Bibliyografya 7 afganiler tekkesi 7
Yüklə 1,55 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bibliyografya
- AFGANİLER TEKKESİ
| Bibliyografya 7 AFGANİLER TEKKESİ 7 Bibliyografya 8 AFGANİSTAN 8 I- Fiziki Ve Beşerî Coğrafya. 9 1- Fiziki Coğrafya. 9 2- Beşerî Coğrafya. 9 a- Nüfus. 9 b- Etnik Durum. 10 Afganlar. 10 Türkler. 10 Tacikler. 10 c- Dil. 10 d- Din. 11 e- Ekonomik Durum. 11 II- Tarih. 12 1- İslâmiyet'ten Önceki Devir. 12 2- İslâmî Devir. 12 3- Millî Afgan Devleti. 13 III- Eğitim Ve Kültür. 15 1- Edebiyat ve Sanat. 15 2- Eğitim ve Öğretim. 16 Bibliyografya 16 IV. Sovyet İşgali ve Sonrası. 17 Mücahid Teşekkülleri. 18 Hizb-i İslâmî. 18 Cem'iyyet-i İslâmî. 18 İttihâd-ı İslâm-ı Afganistan. 19 Hareket-i İnkılâb-ı İslâmî. 19 Hizb-i İslâmî. 19 Me'haz-ı Mill-i İslâmî. 19 Cephe-i Necât-ı Millî. 19 Bibliyografya 20 AFİF 20
AFÎFİ 20 Bibliyografya 20 AFİFİYYE 21 AFÎFÜDDİN et-TİLİMSÂNÎ 21 AFİYET 21 Bibliyografya 21 AFOROZ 21 Bibliyografya 23 AFRÂSİYÂB 23 AFRİKA 23 I- Fizik, ve Beşeri Coğrafya. 23 1- Coğrafî Konum. 23 2- İklim ve Bitki örtüsü. 24 3- Nüfus. 25 Kaynaklar 29 4- Dil ve Kültür. 30 5- Ekonomik Durum: 31 Bibliyografya 32 II- Tarih. 32 1- İslâm öncesi. 32 2- İslâmi Devir. 32 3- Sömürgecilik öncesinde Afrika. 33 4- Kıtanın Paylaşılması ve Sömürgeleştirilmesi. 34 Fransa'nın Sömürge Faaliyetleri. 35 İngiltere'nin Sömürge Faaliyetleri. 35 Almanya'nın Sömürge Faaliyetleri. 36 Diğer Avrupa Ülkelerinin Sömürge Faaliyetleri. 36 5- Sömürge Yönetimleri. 36 6- Afrika'nın Bağımsızlığı. 37 7- Bağımsızlık Sonrasında Afrika. 38 Bibliyografya 39 8- Afrika'da Başlıca Islâmî Cihad ve Direniş Hareketleri. 40 a- Fülâni Hareketi. 40 b- Tekrûr Devleti ve el-Hâc Ömer. 41 c- Mehdî Hareketleri. 41 Somali Mehdisi. 41 d- Senûsîlik Hareketi. 42 e- Emîr Abdülkâdir el-Cezâirî Hareketi. 42 f- Abdülkerîm el-Hattâbî Hareketi. 42 Bibliyografya 42 III- Din 43 Afrika'da İslâmiyet. 44 a- Kuzey Afrika'da İslâmiyet. 44 b- Batı ve Orta Afrika'da İslâmiyet. 46 BİBLİYOGRAFYA 48 c- Doğu Afrika'da İslâmiyet. 49 Sahil Kesiminde Yayılışı. 49 İç Bölgelerde Yayılışı. 50 Bibliyografya 52 AFRİKA BİRLİĞİ TEŞKİLATI 52 Teşkilâtın Başlıca Organları. 53 Bibliyografya 53 AFSUN 54 AFŞAR 54
AFŞARLILAR 54 AFŞİN 54
Bibliyografya 55 AFŞİN, HAYDAR b. KÂVÛS 55 Bibliyografya 56 AFŞİN b. DİVDAD 56 AFŞİN ULUCAMİİ 56 AFÜV 56
Bibliyografya 57 AFV 57
AFYON 57 Bibliyografya 58 AFYON ETNOGRAFYA MÜZESİ 58 Bibliyografya 58 AFYON ULUCAMİİ 58 AFYONKARAHİSAR 59 Bibliyografya 60 AGA BÜZÜRG-İ TAHRANİ 61 Eserleri. 61 Bibliyografya 62 AGÂ MİREK 62 Bibliyografya 62 AGÂ RIZAİ HEREVİ 62 AGÂCİ 63
Bibliyografya 63 AGÂH EFENDİ, ÇAPANZÂDE 63 Bibliyografya 64 AGEHİ, MANSÛR 64 Bibliyografya 65 AGAHİ, MUHAMMED RIZA 65 Bibliyografya 65 AGEL 65
Bibliyografya 66 AGNOSTİSİZM 66 AGRA 66 Bibliyografya 67 AGUELİ. JOHN GUSTAF 67 AĞA 67
Bibliyografya 69 AĞA CAMİİ 69 Bibliyografya 70 AĞA DİVANI 70 AĞA HAN 70 Bibliyografya 72 AĞA HÜSEYİN PAŞA 72 AĞA MUHAMMED ŞAH 72 Bibliyografya 73 AĞAÇ 74
Eski Dinlerde Ağaç. 74 Bibliyografya 75 İslâm'da Ağaç. 75 Şecer-i Ahdar. 76 Şeceretü'1-Huld. 77 Şecere-i Mübâreke. 77 Şeceretü'r-Rıdvân. 77 Şecere-i Tayyibe, Şecere-i Habise. 77 Tûbâ ağacı. 77 Yaktîn ağacı. 78 Zakkum ağacı. 78 BİBLİYOGRAFYA 78 İslâm Hukukunda Ağaç. 78 Bibliyografya 79 AĞAÇ 79 Bibliyografya 80 AĞAÇERİLER 80 Bibliyografya 81 AĞAKAPILI İSMAİL 82 Bibliyografya 82 AĞAKAPISI 82 Bibliyografya 84 AĞALAR CAMİİ 84 Bibliyografya 85 AĞAOĞLU, AHMET 85 Bibliyografya 87 AĞAOĞLU, MEHMET 87 Bibliyografya 88 AĞAOĞLU, SAMET 88 Eserleri. Hikâyeler: 88 Bibliyografya 88 AĞAZADE ÖRFÎ MAHMUD AĞA 89 AĞIL RESMİ 89 Bibliyografya 89 AĞIR AKSAK 90 Bibliyografya 90 AĞIR AKSAK SEMAİ 90 Bibliyografya 90 AĞIR DÜYEK 90 Bibliyografya 90 AĞIR SEMAİ 91 Bibliyografya 91 AĞIR SENGİN SEMAİ 91 Bibliyografya 91 AĞIRLIK KULESİ 91 AĞIT 92
Bibliyografya 94 Türk Edebiyatında Ağıt. 95 Türk Mûsikisinde Ağıt. 96 Bibliyografya 96 AĞLAMA 97 Bibliyografya 98 AĞLAMA DUVARI 98 Bibliyografya 99 AĞLEB el-İCLİ 99 Bibliyografya 100 AĞLEBlLER 100 Bibliyografya 102 AĞNAM RESMİ 103 Bibliyografya 104 AĞRAZÜ’S-SİYASE 104 Bibliyografya 104 AĞRI 105 Bibliyografya 106 AĞRI DAĞI 106 Bibliyografya 108 AĞRlBOZ 108 AĞYAR 108 Bibliyografya 108 AĞZIKARA HAN 108 Bibliyografya 109 AHAD 109
Bibliyografya 110 AHAD HABER 110 AHADİYYET 110 Bibliyografya 111 AHAFİŞ 111 AHAR 111
Yumurta Ayarı. 112 Nişasta Ayarı. 112 Un Ayarı. 112 Gomalak Ayarı. 113 Bibliyografya 113 AHBÂR 113 Bibliyografya 113 AHBÂR 114 Bibliyografya 117 AHBAR-İ ENBİYA 118 AHBÂR MECMUA 118 Bibliyografya 118 AHBARİYYE 118 Bibliyografya 120 AHBARU KUDATI MISR 120 Bibliyografya 121 AHBARU MEKKE 121 Bibliyografya 122 AHBARÜ’I-KUDAT 122 Bibliyografya 123 AHBARÜ'R-RUSÜL ve’L-MÜLÛK 123 AHBARÜ'S-SİN ve’L-HİND 123 Bibliyografya 124 el-AHBARÜ'T-TiVAL 124 Bibliyografya 125 AHBÂS 125 AHBERENA 125 AHD 125
AHD-İ ATİK 125 1- Genel Bilgiler 125 Ahd-i Atîk'in Tercümeleri. 126 Kanonizasyon. 127 II- Ahd-i Atikin Bölümleri 127 A- Tevrat. 127 B- Neviîm (Peygamberler). 128 b- Sonraki Nebiler. 128 c- Ketuvîm (Kitaplar). 130 III- Ahd-i Atik ve Hıristiyanlar 131 IV- Ahd-i Atik ve Müslümanlar 132 V- İlmi Araştırmalar ve Ahd-i Atik 133 Bibliyografya 133 AHD-İ CEDÎD 133 I- Genel Bilgiler 134 II- Ahd-i Cedidin Bölümleri 136 A- İnciller. 136 B- Resullerin İşleri. 136 C- Pavlus'un Mektupları. 136 D- Genel (Katolik) Mektuplar. 138 E- Vahiy. 139 III. Ahd-i Cedid ve Müslümanlar 139 IV. Ahd-i Cedidin Vahiy ve İlhamı Meselesi 140 Bibliyografya 141 AHDAR 142 Bibliyografya 142 AHDARÎ 142 Bibliyografya 143 AHDAS 143 Bibliyografya 144 Bibliyografya1- İbn Sa'd. et-Tabakâtü'ikübrâ (nşr. ihsan Abbas). Beyrut 1388/1968. 2- Buhârî. et-Târîhu'l-kebîr (nşr. Abdurrahman b. Yahya el-Yemanî v.dğr.), Haydarâbâd 1360-80/1941-60-Diyarbakır, ts. (el-Mektebetü'l-İslâmiyye), VII, 72. 3- Hatib. Târîhu Bağdâd, Kahire 1349/1931-Medine, ts.(el-Mektebetü's-Selefiyye), XII, 271, 274. 4- Zehebî, Tezkiretü'l-huffâz, Haydarâbâd 1375-77/1955-58-Beyrut, ts. (Dâru İhyâi't-i- ürâsil-Arabî). I, 379. 5- Zehebî, Mizânü’l-i'tidâ’l (nşr. Ali Muhammed el-Bicâvî), Kahire 1382/1963-Beyrut, ts. (Dârül-Marife). III, 82. 6- Zehebî, A'lâmü'n-nübelâ, X, 242-255. 7- İbn Hacer, Tehzîbü't-Tehzîb, VII, 230-235. 8- Süyûtî, Tabakâtü'’l-huffâz (nşr. Ali Muhammed Ömer). Kahire 1393/1973. 9- İbnü'1-İmâd, Şezerâtü'z-zeheb, Kahire 1350-51-Beyrut, ts. (Dâru İhyâi't-türâsi'l-Arabî), II, 47. 10- Sezgin, GAS, I, 102. 11- Sezgin, Buhsrî'nin Kaynaklan, İstanbul 1956. 1 AFGANİLER TEKKESİİstanbul Üsküdar'da Çinili Cami yakınında bulunan bir Nakşibendî tekkesi. Kaynaklarda “Afganî Kalender hanesi” adıyla da geçen tekkenip inşa tarihi 1207 (1792-93) olup banisi bilinmemektedir. Tarikat yaymak amacıyla kurulan herhangi bir tekkeden farklı olarak, o dönemde Asya'nın uzak bölgelerinden özellikle hac yolculuğu sırasında İstanbul'a uğrayan tarikat mensuplarının banndınlmalanna mahsus diğer bazı kuruluşlar (Özbekler ve Hindiler Tekkesi) gibi Afganiler Tekkesi de Afganistan'dan gelen “Mücerred kalenderler” yani bekâr ve seyyah dervişlerin barındırılmaları için kurulmuştur. Tekkenin gerek inşa kitabesinde, gerekse ilgili kaynakların çoğunda kalenderhane adı ile anılması da bu farklı fonksiyonuna işaret etmektedir. Saray ve Babıâli nezdinde bir nevi kültür ataşeliği veya konsolosluk hükmünü taşıyan bir kuruluş olması sebebiyle tekkenin postuna, kapatılışına kadar yalnız Afganlı mücerred Nakşibendî şeyhleri oturmuştur. Şeyhlik makamının Nakşibendiyye'-ye verilmesi de bu tarikatın Afganistan'daki güçlü durumundan dolayıdır. XIX. yüzyılda birkaç defa tamir edilen tekke, 1925'te kapatıldıktan sonra bir süre daha Afganlı dervişleri barındırmışsa da daha sonra metruk kalarak harap olmuş ve 1942'de büyük kısmı yıktırılarak kitabesi Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi'ne (Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi) götürülmüştür. Tekkede geniş bir mimari program uygulandığı, konaklama ihtiyaçlarına ağırlık verilerek mescid-tevhidhane, şeyh meşrutası, derviş hücreleri, imaret niteliğinde büyük bir mutfak, kiler. taamhane, selâmlık köşkü, çeşme, havuz ve hazîrenin yer aldığı bilinmektedir. Bunlardan bugüne kalabilenler ihata duvarı, cümle kapısı, çeşme, hazîre ve meşrutanın bir kısmı ile selâmlık köşküdür. Geniş ve ağaçlı bahçeyi çevreleyen duvarın moloz taşlarla örüldüğü ve üzerinin eskiden kiremitli bir har-puştayla örtülmüş olduğu anlaşılmaktadır. Söveleri kesme köfeki taşından yapılmış cümle kapısının üstünde eskiden kitabenin de yer aldığı barok üslûpta bir kemer bulunmaktadır. Bahçenin güneybatı köşesinde, şeyh meşrutası olduğu anlaşılan ve XIX. yüzyılda yenilendiği belli olan iki katlı ahşap bir bina yer almaktadır. Kagir bir bodrum üzerinde yükselen binanın üst katı, payandalara oturan çıkmalarla batı ve güney yönlerinde genişletilmiştir. Cümle kapısının sağında moloz taşlarla örülmüş Afganiler Tekkesinin Selâmlık Köşkü ve bu kostcûn içindeki mermer havuz bir su haznesi ile buna bitişik bir çeşme taşı bulunmakta ve bahçenin muhtelif yerlerinde de yıkılan binaların duvar kalıntıları göze çarpmaktadır. Hazîrede postnişinlere ve dervişlere ait dikkat çekici mezar taşlan mevcuttur. Tekkenin ayakta kalmış en önemli kısmı selâmlık köşküdür. Bahçenin ortasında, tek kollu kagir bir merdivenle çıkılan moloz taş örgülü ve ahşap hatıllı bir set duvarının üzerinde yükselen bu köşk, tek katlı ve tek hacimli müstakil bir yapıdır. Bir şeyh odası niteliğinde olduğu anlaşılan bu mekân dikdörtgen planlı olup ahşap iskeletti duvarları dışarıdan ahşap örtü, içeriden bağdadî sıva ile kaplanmıştır. Kuzey ve güney duvarlarında ikişer, diğerlerinde üçer tane olmak üzere on adet penceresi bulunmakta, kapısı kuzeye açılmaktadır. Köşkün içinde karşılıklı iki ahşap seki ile bunların arasında bir havuz bulunmaktadır. Bordürsüz sekizgen havuzun ortasında beyaz mermerden minyatür bir köşk görünümünde zarif bir fıskiye yer almakta ve bunun, XVII. yüzyıl sonlarına veya en geç Lâle Devri'ne tarihlenebilecek daha eski bir yapıya ait olduğu anlaşılmaktadır. Havuzdan geriye kalan satıh, mermer çubuklarla dörtgenlere bölünmüş ve bunların içi renkli taş parçalarıyla yapılmış geometrik desenli mozaiklerle doldurulmuştur. XVII. yüzyılın başlarına ait Sultan Ahmed Camii'nin pencere içleriyle hünkâr mahfili duvarlarındaki mozaiklere aynı elden çıkmış hissini verecek kadar benzeyen bu mozaiklerin de tekkenin yerinde bulunan aynı boyutlara sahip daha eski bir yapıdan geriye kaldığı söylenebilir. Zemindeki bu göz alıcı süslemeye karşılık duvarlar ve tavan, XIX. yüzyılın ikinci çeyreğine tarihlenebilecek oldukça sade görünümlü ampir üslûpta tezyinata sahiptir. Bu köşk, olgun nisbetlere mâlik sade yapısı ve bu sadelikle çelişki gösteren zengin zemin süslemesi ile Türk sivil mimarisinde önemli bir yere sahiptir. 2 Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|