BEHCETÜ'L - MERDİYYE 4
BEHCETÜ'T-TEVÂRÎH 4
Bibliyografya: 4
BEHÇET, HULUSİ 4
Bibliyografya: 5
BEHİSNİ 6
BEHİŞTÎ 6
BEHLÛL 6
Bibliyografya: 7
BEHLÛL-İ DANA 7
Bibliyografya: 8
BEHLUL EFENDİ 8
Bibliyografya: 8
BEHMENÎLER 8
BEHMENÎ HÜKÜMDARLARI 9
Bibliyografya: 10
BEHMENYAR B. MERZÜBÂN 10
Eserleri: 11
Bibliyografya: 12
BEHRÂ (BENÎ BCHRÂ) 12
Bibliyografya: 12
BEHRAM-İ GÛR 12
Bibliyografya: 13
BEHRÂM PAŞA CAMİİ 13
Bibliyografya: 13
BEHRAM ŞAH 14
Bibliyografya: 14
BEHRAMKALE KÖPRÜSÜ 15
Bibliyografya: 15
BEHRÂN 15
Eserleri: 15
Bibliyografya: 16
BEHŞEMİYYE 16
BEHÛTÎ 16
BEHZAD 16
BEK 16
BEKA 16
BEKA 16
Bibliyografya: 17
BEKÂR 17
BEKÂYÎ 17
Eserleri: 18
Bibliyografya: 18
BEKİR B. ABDULLAH EL-MÜZENÎ 19
Bibliyografya: 19
BEKİR HAKİ EFENDİ 19
Bibliyografya: 20
BEKİR B. HARİSE 20
Bibliyografya: 20
BEKİR B. ŞÜDDÂH 20
BEKİR B. UHTÜ ABDÜLVÂHİD 20
BEKİR B. VÂİL (BENÎ BEKİR B. VÂİL) 20
Bibliyografya: 21
BEKÎRÎYYE CAMİİ 21
Bibliyografya: 22
BEKKÂ (BENÎ BEKKÂ) 22
Bibliyografya: 22
BEKKÂİN 22
Bibliyografya: 23
Bibliyografya: 23
BEKKÂİYYE 24
BEKKAR B. KUTEYBE 24
Bibliyografya: 24
BEKKE 24
BERKİNE, ABDÜLAZİZ 24
Bibliyografya: 25
BEKKİYYE 25
BEKRİ, CELÂL 25
BEKRÎ, EBÛ UBEYD 25
BEKRİ, EBÜ'L- HASAN EL-KASASI 25
Bibliyografya: 26
BEKRİ, EBÜ'L-HASAN ES-SIDDÎKİ 26
Bibliyografya: 26
BEKRÎ, EBÜ'L-MEKÂRİM 26
Bibliyografya : 27
BEKRÎ, EBÜ'S-SÜRÛR 27
Bibliyografya: 27
BEKRÎ, İBN EBÜ'S-SÜRÛR 28
Eserleri: 28
Bibliyografya : 30
BEKRİ, KUTBÜDDİN 30
Eserleri: 30
Bibliyografya: 31
BEKRİYYE. 31
BEKRİYYE 31
BEKRİYYE 31
Bibliyografya: 31
BEKRİYYE 31
Bibliyografya: 32
BEKRİYYE 32
Bibliyografya: 32
BEKTAŞÎ DEVR-İ REVANI 32
Bibliyografya: 32
BEKTAŞÎ MÛSİKİSİ 32
Bibliyografya: 34
BEKTAŞÎ TACI 34
BEKTAŞÎLİK 34
Bibliyografya : 41
BEL BAĞLAMAK 41
BELÂ 42
Bibliyografya: 43
BELAGAT 43
Bibliyografya: 46
Bibliyografya: 47
Bibliyografya: 52
BELÂGAT-I OSMÂNİYYE 52
Bibliyografya: 53
EL-BELÂGUL-EKBER 53
BELAĞ 54
Bibliyografya: 54
BEL'AM B. BÂÛRÂ 54
Bibliyografya: 55
BEL'AMI, EBÛ ALİ 55
Bibliyografya: 56
BEL'AMÎ, EBÜ'1-FAZL 56
Bibliyografya: 57
BELATÎ 57
Bibliyografya: 57
BELATÜŞŞÜHEDÂ 58
Bibliyografya: 58
BELAZÜRİ 59
Eserleri: 59
Bibliyografya: 59
BELÇİKA 60
Bibliyografya: 62
Bibliyografya: 64
Bibliyografya: 64
BELED SÛRESİ 65
Bibliyografya: 65
BELEDİYE 65
Bibliyografya: 70
BEHCETÜ'L - MERDİYYE
Süyûtî'nin (ö. 911/1505) İbn Mâlik'in el-EIfiı/ye 'sine yazdığı şerh.1
BEHCETÜ'T-TEVÂRÎH
Fâtih devri tarihçilerinden Şükrullah'ın (ö. 864/1459-60) Veziriazam Mahmud Paşa adına yazdığı Farsça umumi tarih.
1456-1459 yıllan arasında Bursa'da kaleme alınan Behcetü't-tevânh on üç bölümden (bab) meydana gelmiştir. İlk sekiz bölümde kâinatın ve Hz. Âdem'in yaratılışından. Çin, Türk, Rum, Hint, Habeş gibi kavimlerden, Hz. Peygamber'İn nesebi, doğumu, hayatı, aşere-i mübeş-şere, sahâbîler, mezhep imamları, tanınmış âlimler ve şeyhlerden bahsedilir. Bu bakımdan ilk sekiz bölüm bir İslâm tarihi mahiyetindedir. Meşhur Yunan filozofları ve bazı din büyüklerinin anlatıldığı bölümlerden sonra gelen on birinci bölüm İran şahlarına, gayri müslim hükümdarlar ve İslâm hükümdarlarına, on ikinci bölüm Emevi, Abbasî, Alevî hanedanlarına ve Selçuklular'a, son böiüm ise, Osmanlı tarihine ayrılmıştır. Müellif eserini Fâtih Sultan Mehmed ile veziri Mahmud Paşa'yı överek bitirir-, bu arada Fâtih döneminin tarihini ayrı bir ciltte yazmayı düşündüğünü belirtir. Behce-tü't-tevârîh'm en orijinal bölümleri müellifin yaşadığı Çeiebi Mehmed, II. Mu-rad ve Fâtih dönemleridir.
Şükrullah eserini yazarken kullandığı kaynakları kısmen belirtir; Ahmedî'nin İskendernâme'si ile müellifi ve mahiyeti hakkında bilgi bulunmayan Sohîhü't-te-vârîh bunlardan ikisidir. Behcetü't-tevânh önemli bir kaynak olduğu halde Câ-mi'u't-tevârîh müellifi Zaîm Mîr Meh-med'in dışındaki tarihçilerin dikkatini pek çekmemiştir.
Behcetü't-tevârîh'm İstanbul'da2 ve yurt dışındaki kütüphanelerde3 birçok yazması vardır. Eserin ilk redaksiyonu gibi görünen Nuruos-maniye nüshasında Şükrullah, Ertuğrul Bey'in soyunun Gökalp b. Oğuz'a ulaştığını söyler. Müellif bu bilginin kendisine. II. Murad tarafından 852 (1448) yılında elçi olarak gönderildiği Karakoyun-lu Hükümdarı Mirza Cihan Şah'ın meclisinde Moğol yazısı ile yazılmış bir kitaptan naklen verildiğini belirtir. Yine yalnız bu nüshada vezir Mahmud Paşa'nın adı "Sebeb-i Te'lif" kısmında II. Mehmed'-den sonra geçmektedir. Mahmud Paşa'nın vezîriâzamliktan azli gibi bazı siyasî sebepler, on iki bab olan bu nüshanın diğer nüshalara göre farklılıklar göstermesine yol açmış olabilir.
Behcetü't-tevânh 937 (1530-31) yılında Mustafa Fârisî tarafından Mahbû-hü ktılûbi'l-âriiîn adıyla Türkçe'ye tercüme edilmiştir. Mustafa Fârisî, tercümesinde Behcetü't-tevârîh'm baş kısımlarını biraz değiştirmiş, bazı yerlerini de kısaltmıştır4. Behcetü't-tevârîh'm Osman-lılar'a ait bölümü, Farsça metin ve Almanca tercümesiyle birlikte Theodor Seif tarafından 1925 yılında Mitteilungen zur osmanischen Geschichte"nin ikinci cildinde (s. 63-128) neşredilmiştir. Bu yayında Münih ve Viyana nüshaları kullanılmıştır. Nihal Atsız da eserin baş tarafı ile eski Türkler'e ve Osmanlılar'a ait bölümlerini Türkçe'ye çevirip notlar ekleyerek Dokuz Boy Türkler ve Osmanlı Sultanları Tarihi5 adıyla yayımlamıştır. Bu neşir, eserin İstanbul kütüphanelerindeki yazmalarıyla Seif neşrinin karşılaştırılmasına dayandığından daha mükemmeldir. Atsız bu tercümeyi daha sonra gözden geçirerek Osmanlı Tarihleri içinde tekrar neşret-miştir6. İlk baskıda Türk boy-larıyla ilgili olarak verilen geniş bilgi ve açıklamalara bu neşirde yer verilmemiştir.
Bibliyografya:
N. Atsız. Şükrullah Behcetütteuârîh {Osmanlı Tarihleri içinde], İstanbul 1949, s. 36-76; Taş-köprizâde, Şekâ'ik, s. 94-97, 116; Mecdî, Şe-kâik Tercümesi, s. 114-115; Hoca Sâdeddin, Tâcü't-tevârîh, II, 452; Keşfü'z-zunûn, [, 258; Sicill-i Osmânî, 154; Storey, Persian Literatüre, I, 91-92; Babinger (Üçok), s. 20-22.
Dostları ilə paylaş: |