Bilgi gereklilikleri ve kimyasal güvenlik değerlendirmesi rehberi

Zaman çerçevesi

Maddelerin yerel salınımları sürekli veya aralıklı olabilir. Aralıklı salınımlar yılda 12 kereden daha fazla 24 saatten daha uzun sürmeyen akımlara yol açan toplu süreçler nedeniyle olur. Sürekli salınımlar uzun bir dönem boyunca (örn. 220 iş günü) hemen hemen sabit bir salınım hızı ile karakterizedir. Aralıklı salınımlar seyrek olarak meydana geldiği şeklinde tanımlanır, yani yılda bir kereden daha az ve 24 saatten daha kısa.

Salınım hızı günlük ortalama olarak verilir (24 saat). Bu bir salınım günde sadece birkaç saat meydana gelirse 24 saat boyunca ortalaması alınacağı anlamına gelir.

Sürekli salınımlarda su organizmaları gibi görece kısa yaşam süresi olan organizmalar yaşamlarının önemli bir süresi boyunca maddenin toksik konsantrasyonlarına yerel olarak maruz kalırlar. Bu varsayımdan yola çıkarak tahmin edilen çevresel konsantrasyonlar bu organizmalar için uzun dönem toksisite verilerinden elde edilen etki etmeyen konsantrasyonlarla kıyaslanabilen uzun dönem maruz kalma düzeylerinin tahmini olarak düşünülebilir.

Eğer aralıklı salınım tanımlanırsa, su ekosistemi için sadece kısa dönem etkiler düşünülür ve etki etmeyen düzeyler sadece kısa dönem toksisite verilerinden elde edilir.

Maddelerin çoğu toprağa doğrudan salınmadığı için ve hava ve yüzey suyundan daha az dinamik doğası nedeniyle karasal organizmaların maruz kalmasının salınım hızlarındaki geçici dalgalanmalardan etkilenmediği varsayılır. Avcı türler ve insanlar için de bu dalgalanmalar yaşam sürelerine ve kronik etkilerin düşünüldüğü zaman ölçeksına kıyasla kısa dönem etkilidir. Predatorlar, insanlar ve karasal organizmaların bu nedenle daha uzun bir dönem boyunca ortalaması alınan düzeylere maruz aldığı varsayılır ve ortalama salınım hızlarından elde edilir (yıllık ortalama).

Maddelerin bölgesel salınımlarının yıl boyunca sürekli olarak meydana geldiği varsayılır. Bu nedenle maruz kalma düzeyleri yıllık salınım hızları kullanılarak bölgesel ölçek için kararlı durum modeli ile hesaplanır ve uzun dönem toksisite verileri ile karşılaştırılır.

Böyle olan ve karışım içindeki maddeler için salınımların üretim yılı içinde meydana geldiği varsayılır. Fakat maddenin dayanma süresi ve ardından gelen artık yaşam evresi için bu varsayım sıklıkla kabul edilebilir değildir çünkü salınım üretimden sonra daha uzun bir dönem boyunca meydana gelir.

Özellikle çevreye salınım toplam dayanma ömrü boyunca sürekli olarak meydana gelir. Ayrıca bir maddenin "pazar geçmişi" ve "pazar geleceği"nin burada rol oynadığı da hesaba katılmalıdır çünkü bir pazarlama yılından salınım daha önceki yıllardaki ve gelecek yıllardaki pazarlama hacimlerinden salınımlara eklenecektir. Bundan dolayı tescil eden kişi maddesinin ürün döngüsünün kararlı duruma ulaşıp ulaşmadığının farkında olmalıdır. Bu durumda kararlı durum yıllık pazarlanan hacmin hizmet yaşamlarının sonunda (artık haline gelme) yerine koyulması ile veya rakiplerin pazar payını kaybetmesi veya kazanması ile kullanıldığı anlamına gelir. Böyle bir durumda mevcut yıllık üretim hacmi yıllık salınımları maddenin dayanma ömrü boyunca salınım faktörü ile çarparak hesaplamak için alınabilir.

3. Salınım tahmini

Salınımlar havaya, yüzey taze suya ve deniz suyuna, atık suya ve toprağa meydana gelebilir ve her çevresel kompartman için ve yaşam döngüsünün ilgili her evresi için ayrı ayrı hesaplanır. Salınım değerlendirmesi çevreye salınımların yaşam döngüsü evreleri boyunca bir maddenin kullanımını farklı salınım yollarını hesaba katarak, çevresel kompartmanları alarak ve salınımların mekansal ölçeğini alarak sayısal olarak değerlendirildiği süreçtir.

Bu nedenle salınım değerlendirmesinin amacı aşağıdaki parametrelerin hesaplanmasıdır:

• İlgili her yaşam döngüsü için atık suya, yüzey suyuna, havaya ve toprağa salınım hızları (kg/gün olarak ifade edilir) ve yerel ölçekte kullanım (Bölüm R.16.3.2).

• Atık suya, yüzey suyuna, havaya ve toprağa bölgesel ölçekte salınım hızları (kg/gün olarak ifade edilir) (Bölüm R.16.3.3).

1. Salınım tahmini için gereken bilgi

Uygun salınım değerlendirmesi ancak maddenin yaşam döngüsü evreleri tanımlandıktan sonra ve her birinin kullanımları tanımlandıktan sonra başlayabilir.

Salınım değerlendirmesi için düşünülmesi gereken bilgi şudur:

• Bir maddenin yaşam döngüsü evreleri

• Kullanım için sağlanan tonaj veya bir maddenin her yaşam döngüsü evresi için kullanım grubu

• İşletimsel koşullar (İK) ve risk yönetimi önlemleri (RYÖ) ile ilgili bilgi

• Kullanım şekli, yaşam döngüsündeki evre ve İK ve RYÖ'ye bağlı olarak salınım faktörleri (kg/kg veya % olarak ifade edilir)

1. Bir maddenin yaşam döngüsü evreleri

Bir maddenin genelleştirilmiş yaşam döngüsü evreleri Şekil R. 16-5'de verilmiştir. Salınım kalıbı ve değerlendirilen salınım faktörü bir maddenin yaşam döngüsü evreleri ile yakından ilişkilidir. Bir kayıttaki salınım değerlendirmesi burada tarif edildiği şekilde prensipte bir maddenin tüm yaşam döngüsü perspektifinden görülmelidir.

İmalat: Bir maddenin kimyasal sentezi. İmalat, maddenin üretildiği yani kimyasal reaksiyonlarla meydana getirildiği, izole edildiği, saflaştırıldığı, poşetlendiği evredir. Farklı ara madde (başka maddeleri yapmak için kullanılan maddeler) tipleri üretilebilir ve ayırt edilebilir.

Şekil R.16- Maddelerin yaşam döngüsü evreleri

Formülasyon: Bir karışıma karıştırma ve harmanlama. Formülasyon maddelerin bir karışım elde etmek için harmanlama ve karıştırma sürecine kombine edildiği evredir. Bu boya gibi bir formülasyon olabilir veya fotografik film gibi taşıyıcı bir madde üzerindeki karışım olabilir. Formülasyonlar yaşam döngüsünün sonraki evrelerinde uygulanır veya kullanılır (endüstriyel/profesyonel kullanım, özel kullanım).

Endüstriyel kullanım: Maddenin endüstriyel bir süreçte maddeyi bir maddenin içine sokma amacıyla veya bir karışım içinde kullanılması veya teknik olarak üretim sürecini destekleyerek fakat eşyanın parçası olmayarak kullanılması (proses yardımcısı). Proses yardımcısına bir örnek bir fotoğraf banyosunda kullanımdan sonra atılan bir film banyosu ilacıdır.

Geniş yayılımlı kullanımlar: Maddenin veya karışımın profesyoneller veya halk tarafından büyük dış endüstriyel tesislerde uygulanması. Profesyonel ve tüketici kullanımlarını içerir:

a) Profesyonel kullanım maddelerin olduğu gibi veya karışımlar içinde ticari veya özel tüketicilere hizmet vermek için kullanımını içerebilir. Bu sofistike ekipman ve özelleşmiş, eğitimli personeli içerebilir.

b) Tüketici kullanımı maddelerin olduğu gibi veya karışımlar içinde kullanımını içerir. Kullanıcının eğitimli olmadığı varsayılır. Kullanım kapalı sistemlerde (araçlar için yağ veya hidrolik sistemler) veya açık sistemler (bisiklet yağı) meydana gelebilir. Aynı zamanda materyalin işlenmesini de içerebilir.

Hizmet ömrü: Eşyaların veya eşyayı içeren karışımın polimer matriksinin (boyalar, adezivler) 1 yıldan daha uzun bir süre boyunca "kullanımı"². Bu aktiviteler giyim ve tekstil, dokumaların, evlerin bakım, onarımını, araçların kullanımın, bakım, onarımını ve spor eşyalarının kullanım ve bakım onarımını içerebilir.

Atıkların işlenmesi: Eşyaların, karışımların dayanma süresi tamamlandıktan sonra ortadan kaldırıldığı son evre, örneğin kullanılan uçucuların veya yağların, eski lastiklerin veya beyaz eşyalarının ortadan kaldırılması. Karışımların planlı olmayan kayıpları da atık yaşam döngüsüne girebilir, örneğin kaplama püskürtme, makine temizlendikten sonra kalan artık boyalar, mürekkep veya artık maddeler. Bunların işlenmesi yakma, arazi doldurma veya temel maddenin veya materyalin geri dönüştürülmesini içerebilir. Atık yaşam döngüsü evresinin maruz kalma değerlendirmesi hakkında daha fazla bilgi için bkz Bölüm R.18.
Yaşam döngüsünün her evresinde maddenin daha büyük veya daha küçük bir kısmı salınımlar yoluyla kaybedilir ve bu nedenle bir sonraki yaşam döngüsü evresine girmez. Salınımın düzeltilmesi gerektiğinde bu durum hesaba katılabilir. Çeşitli yaşam döngüsü evreleri arasında transport, depolama ve kullanma olabilir. Bu Şekil R.16-1'de gösterilmemiştir. Depolama, kullanma, yeniden paketleme ve doldurma, yerel taşımaya bağlı salınımların ilgili yaşam döngüsü evresine dahil olduğu varsayılır. Taşıma, KKDİK altında daha fazla ele alınmamaktadır.

2.