126 Keşfü'z-zunûn, II, 965; bir başka yerde (I, 907) söz konusu tarih 235 olarak verilmiştir
127 23 Temmuz 895
128 Mu'cema'l-adebâ, lil, 28
129 "Das Pflanzenbuch des Abu Hanîfa Ahmad b. Dâwûd ad-Dlnawari, ein Beitrag zur Geschichte der Botanik bei den Arabern", Zeitschrift für Assyrio-logie, Strasburg 1910, XXIV, 225-265; XXV, 39-88
130 nr. 4716, 233 varak, istinsah tarihi 645
131 Kıt'atün mine'l-cüz'i'l-hâmis min Kitâbi'n-Nebât, Uppsala 1953
145 Beyazıt Devlet Ktp., nr. 3932; Hacı Selim Ağa Ktp., nr. 544; diğer nüshaları için bk. GAL [Ar.|, IV, 329-330
146 Keşfü'z-zunûn, I, 417
147 Süleymaniye Ktp.: Ayasofya, nr. 1718
148 Bulak 1284
149 Kahire 1281; Luknov 1874 ; Bombay 1879
150 Seâlibî, s. 450; Kütübî, IV, 196
151 Bk. Cami Mûsikisi
152 Bk. Tekke Mûsikisi
153 Bk. İlhad
154 I-XV, Paris 1750-1765
155 Göttingen 1765
156 I-II, Hamburg 1801
157 et-Tabakât, I, 258-291
158 Kettânî, I, 199 vd
159 Buharı, "Cihâd", 181
160 Buharı, "Cihâd", 140, 181; Müslim, "Hac", 424
161 Fayda, II, 160-161
162 Paris 1935
163 Kahire 1941
164 Fayda, II, 150-151
165 Kettânî, I, 257-258
166 Şubhu'l-acâ, VI, 234 vd
167 Buhârî, "Libâs", 52, 55; Kettânî, I, 253-254
168 Kettânî, I, 206
169 Bu konu ilk defa F. Kraelitz'in dikkatini çekmiş, daha sonra Mükrimin Halil Yınanç, bu devir belgelerinden bir kısmının orijinal olmayıp Mehmed b. Müeyyed el-Bağdâdî münşeatındaki mektupların başlıkları, şahıs ve yer adlarının değiştirilmesi ve diğer bazı değişiklikler yapılmasıyla meydana getirilmiş sahte belgeler olduğunu ortaya koymuştur
170 1/1 (İstanbul 1328), s. 9-19
171 Budapest 1926
172 Bucarest 1958
173 Sofia 1966
174 İstanbul 1979
175 Paris 1968
176 Sofia 1986
177 Bk. Bibl
178 Das Kanzleiıuesen Sultan Süleymans des Prâchtigen, Wiesbaden 1974
179 Die Schreiben Süleymans des Prâchtigen, bk. bibl.
180 el-İsrâ 17/36
181 el-Hucurât 49/6
182 Beyrut 1391/1971
183 Kahire 1937
184 Haydarâbâd 1357
185 Kahire 1389/1970
186 Bk. Hadis
187 Bk. Muhammed Abdullah Diraz
188 Geniş bilgi için bk. damad ibrahim paşa külliyesi
189 İsta, VII, 4604-4605
190 29 Mart 1522
191 Yûsuf 12/20
192 Makrîzî, s. 4
193 Artuk, I, sikke nr. 490, 494, 510
194 Artuk, 1, sikke nr. 1039
195 Togan, s 6
196 Bk. Bas
197 Büyük Harp-Türk Cepheleri, I. Kısım, İstanbul 1926-1927; Büyük Harp-Tilrk Cepheleri: Çanakkale Cephesi, II. Kısım, İstanbul 1927, Büyük Harp-Türk Cepheleri: Filistin Cephesi, III. Kısım, İstanbul 1927; Büyük Harp-Türk Cepheleri: Kafkas Cephesi, İstanbul 1931,2. bs.
198 İstanbul 1928
199 İstanbul 1931
200 İstanbul 1932
201 İstanbul 1936; 1943, 2. bs
202 İstanbul 1944
203 İstanbul 1946
204 İstanbul'un Fethi, İstanbul 1949; 1976, 2. bs
205 "İstanbul Surları Hendeklerinde Su Var mıydı?", Tarih Dünyası, II, sy. 15 [İstanbul 1950], s. 643-647
206 sy. 126 (1952), s. 6-9
207 sy. 132 (1953), s. 17
208 sy. 133 119531, s. 6-7
209 sy. 135 |1953|, s. 4-5
210 sy. 136 |1953|, s. 3-13
211 sy. 136 119531, s. 16-18
212 İstanbul 1953
213 İstanbul 1956
214 İstanbul 1953
215 Amantos ve Moschopulos'un makaleleri hakkında, Fatih ve İstanbul Dergisi, II, sy, 7-12 (1954), s. 275-282; F. Ba-binger'in Fâtih'e dair kitabı hakkında, İstanbul Enstitüsü Mecmuası, (1955), s. 123-132
216 "Belgrad'm İki Muhasarası", II |I956|, s. 51-86; "Ecnebi Seyyahlara Göre Onse-kizinci Asrın İkinci Yarısında İstanbul", IV |1958|, s. 93-134; "Sadr-ı Âzam Adnî MahmudPaşa", IV (1958), s. 167-190; "Ecnebi Seyyahlara Göre XVII. Yüzyılda İstanbul'un Medenî ve İçtimaî Hayatı", V 119591, s. 56-98
217 İstanbul 1964
218 a.e., sy. 35/314 (1972), s 5-8
219 a.e., sy. 36/315 |1972|, s. 2-9
220 Tarih Konuşuyor, Vl/36 [19671, s. 2987-2992
221 Malazgirt Armağan Kitabı (Ankara 1972), s. 231-238
222 VII. Türk Tarih Kongresi I 19701, Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara 1973, II, 577-580; Dirimtekin'in bu eserleri ve diğer çalışmaları için bk. Eyice, s. 268-281
223 Şa'rânî, 1, 202
224 Kahire 1284, 1322
225 Kahire 1310
226 Kahire 1320
227 Kahire 1315
228 Kahire 1330
229 Bk. Dirini
230 Bk. Timar
231 13 Şubat 1537
232 Bk. Divan Edebiyatı
233 Müsned, VI, 240
234 el-Ahkâma s-sui-tâniyye, s. 182
235 İbn Bîbî, s. 127
236 Turan, s. 3-4,6
237 5 Mart 1868
238 1 Nisan 1868
239 Özoğuz, s. 21-22
240 Düstur, Birinci tertip, I, 327
241 Ibnülemin, 11, 320/6; Seçkin, s. 215; Shaw divanın kuruluş yılını 1867 olarak vermektedir, bk. Hİstory of the Ottoman Empire, II, 80; fakat bu doğru değildir
242 14 Şubat 1870
243 Bu Meclisler İçin Bk. Nizamiye Mahkemeleri
244 5 Mart 1868
245 md. 4
246 11 Mart 1870
247 5 Aralık 1871
248 Düstur, Birinci tertip, I, 359-360, md. 14-16, 23
249 18 Haziran 1879
250 Düstur, Birinci tertip, IV, 240
251 15 Temmuz 1887
252 Düstur, Birinci tertip, V, 853-854
253 12 Mart 1917
254 Düstur, İkinci tertip, IX, 270-271
255 3 Mayıs 1920
256 Temyiz mahkemesinde yapılan değişiklikler hakkında geniş bilgi için bk. Seçkin, s. 26 vd
257 Ali Ekrem, "Lisân-ı Nazmda Eşkâl ve Efkâr", DEFM, nr. (Mart 1332), s. 16
258 Mesâlik-i Edebiyye, İstanbul 1333-1334, s. 28
259 Meselâ bk. "Türk Sözü", Türk Sözü, nr. 1 |11 Nisan 1330), s. 1-3; "Halk Ne Der", a.g.e., nr. 2 |18 Nisan 13301, s. 9-1 ; Türkçeye Karşı Enderunca", a.g.e., nr. 4 (1 Mayıs 1330), s. 25-27; "Osmanlıca Değil, Türkçe Türkçe", a.g.e., nr. 5 |8 Mayıs 1330|, s. 33-34
260 "îskolastik Lisanımızın İflâsı", Millî Tâlim ue Terbiye Cemiyeti Mecmuası, nr. 4 INisan 1335|, s. 37-46; nr. 6 IŞubat 13351, s. 11-21
261 Edebiyat ifstanbul 1340, s. 207, 2. bs., 19261, s. 256
262 Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1921, 2. kitap, s. 121-122
263 İstanbul 1334, s. 37-38, 190, 291
264 Muhammed Avfî. Lübâ-bü'/-e/i>âb|nşr Saîd-i NeFîsîl, Tahran 1333 hş..s. 34, 36, 40-41,43,45,47,49, 53; krş. Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi, s. 218
265 Ankara 19901, vr. 95"; krş. İ. V. Stebleva, Raz-uitie Tyurkskih Poetiçeskih Form u XI Ve-ke, Moskva I971, s. 36, 163; Talat Tekin, XI. Yüzyıl Türk Şiiri. Ankara 1989, nr. LIV
266 Bu eser ve onu Tâ-rîh-i Fahreddîn Mübarek Şâh adı altında Fahreddin Mübarek Şah'a ait gösteren zincirleme yanlışlar hakkında bk. Meserret Diriöz, "Edebiyat Tarihimizde Gerekli Bir Düzeltme", TK, XV11I/215-216 (1980), s. 265-281
267 Ahmed Ateş, "Şark Türkçesi İle Eski Bir Şiir ve Bir Risale", Jean Deny Armağanı, Ankara 1958, s. 25-30
268 Köprülü, "Klasik Türk Nazmında Rubâî Şeklinin Eskiliği", Araştırmalar, İstanbul 1934,5. 115-116
269 Dîvâni lügati't-Türk, tıpkıbasım, vr. 26a
270 Dîuân-ı Hakim Süzent-i Semerkandî |nşr. Nasred-din-Şah Hüseynîl, Tahran 1338, s. 234-235; Muhammed Avfî, Lübâbü'l-elbâb, Tahran 1333, s. 386-387; krş. Fuad Köprülü, "Klasik Türk Nazmında Rubâî Şeklinin Eskiliği", Araştırmalar, s. 120
272 Resulzâde Mehmed Ali, "Genceli Nizamî", AYB, nr. 31-32 (1934), s. 275-276
273 E. M. Demirçizâde, Azerî Edebî Dili Târihi, Baku 1967, s. 68 ve bununla ilgili açıklama ve muhakemeler, s. 68-69
274 Kasım 1991), s. 67
275 Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi, s. 245-247; Ahmed Ateş, "Hicrî YI-VIU. (XII-XIV.) Asırlarda Anadoluda Farsça Eserler", TM, V11-VII1/II (1945), s. 94-135
276 Telif tarihi 1291
277 Telif tarihi 1301
278 Mevlânâ Celâleddin ve Sultan Veled'de Türkçe sözler için bk. M. Şerefeddİn |Yaltkayal, "Mevlânâ'da Türkçe Kelimeler ve Türkçe Şiirler", TM, IV 1934, s. 111-168; Mecdud Mansuroğlu, "Celalüddin Rümî's türkische Verse", ÜAJ, XXIV, 1952, s. 106-! 15; a.mlf., "Mevlânâ Celâleddin Rûmî'de Türkçe Beyit ve Kelimeler", TDAY |1954|, s. 207-220; Feridun Nafiz Uzluk, Mevlânâ'da Türkçe Sevgisi, TDl, nr. 41 |1 Şubat 1955], s. 270-279; Veled Çelebi, Dîvân-1 Türkî-i Sultan Veled, İstanbul 1341; Mecdut Mansuroğlu, Suttan Veled'in Türkçe Manzumeleri, istanbul 1958
279 Metin Akar, "Şeyyad Ham-za Hakkında Yeni Bilgiler", MÜTAD, II 119861, s. 1-14
280 "Selçukîler Devrinde Anadolu Şairleri: Hoca Dehhânî", HM, nr. 1 (2 Kânunuevvel 1926), s. 4-5; "Selçukîler Devri Edebiyatı Hakkında Bazı Notlar", a.g.e., nr. 103 |15 Teşrinisani Î928I, s. 4; "Anadolu Selçukluları Tarihinin Yerli Kaynakları", TTK Belleten, VII/27 11943), s. 396-397
281 Hikmet İlaydın, "Anadolu'da Klasik Türk Şiirinin Başlangıcı", TDL nr. 277 (Ekim 1974), s. 165-11
282 Ömer Faruk Akün, "Dehhânî Divan Şiirinin Anadolu'da İlk Temsilcisi ve Selçuklu Devri Şairi mi İdi?", XII. Türk Tarih Kongresi'ne hazırlanan basılmamış tebliği (1994)
283 Bu lehçe yakınlık ve beraberliği için bk. Zeynep Korkmaz, "XI-XIII. Yüzyıllar Arasında Oğuzca", 7DAY|I97M974|,s. 41-48; Gerhard Dör-fer, "Das Vorosmanishe [Die Entwick-lung der Oghuzischen Sprachen von den Orchoneninschriften bis zu Veled]", TDAY 11975-19761, s. 81-131; a.mlf., "Das Chora-san-türkische", DAy (1977), s. 127-204
284 Ali Nihad Tarlan, Fuzûlî'nin Farsça Divanı Tercümesi, İstanbul 1950, s. 6-7; krş. Fuzûlî, Farsça Divan |nşr. Hasibe Mazıoğlul, Ankara 1962, s. 10-11
285 Son zamanlarda Nedim'in bir na'tı bulunmuştur, nşr. Abdullah Öztemiz Hacıtahiroğlu, "Ka-sîde-i Nedîm Çelebi der Na't-i Resûl-i Ekrem ve Habıb-i Muhterem Sallalla-hü Aleyhi Vesellem", Diriüş. nr. 5 |Ocak 19751, s. 50-52
286 Latifi, Tezkire, s. 351
287 Künhü'l-ahbâr, İstanbul 1285, IV, 116
288 Finn Thiesen, "The Adaptation of Classical Persian Prosody to Karakha-nidic [Middle East-Turkish]", A Manual of Classical Persian Prosody, Wiesbaden 1982, s. 210-216
289 L. Ligeti, "Les voyelles langues en turc", JA, 1938, s. 177-204, [trc. "Türkçe'de Uzun Vokaller"], TM, VJI-VIII, 1942, s. 82-94; Talat Tekin, Ana Türkçede Asit Uzun ünlüler, Ankara 1975, özellikle, "Orta Türkçede Aslî Ünlüler", s. 125-154
290 Bu hususta bk. 1. V. Stebleva, Razuitie Tyurkskih Poetiçeskih Form o Veke, 1971, İkinci Bölüm, s. 14-71; Talat Tekin, "Deter-mination of Middle -Turkic-Long Vowels through 'Arüd", AOH, XX/2 (1967), s. 151-170; a.mlf., "Long Vowels in Atâbe-tu'l-Haqâ'iq", 68/5 (1967), s. 1-20. Finn Thiesen'inki ile beraber bu görüşlerin ayrıca toplu bir değerlendirilmesi için bk. Gerhard Dörfer, "Zur karachanidischen Metrik", Der İslam, 69/2 (1992), s. 313-324
291 Kutadgu Bilig |nşr. R. Rahmeti Arat], İstanbul 1947, s. 651-652, beyit: 6617-6619
292 Süheyl Neobahâr (nşr. Cem Dilcin), Ankara 1991, s. 573-574, beyit: 5590-5606
293 Nevâî, Mîzânû'l-euzân [nşr. Kemal Eraslan], Ankara 1993, s. 58
294 Aruz Risalesi (nşr. I. V. Stebleva), Moskva 1972, vr. İ38a"b
295 "Türk Klasik Edebiyatındaki Husûsî Nazım Şekilleri: Tuyuğ", TM, 1928, II, 219-242; ayrıca bazı ilâvelerle yeni neşri: a.mif., Türk Dili ue Edebiyatı Hakkında Araştırmalar, İstanbul 1934, s. 204-256
296 A History of Ottoman Poetry, I, 81 |trc. Osmanlı Şiiri Tarihi,s. 75]
297 Aynî, Divan, İstanbul 1258, s. 153
298 İÜ Ktp., TY, nr. 5446
299 XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, "Giriş", s. XXXI
300 II. W. Red-housel, ilaveli Lügati Osmâniyye, İstanbul 1303, s. 407; a.mlf., A Turkish and English Lexicon, İstanbul 1890, s. 1236
301 Şemseddin Sami, Kâmüs-ı Türkî, İstanbul 1317, s. 581
302 İstanbul 1308
303 Divan, Bulak 1252, s. 102
304 Divan (nşr. Halil Nihad), İstanbul 1340, s. 106-108
305 Ali Nihad Tarlan, Şiir Mecmualarında XVI. ve XVII, Asır Divan Şiiri, İstanbul 1948, II, 13-14
306 Bk. Hâşim Bey, Mec-mûa-j1 Kârhâ ue Naktşhâ ve Şarkiyat, İstanbul 1280,5.72,450,474
307 Reşîdüddin Vatvât, Hadâ^i-ku's-sihr fi dekâ'iki'ş-şicr |nşr. Saîd-i Nefîsî, Tahran 1339 hş., s. 706 (ilgili kısım eserin Abbas İkbal neşrinde yoktur); Şem-seddin Muhammed b. Kays, s. 400-401
308 Dekâiku'ş-şir (nşr. Seyyid Muhammed Kâzım İmâm) Tahran 1962, s. 67-68
309 Bedâyi'u'l-efkâr fi şanâyi'i'l-eş'âr, s. 26
310 Meselâ Ahmed Hamdi, İlmü'l-ka-uâfî oe'i-bedı, İstanbul 1289, s. 47; Manastırlı Mehmed Rifat, Mecâmiu'i-edeb, İstanbul 1308, s. 605
311 Meselâ bk. Şeyh Galib, Diuan, s. 61.75
312 Meselâ bk. Şeyh Galib, Divan, s. 58 vd., 61 vd.r 73 vd., 74 vd.
313 Meselâ, bk. Ne-dîm, Divan |nşr. Halil Nihad], İstanbul 1340, s. 78-80: "Muaşşer tazmîn-i beyt-i âlem-pesend-i sadr-ı mükerrem"
314 Çehâr Makale |nşr. Muhammed Abdülveh-hâb Kazvînîl, Leiden 1909, s. 30
315 Şemseddin Muhammed b. Kays, el-Muccem ft mecâ-yiri eşcâri'l-'Acem |nşr. Müderris Rezâvî], Tahran 1338 hş., s. 445-447
316 Arûz-ı Türkî, İstanbul 1291, s. 116
317 Endülüs Arap edebiyatından Ortaçağ Avrupa şiirine geçen "amour courtois" ve uyulması gereken kanunları hakkında bk. Robert Briffault, Les Troubadours et te sentiment romanesque, Paris 1945; Lafİtte-Houssat, Troubadours et Cours d'Amour, Paris 1950; G. E. von Grunebaum, "The Arab contribution to troubadour po-etry", Bulletin of Iranian Institut, 6 119461, s. 138-151
318 İran edebiyatında yeni bir güzel ve sevgili imajı doğuran Türk gulâmları ve bunların Fars şiirin-deki akisleri için bk. Şiblî Nu'mânî, Ede-biyyât-ı Manzûm-i İran |trc. Muhammed Takt Fahr Dâî Cîlânîj. Tahran 1316 hş.. I, 132-138; Zebîhullah Safa, Târîh-i Edebiy yât der îrân, Tahran 1339, II, 68-77; E. Yarshater, "The Theme of Wine-Drinking and the Concept of the Beloved in Early Persian Poetry", Studia Islamica, 1960, nr. 13, s. 43-53
319 Şerefeddin Yaltkaya, "Türklere Dair Arapça Şiirler", TM,V (1936), s. 324
320 a.y.,s. 321-322
321 a.y., s. 320
322 a.y., s. 319
323 a.y., s. 323
324 a.y., s. 321
325 Oâbüs-Nâma (nşr. Reuben Levy), London 1951. s. 64
326 "Bütün cihan aşk fitnesinin şehidleriyle dolu, benim Türk sevgilim ise okunu henüz yayında tutuyor Şehîdî-i Kümî, Ferheng-i Şuürî, İstanbul 1155, I, 306a"b
327 Tibyân-ı Nâfi' der Terceme-i Burhanı Kâtı', İstanbul 1214, s. 242
328 Ayrıca bk. Ca'fer-i Seccâdî, Fer-hertg-i Luğht u Işülâhât u Tacbîrât-i 7r-fânî, s. 234-236; Steingass, Persian-English Dicüonary, London 1930. s. 296; Ziya Sükûn, Gencîne-i Güftâr, İstanbul 1944, s. 579; G. Doerfer, Türkische und Mongo-Hsche Elemente im Neupersischen, Wies-baden 1965, II, 483-491. Fars edebiyatında Türk güzelliği hakkındaki bir kısım kayıt, İsmail Hami Danîşmend'in Türklerle Hind-Avrupalıların Menşe Birliği adlı eserinde yer alır (İstanbul 1935, I, 296-312). Burada ihmal edilmiş olan Genceli Nizamîdeki zengin materyal için de bk. Resul-zâde Mehmed Emin, Azerbaycan Şairi Gen-celi Nizamî, İstanbul 1951, s. 177-187. Mev-lânâ Celâleddin'de Türk imajı İle ilgili kayıtlarda şu araştırmalarda yer almaktadır: Müjgân Cunbur, "Mevlâna'nın Eserlerinde Türk Boylan ve Türk Kelimesinin Değerlendirilmesi", Bildiriler. Meotâna'ntn 700. Ölüm Yıldönümü Dolaytsiyle uluslararası Meulâna Semineri, Ankara 119731, s. 55-93; a.mlf., Mevlânâ'ya Göre Türkmenler, Selçuk Üniuersitesi 3. Millî Meulâna Kongresi (Tebliğler), Konya 1988, s. 47-53; Aydın Taneri, Meulâna Ailesinde Türk Milleti ue Deuleti Fikri, Ankara 1987, s. 52-69
329 Phaidros, 251b, 252de. trc. Hamdi Akver-di, İstanbul 1943, s. 59-61
330 Das Meer der Seele. Mensch, Welt und Gott in den Geschichten des Fariduddin Attâr, Leiden 1955, s. 347-433, 434-487
331 Şerhi Dî-oân-ı Hafız, İstanbul 1289.1, 16-20
332 Tezkire, İstanbul 1314, s. 10-12
333 kış. Şerhi Dî-üân-ı Hafız, I, 17, 18
334 Dîuân-ı nâmı, Süleymaniye Ktp.. Hacı Mahmud Efendi, nr. 3686; İÜ Ktp., TY, nr. 770
335 Mesneut-i Veledi [VelednâmeJ, haz. Cemşîd Kara Beyglu, İstanbul 1976; s. 82-87, T. trc, İbtidâ-nâme, Abdülbaki Gölptnarlı, Ankara 1976, s. 65-68; ayrıca bk. M. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi, 2. kitap, s. 176-177
339 a.g.e., s. 348, 351, 364-368, 435, 443-447, 458-469
340 Ali Nihad Tarlan, Metin Tamiri, İstanbul 1937. s. 5
341 a.g.e., s. 12
342 a.g.e., s. 17
343 a.g.e., s. 19
344 a.g.e., s. 29
345 Ali Cemâleddin, Arûz-ı Türkl, İstanbul 1291, s. 116-117
346 Hüseyin Rem-zî, Lugat-ı Remzi İstanbul 1305, li, 572
347 Ali Seydî, Resimli Kâmûs-t Os-manî, İstanbul 1330, s. 948
348 Hüseyin Kâzım Kadri, Türk Lügati, İstanbul 1943, 111, 369
349 Mehmed Çavuşoğlu, "Mazmun", Türk Dili, nr. 388-389, Nisan-Mayıs 1984, s. 198-205; la.mlf.l, "Mazmun", TDEA, 1986, VI, 165-166; Mine Mengi, "Divan Şiiri ve "bikr-imânâ", Dergâh, nr. 19, Eylül 1991, S. 10-11; a.mlf., "Mazmun Üzerine Düşünceler", a.g.e., nr. 34, Aralık 1992, s. 10-11; İskender Pala, «"Mazmun"un Mazmunu», a.çf.e,,nr. 35, Ocak 1993, s. 1, 10-11