Bilgi gereklilikleri ve kimyasal güvenlik değerlendirmesi rehberi

Ölçülen verilerin yerel veya bölgesel ölçekte dağıtılması

Alıcı ortamda ölçülen konsantrasyonlar türetilen konsantrasyonların özelliğini belirlemek için yerel veya bölgesel ölçekte dağıtılmalıdır.

Örneklem bölgesi ile salınımın nokta kaynakları arsında hiç uzamsal yakınlık yok ise (kırsal bölgelerden) verileri hesaplanan PEC yerele eklenmesi gereken bir bölgesel konsantrasyonu (PEC bölgeseli temsil eder). Eğer ölçülen konsantrasyonlar nokta kaynaklar yolu ile çevreye alımları yansıtırsa PECyerel-tiptir. Ölçülen konsantrasyonlara dayalı bir PECyerelde bölgesel konsantrasyon (PECbölgesel) tanımı gereği hali hazırda kapsam dahilindedir.

5. Ayrıştırma ve parçalanma

Bu bölümde maddenin akıbetinin ve dağılımının özelliklerinin derivasyonu tanımlanmaktadır. Çevreye girdikten sonra, maddeler havadaki veya topraktaki gibi bir kompartman içinde veya çeşitli kompartmanlar arasında taşınırlar (hava ve su arasında, hava ve toprak arasında veya toprak ve hava arasında). Bazı ksenobiyotikler organizmalar tarafından alınırlar. Biyobirikim bir maddenin bir organizma içinde yakın çevredekine göre daha yüksek konsantrasyonlarına neden olur, gıda dahil. Maddeler ayrıca başka maddelere dönüştürülebilir (metobolitler). Transformasyon ('akıbet' hem biyotik hem akıbiyotik parçalanma süreçlerini içerir).

Çevresel maruz kalmayı değerlendirmek için aşağıdaki süreçler göz önünde bulundurulmalıdır;

• Aerosol partiküllere adsorpsiyon (gaz-aerosol ayrıştırması ) (detaylar için bakınız R.16.5.3.1)

• Hava ve su arasında ayrıştırma (volatilizasyon) (detaylar için bakınız bölüm R.16.5.3.2)

• Toprak sedimente ve süspanse madde içinde katılar ve su arasında ayrıştırma (desorpsiyon ve adsorpsiyon) ( detaylar için bakınız R.1.6.5.3.3 ve R.1.6.5.3.4)

• Su/katılar ve biyota arasında ayrıştırma (biyokonsantrasyon ve biyomagnifikasyon) (detaylar için bakınız bölüm R.1.6.5.3.5)

• Çevredeki transformasyon süreçleri hem biyolojik (biyotik, detaylar için bakınız bölüm R16544, R16545) ve abiyotik (detaylar için bakınız bölüm R16541, R16542, R16543) düşünülmelidir. Eğer stabil ve/ veya toksik parçalanma ürünleri meydana gelirse onlar da değerlendirilmelidir.

Bu bölümde madde akıbeti ve dağılım özelliklerinin türetilmesi tanımlanmaktadır. Rehberin çoğu başlıca organik maddelerden elde edilen deneyimlerde geliştirilmiştir. Bu da kullanılan metodolojinin modifikasyon yapılmadan her zaman doğrudan metallere uygulanamayacağı anlamına gelir. Metaller için akıbet ve dağılım özelliklerinin nasıl modelleneceği ile ilgili spefisik faktör R.716-2’de bulunabilir.
Herhangi bir çevresel akıbet modelinin uygulanabilirliğinde (çeşitli kompartmanlar için etkin basınç modelleri ve EUSES gibi kapsayıcı modeller) çözünebilen nanomataryallerle (ve diğer çözünmeyen partiküller veya maddeler) birlikte kullanım için LogKow ve Henry kanuna bağlı olan önemli kısıtlamalar vardır. Nano materyallerin çevresel akıbetini değerlendirmede geniş kabul görmüş ve bilimsel olarak geçerli model olmadığından İmalatçı/İthalatçının (İ/İ) çevresel salınım, akıbet ((dis)agregasyon ve (dis) agregasyon) ve mümkünse çevredeki düzeyi hakkında ölçüm bilgisi toplaması önerilir.

1. Ayrıştırma ve parçalanma davranışını değerlendirmek için gereken bilgi

En az şu bilgi gereklidir; moleküler ağırlık, suda çözünürlük, buhar basıncı, oktonal -ayrışma katsayısı ve madde için hazır biyolojik parçalanma hakkında bilgi. İnorganik bir madde için abiyotik parçalanma ve katı-su ayrışma katsayıları ve su - biyota ayrışma kat sayıları ile ilgili bilgi sağlanması da önerilebilir. Fizikokimyasal özellikler üzerine bilgi gereklilikleri Bölüm R.7.1’de ayrıntılı şekilde tartışılmıştır.

2. Hesaplamaların çıktıları

Hesaplamaların çıktıkları maruz kalma düzeylerinin daha ileri modellerin kullanımında kullanılacak olan başlıca ayrışma katsayıları ve parçalanma hızları ( veya yarı ömür) olarak ifade edilen bir dizi madde özelliğidir.

3. Ayrışma katsayıları

Maddeler ortama salındıktan sonra kompartmanlar arasında taşınırlar, örneğin su ve hava hareketleri ile (adveksiyon =sıvının yatay akışkan hareketi ).Ayrıca maddeler çeşitli kompartmanlar ile denge haline gelmek için difüze olurlar. Sonuncusu başlıca maddenin ayrışma özellikleri tarafından zorlanır.
Temel olarak gereken tüm ayrışma katsayıları oktanol-su ayrışma kat sayısı, suda çöüzünürlük, buhar basıncı ile ilgili bilgilerden hesaplanabilir. Bu temel hesaplamalar organik maddeler için geliştirilmiş olduğundan inorganik maddelerle hesaplama yapılırken dikkatli olunmalıdır.

Bu bölümde aşağıdaki süreçler tanımlanmıştır:

• Maddenin havadaki aerosol ile ilgili fraksiyonu;

• Hava ve su arasında ayrışma;

• Toprakta, tortul maddede ve asılı maddede toprak ve su arasında ayrışma ;

• Su/katılar ve biyota arasında ayrışma ( biyokonsantrasyon ve biyomagnifikasyon)

İyonlaşan maddeler için hava- su ve katı- su arasındaki ayrışma davranışının ortamın pH’sına bağlı olduğu akılda tutulmalıdır. Bu bileşiklerin değerlendirmesi için daha spesifik rehber için bakınız Bölüm R.16.5.3.6.
'Ayrışmaya' dayalı hesaplamalar bir maddenin moleküler şekildeki dağılımı ile sınırlıdır. Fakat maddeler aynı zamanda çevreye partikül olarak da dağılırlar (antropojenik metaryallerin abrazyon /kötü havadan aşınması nedeni ile), ayrışmaya dayalı ekstrapolasyon ilgili olmayabilir. Böyle bir durumda ayrıştırma yöntemi toprak ve sediment ortamlarına maruz kalmayı olduğundan daha aşağıda ve suya maruz kalmayı olduğundan daha yukarıda hesaplayabilir. Eğer partikül büyüklüğü az ise en azından yerel perspektifte havaya dağılım meydana gelebilir. Partikül dağılımı ile ilgili hiçbir hesaplama yöntemi olmadığından bu olgu bazında değerlendirilmelidir.

1. Aerosol partiküllere adsorpsiyon (gaz - aerosol ayrışması)

Maddenin aerosol partiküller ile ilişkili franksiyonu Junge'e göre maddenin buhar basıncına dayanarak hesaplanabilir (1977). Bu eşitlikte aşırı soğutulmuş sıvı buhar basıncı kullanılmalıdır.

(Eşitlik R.16-2)
Sembollerin açıklaması

CON junge Junge eşitliğinin sabiti [Pa-m] *

Surf aer aerosol partiküllerin yüzey alanı [m² -m ^-3] *

VPL aşırı soğutulmuş sıvı buhar basıncı [Pa]

Fassaer aersol partikülü ile ilgili maddenin fraksiyonu [-]

*varsayım olarak, CONjunge'nin ürünü ve SURF aer 10-4 Pa'ya ayarlanmıştır (Van de Meent, 1993; Hejina-Merkus ve Hof, 1993).

Alternatif olarak, Finizo ve ark. (1997) tarafından tarif edildiği şekilde oktanol-hava ayrışma katsayısı kullanılabilir.
Katılar için, aşırı soğutulmuş sıvı buhar basıncını türetmek için buhar basıncının düzeltilmesi gerekir (Mackay, 1991):

Sembollerin açıklaması

TEMP	Çevresel sıcaklık	[K]	285
TEMPmelt VPL	Maddenin erime noktası Normalin altında soğutulmuş sıvı buhar basıncı	[K] [Pa]	veri seti
VP	Buhar basıncı	[Pa]	veri seti

2.