BiLGİsayar destekli tasarim (cad) kurslari
Yüklə 1,63 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İZOLASYONSUZ (ÇIPLAK)
- "Çöplerin Merkezi Şehir Isıtmasında Kullanılması, Hava
| İZOLASYON YÜZEYİNDEKİ
SICAKLIĞIN HESABI Bazı durumlarda izolasyon yüzey sıcaklığının önceden bilinmesi gerekli olur. Özellikle ülkemizde sağlanacak enerji tasarrufundan çok yüzey sıcaklığının el yakmayacak bir sıcaklıkta (40°-60°) ol-
400 0 300 **^ «D 20° oc en Boru çapı (mm) oo o a « o; °° * ;*»• S n 100 80 60 50 40 30 20 10 m « O o o o o o o »* lf\ ı rt O O »o O O o 0 n m OOOO 0000 't «•> vo oo Isı kaybı (kcal/mtul saat) B =1.77 10 / tv-20 = -(50+ - + V y 1.77 10 2 20 (50+ - ) + - (300-20) 1.77 1.77 garsız kapalı bir hacimde (20°C) bulunduğu var- sayılarak aşağıdaki grafikten kolayca okunur. Örnek: ty = 20- (44, 36) + V 44, 362 + 11.30280 ty = 47,28°C bulunur. İZOLASYONSUZ (ÇIPLAK) BORULARDA ISI KAYBI Çıplak borulardaki ısı kaybı, borunun rüz- Boru dış çapı : 57 mm Boru sıcaklığı : 120°C Dış ortam sıcaklığı : 20 °C Boru-dış ortam sıcaklığı : 120-20 = 100 °C Sol taraftaki lOO°C'den yatay sağa gidilir, 57 eğrisini kestiği noktadan düşey aşağı inilir ve q=230 kcal/m tul saat ısı kaybı bulunur. DÜZELTİ Haziran 1990 (Çevre Özel Sayısı) sayısında "Dergimiz Mühendis ve Makina'da Çevre Sorunları" başlığı altında yayınlanan makale başlığı ve yazarların bulunduğu listede "Çöplerin Merkezi Şehir Isıtmasında Kullanılması, Hava Kirliliği ve Enerji Sorunları" isimli yazı Sayı: 217, Cilt: 19 Şubat 1975'de Erol YAŞA tarafından hazırlanmıştır. Düzeltiriz. Sayın aboneler, Derginizin elinize ulaşabilmesi için adresinizi güncelleştiriniz. 20 Mühendis ve Makina Cilt:31 Say ı :366 Temmuz 1990 Yatağan termik santralı çevresinin ağaçlandırılması Doç.Dr. Turhan USLU* Bu yazıda 2 Mart 1986 tarihinden bu yana Orman Genel Müdürlüğü tarafından Yatağan Termik Santralı civarında yürütülmekte olan ağaçlandırma çalışmalarının eleştirisi yapılmaktadır. === atağan Termik Santralı Doğu ve Batı Menteşe Dağları arasında Yatağan Ovasının orta kısmında 320 m rakımda tesis edilmiştir. Termik santralın şimdiki yerinde kurulmasına neden olan tercihler (kömür rezervlerine yakınlığı, soğutma suyunun bulunabilirliği ve yakınlığı, karayolu ulaşım kolaylığı v.b.), santralın işletime açılışından sonra tarım, orman ve nüfus potansiyelin yüksek olduğu bu bölgede birçok çevre sorununa yol açmıştır. Yatağan Termik Santralının 1. ünitesi 21 Ekim 1982, 2. ünitesi 9 Haziran 1983 ve 3. ünitesi 18 Aralık 1984 tarihinde işletmeye açılırken çevre or- manları üzerindeki olumsuz etki kademeli olarak art- maya başlamıştır. Yatağan çevresindeki geniş kızılcam ormanlarında 1984 yılında kurumalar ve 1985 yılından itibaren de kuruyan ormanların kesil- mesine başlanmıştır. 1985 yılında 1982 ha ve 1986 yılında 2289 ha (toplam 4181 ha) orman sahası ta- mamen kesilmiştir. 1990 yılma kadarki toplam kesi- len orman sahası resmi makamlarca bildirilmemekte- dir. 'Tirebolu Sk., 22/10 06550 Ankara Mühendis ve Makina Cilt:31 Sayı :366 Temmuz 1990 1965-1983 yılları arasında Yatağan Bölge- sinde 217 adet yangında 2437 ha orman sahasının yandığı gözönüne alınırsa termik santralın baca gaz- larının etkisinin orman yangınlarından daha etkili bir çevre sorunu olduğu görülecektir. Yatağan Termik Santralının bu kadar şiddetli bir şekilde çevresini etkilemesi sonucu dikkatler bu santral üzerine toplanmıştır. Tesbitlerimize göre şimdiye kadar Yatağan Termik Santralının yarattığı çevre sorunları ile ilgili 47 yayın yapılmış ve basında 131 yazı çıkmıştır. Şimdiye kadarki tesbitlerimize göre Yatağan ile ilgili ilk yayın Metin Vural'a ait bir rapor olup 18.1.1985'de Yatağan Orman işletme Müdürlüğüne verilmiştir. Şimdiye kadarki tesbitleri- mize göre Yatağan Termik Santralı ile ilgili ilk basın haberi 17.10.1984'te Cumhuriyet Gazetesinde (Özal, "Filtreler sayesinde Gökova kirlenmez" demişti... Yatağan'ı filtre de kurtaramadı) çıkmıştır. Yatağan Termik Santralı Çevresinin Ağaçlandırılması Yatağan Termik Santralının çevreyi olumsuz etkileyen başlıca 11 faktöründen ormanlar üzerinde en etkili olanı baca gazları olup termik santral çevresinde oluşan başlıca 9 çevre sorunundan en önemli olanı tabii flora, bu arada ormanların kuru- masıyla ortaya çıkan çevre sorunudur. Kuruyup ke- silen ormanlar için Orman Genel Müdürlüğü ta- rafından 2 Mart 1986 tarihinde termik santrala kuşuçuşu yaklaşık 6 km mesafedeki Bağyaka, Ben- cikdağ, 695 m yükseklikte 18 ha'lık bir sahada ağaçlandırma çalışmalarına başlanmıştır. 1987 ve 1988 yıllarında da devam eden ağaçlandırma çalışmaları ile ilgili veriler Tablo 1'de verilmiştir. Tab- lodaki türler toplam adetlerine göre sırayla veril- miştir. Tabloda sırasıyla 1. dikilen veya ekilen tür, 2. türlerin mensup olduğu familyalar, 3. türlerin Da- vis'in "Flora of Turkey" adlı yayınında hangi cilt ve sayfada geçtiği, 4. türlerin yerli adları, 5, 6 ve 7. sütunlarda 1986, 1987 ve 1988'de dikilen fidan adetleri ve bunların o yılki toplama göre yüzdeleri, 8 ve 9. sütunlarda üç yıl içinde toplam dikilen fidan sayısı ve genel toplama göre yüzdeleri, 10, 11 ve 12. sütunlarda 1986,1987 ve 1988 yıllarında dikim yapılan saha genişlikleri, 13 ve 14. sütunlarda üç yıl içinde toplam dikim yapılan alan ve genel toplama göre yüzdeleri, 15. türlerin Türkiye'de yerli olarak 21 bulunup bulunmadığı, 16. türlerin C2 karesinde yerli olarak bulunup bulunmadığı verilmiştir. Bu veri- lere göre 3 yıllık süre içinde ağaçlandırmalarda 26 tür ve türü belli olmayan 8 cins kullanılmış olup bu türler 17 değişik familyaya aittirler. Yatağan Termik Santralı çevresinin ağaçlan- dırılmasında kullanılan türler: Aceraceae Acer negundo, Acer sp., Apo- cynaceae Nerium oleander, Betulaceae Alnus sp., Blgnonlaceae Catalpa bignonioides, Cupressaceae Cupressus arizonica, Cupressus sempervirens var. pyramidalis, Fagaceae Ouercus ithaburensis subsp. macrolepis, Ouercus pubes- cens, Hamamelidaceae Liquidambar orientalis, Leguminosae, Acacia cyanophylla, Albizzia julibrissin, Amorpha fruticulosa, Cercis siliquastrum, Gleditsia triacanthos, Onobrychis sp., Robinia pseu- doacacia, Sophora japonica, Sophora sp., Mora- ceae Morus sp., Myrtacede Eucalyptus sp., Oleaceae Fraxinus ornus, Fraxinus sp., Ligustrum vulgare, Plnaceae Cedrus libani, Pinus nigra subsp, pallasiana, Thuja orientalis, Platanaceae Platanus orientalis, Rosaceae Amygdalus sp., Sa- llcaceae Populus nigra var. pyramidalis, Populus tremula, Slmaroubaceae Ailanthus glandulosa, Ulmaceae Celtis australis, Ulmus glabra Kullanılan türlerden 5'i Flora of Turkey ciltle- rinde geçmemektedir. 1986'da 18.620, 1987'de 114.451 ve 1988 yılında 206.688 fidan (toplam 339 769 fidan) dikilmiştir. 1986'da 18 ha, 1987'de 75 ha (4 ha'ı deneme sahası) ve 1988'de 175,5 ha'lık (7,5 ha'ı çeşitli türler) bir saha (toplam 268,5 ha'lık saha) ağaçlandırılmış bulunmaktadır. Ağaçlandırmanın başarılı olması için dikkat edilmesi gereken özellikler Bununla ilgili olarak 8 Nisan 1990 tarihinde Milliyet Gazetesinde çıkan röportajda kısaca belirt- tiğimiz gibi: — Seçilen türlerin Türkiye'de doğal olarak bulunan türlerden olması: Ağaçlandırmada kulla- nılan 30'un üzerindeki türden yalnız 13'ü Türkiye1 de doğal olarak bulunmaktadır. Bunlar: Ouercus ithaburensis subsp, macrolepis, Fraxinus ornus, Ouercus pubecens, Celtis australis, Platanus orientalis, Pinus nigra subsp, pallasiana, Li- quidambar orientalis, Nerium oleander, Ligustrum vulgare, Populus tremula, Ulmus glabra, Cercis sili- quastrumve Cedrus libani. 22 — Seçilen türlerin Muğla ve civarında (C2 karesi) doğal olarak bulunan türlerden olması: Ağaçlandırmada kullanılan ve Türkiye'de doğal ola- rak bulunan 13 türden 10'u C2 karesinde doğal olarak bulunmaktadır. Bunlar: Ouercus ithaburensis subsp. macrolepis, Ouercus pubescens, Celtis australis, Platanus orientalis, Pinus nigra subsp, pallasiana, Liquidam- bar orientalis, Nerium oleander, Populus tremula, Cercis siliquastrum ve Cedrus libani,. — Seçilen türlerin ekolojik isteklerinin ağaç- landırma sahasına uygun olması: Türkiye'de ve bölgede doğal olarak bulun- mayan türlere ekolojik olarak ağaçlandırma sahasına uygun demek en azından risklidir. Bizim görü- şümüze göre ekolojik istekleri ağaçlandırma sa- hasına uygun olan bölgenin doğal florasında da bu- lunan 4 tür olup bunlar: Ouercus ithaburensis subsp, macrolepis, Ouercus pubescens, Celtis australis ve Cercis siliquastrum. Yatağan'daki ağaçlandırma sahasında kul- lanılan türler genellikle ekolojik istekleri bu sahaya uymayan türlerden seçilmişlerdir. Bu türlerin ekolo- jik istekleri konusunda tabloda "Flora'daki cilt ve sayfa" sütunundaki "Flora of Turkey" ciltlerinden türler için verilen "ekolojik veriler"e bakılabilir. Örneğin: a) Ağaçlandırmada kullanılan türlerden Plata- nus orientalis, Liquidambar orientalis, Nerium oleander, Alnus sp., Populus tremula, Eucalyptus sp.ve Populus nigra var. pyramidalis çok su seven, su kenarlarında yetişen türler olmasına rağmen bu şartlara sahip olmayan bu sahada kullanılmışlardır.
Robinia pseudoacacia, Ailanthus altissima, Acer negundo, Gleditsia triadanthos ve Amorpha fruticulosa yerleşme yerlerinde, yol kenarlarında, parklarda kullanılan ekzotik türler iken Yatağan'da ilk kez büyük çapta kullanılmaktadır. Mühendis ve Makina Cilt:31 Say ı :366 Temmuz 1990 — Seçilen türlerin termik santral baca gaz- larına dayanıklı türlerden olması: Biz Yatağan'daki ağaçlandırmada kullanılan türlerden 1, 2 ve 3 üncü şartlara uygun türler arasında baca gazlarına dayanıklı 2 türün olduğunu saptadık. Bunlar: Ouercus ithaburensis subp. macrolepis ve Ouercus pubescensüır. Biz TEK'e verdiğimiz raporlarda Yatağan bölgesi doğal florası içinde bulunan 4 meşe türünün ağaçlandırmalarda kullanılmalarını tavsiye etmemize ve TEK'in 1987 yılında Orman Genel Müdürlüğüne bu konuda 280 milyon liralık yardımına karşılık, bölgede birinci meşeden bugüne kadar 10.000 adet (genel toplamın % 2,9'u) ve ikinci meşe türünden 768 adet (genel toplamın % 0,2'si) fidan di- kimi yapılmıştır. Ağaçlandırmada kullanılan türlerin 14'ü ekzo- tik yani Türkiye'nin doğal florasında bulunmayan türler olduğu için, bunların ekolojik istekleri ile bölgenin ekolojik şartlarının uyuşup uyuşmayacağını bilmediğimiz gibi, bu türlerin baca gazlarına dayanıklılıkları da bilinmemektedir. Ve bu türlerden 318.915 fidan (genel toplamın % 93,8'i) dikilerek ağaçlandırma işinde riskler göze alınmıştır. Ayrıca Yatağan'da ibre yapraklı kızılçamların baca gaz- larından ne kadar etkilendikleri gözönünde olduğu halde, ağaçlandırmada karaçam ve sedir de kul- lanılmıştır. Yüklə 1,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|