbi'n-nebî", 1; Müs­lim, "Fezâ'ilü'ş-şahâbe", 214

442 İbn Hacer el-Askalânî, s. 112

443 Ülûmü't-hadîs, s. 47

444 Vüzrıe(ü'n-naza/;s. 112

445 Müs­lim, "Mukaddime", 5

446 Buhârî, el-Edebü'l-müfred, s. 358

447 Ebû Nuaym, II, 96

448 Aclûrıî, II, 70

449 Ali el-Kârî, s. 161; Şevkânî, s. 508

450 E!2 İng., VI. 202

451 meselâ, "Ahmet insandır

452 meselâ, "İnsan türdür

453 aş. bk

454 et-Ta'rifât, "Ma'külât", md.; Tehânevî, Keşşaf, 11, 1035

455 Peters, s. 109-1 10, 121-138

456 el-ma'külâtü'1-ûlâ, evâii

457 el-ma'külâtü's-sâniye, el­ma 'külâtü' I -müktesebe

458 Fârâbî, s. 46-47, 101-104;İbn Sînâ, eş-Şifâ' el-İlâhiy-yât[2],s. 356-361; Auicenna'sDeanima, S. 49-50, 209-216, 234-236, 241-248

459 Tehâfiitü't-Tehâfüt, s. 338-341

460 el-Mufraşşal, s. 20-40; meselenin Râzî çizgisindeki geniş bir tar­tışması için bk. Şerhu't-Meuâkıf, I, 29-43

461 Telhîşü'l-Mu-haşşal, s. 20

462 el-hakikatü'l-ma'kületü'I-câmia

463 e/-Muccemü'ş-şûft, s. 345-347, 820-826

464 Fârâbî, el-Mak:alât, s. 116

465 el-ecnâsü'l-âliye

466 Organon, s. 4

467 Fâ-tâbî,Kitâbü'l-Hurûf,s. 101

468 a.g.e., s. 91-95

469 eş-Şifö el-Mantık [2], s. 82 vd

470 Gazzâlî, s. 304-318; Fahreddin er-Râzî, I, 233-585; İsfahanı, s. 156-236; Adu-düddin el-îcî, s. 96-181; Ömer b. Şehlân es-Sâvî, s. 57-74; Ali Sedad, s. 4-5

471 eş-Şifâ3 et-Mantık [2], ibrahim Medkûr'un girişi, s. 13

472 Meta­fizik, s. 252-253

473 bk. Maklûb

474 bk. Süslenme

475 md. 126

476 Hamevî, V, 5: Ali Haydar, I, 228

477 Kâsânî, VII, 147; Ali Haydar, I, 332

478 md. 127

479 İbn Âbidîn, IV, 125; Mustafa Ah-med ez-Zerkâ, 111,125

480 Mecelle, md. 212, 371. 382

481 et-Menşûr fı'l-kavâHd, 111,222

482 Buhûtî, Keşşaf il'l-kınâc, I, 7

483 bk. Milk

484 İbnReceb.s. 192; Hacak, s. 244vd

485 Bu-huti, ŞerhuMüntehe'l-irâdât, İÜ, 368; Bü-ceyrimî, İli, 272; Ali b. Ahmed el-Adevî, VII, 78

486 İbn Kudâme. IV, 172; Buhûtî, Keşşâfü't-kınâ\ III, 154

487 İbn Kudâme, IV, 172; İbn Receb, 198; İbn Ha-cer el-Heytemî, VI, 304; Şirbînî, 11, 341; İH, 563; Kalyûbî, ili, İ60

488 Serahsî, XV, 79-80

489 bk. Menfaat

490 Zerkeşî, III, 138; Hamevî, IV, 5

491 Abdülaziz el-Buhârî, IV, 522; Me­celle, md. 127; Ali Haydar, , 229

492 Kâsânî, VII, 101, 132,147

493 Nevevî. IV, 27ö; Kalyûbî, 111,69

494 bk. KıyemîmislÎ

495 Mecelle, md. 1130, 1131, 1139

496 denizler, büyük göller, büyük nehirler vb. genel sular, kıyılar, madenler ve ormanlar

497 MustafaAhmed ez-Zerkâ, III, 231

498 Günay, s. 115

499 Süyûtî, s. 327

500 İbn Hacer el-Heytemî, VI, 304

501 bk. Mâleka

502 bk. Malezya

503 bk. Malezya

504 bk. Tezyinat

505 bk. cemâl el-malatî

506 s. 118

507 s. 158

508 Neş'etu'I-fikri'I-felsefî, I, 292

509 Şevval 493 / Ağustos 1100

510 1 Muharrem 500/2 Eylül 1106

511 11 Cemâziyelevvel 574 / 25 Ekim 1178

512 MükâLebât-ı Reşidi, s. 27, 277

513 Ebü'1-Fidâ, Vll, 88-89

514 İA, VII, 229

515 İbnTağriberdî, XII, 218, 265

516 BA, MAD, nr. 43, s. 83, 104

517 Seyahatname, IV, 7-19

518 TSMA, nr. 9772, vr. 4a

519 Kanunname, vr. 116a-l 1 7a

520 BA, TD, nr. 387, s. 341

521 BA, MD, nr. 3, s. 373, hk. 1000; nr. 4, s. 69. hk. 696

522 BA, KK, nr. 266, s. 60

523 BA.Cevdet-Dahiliye, nr. 7077

524 bk. ulucami

525 bk. Muhammed b. GâzÎ

526 bk. Malezya

527 krş.Gazzâlî, 111, 113

528 Teftâzânî, s. 57

529 el-Mü'minûn 23/115

530 el-Mü'minûn 23/3; el-Ka-sas 28/55

531 İctişâm", 3

532 Müsned, 1, 201; İbn Mâ-ce,"Fiten", 12; Tirmizî, "Zühd", 1

533 Buhârî, "Edeb", 31, 85

534 Buhârî,"Edeb", 76

535 Buhârî,"îmân", 7

536 el-Mu-uatta1, "Kelâm", 17

537 İbn Receb, s. 105-107

538 el-En:âm 6/32; el-Hadîd 57/20

539 el-Kehf 18/46; Meryem 19/76

540 bk. Mâsivâ

541 meselâ bk. Gazzâlî, I, 16-55; İbn Haldun, III, 1243-1248; Ahmed b. Ab­dullah eş-Şevki, s. 8-15

542 Şa­ban 463/Mayıs 1071

543 25 Zilkade 463 / 24 Ağustos 1071

544 Breitman, s. 7

545 Haley, s.610

546 a.g.e., s. 657,659

547 Yahya Monastra, XXXII/ 1 119931, s. 73-76

548 turizme yönelikhediyelikeşya vb

549 Kadî Ha­san Tâceddin. I, 8

550 İbn Battûta, IV, 53

551 ibn Mâcid.vr. 74», 75a

552 Süleyman el-Mehrî, vr. 24ü-25a

553 Târihu İslâmi Dîbâ Mahal, \, 10

554 er-Rihle, IV, 62-63

555 a.g.e., IV, 53-77, 98-100

556 er-Rauzü'l-mi'târ, s. 518

557 518.000, 2003 tah